Wednesday 23 August 2023

నన్నయ మహాభారతం తెలుగు సాహిత్యంలో మొట్టమొదటి మహాకావ్యం. ఇది సంస్కృత మహాభారతం ఆధారంగా రాయబడింది. నన్నయ ఈ కావ్యాన్ని 11వ శతాబ్దంలో రచించాడు. ఇది 12 పర్వాలుగా విభజించబడింది.

నన్నయ మహాభారతం తెలుగు సాహిత్యంలో మొట్టమొదటి మహాకావ్యం. ఇది సంస్కృత మహాభారతం ఆధారంగా రాయబడింది. నన్నయ ఈ కావ్యాన్ని 11వ శతాబ్దంలో రచించాడు. ఇది 12 పర్వాలుగా విభజించబడింది.

నన్నయ మహాభారతంలో అనేక అద్భుతమైన పద్యాలు ఉన్నాయి. వాటిలో కొన్ని:

* **అధ్యాయం 1, శ్లోకం 1:**

> శ్రీ వాణీ గిరిజాశ్చిరాయ దధతో వక్షోముఖాజ్ఞ్గేషు యే:
> లోకానాం స్థితి మావహంత్య విహతాం స్త్రీపుంస యోగోద్భవాం:
> తే వేదత్రయమూర్తయ స్త్రీపురుషా స్సంపూజితా వస్సురై:
> ర్భూయాసుః పురుషోత్తమాంభుజభవ శ్రీకంధరా శ్శ్రేయసే.

ఈ పద్యంలో నన్నయ మహాభారతం రాయడానికి తన ప్రేరణను తెలియజేస్తున్నాడు. అతను సరస్వతి, పార్వతి, లక్ష్మి దేవతలకు ప్రార్థనలు చేస్తున్నాడు. అతను తన కావ్యం లోకానికి శ్రేయస్సు కలిగిస్తుందని ఆశిస్తున్నాడు.

* **అధ్యాయం 2, శ్లోకం 1:**

> ప్రసన్నమైన కథాకలితార్థయుక్తి, అక్షర రమ్యత,
> నానా రుచిరార్ధ సూక్తి నిధిత్వము - ఈ మూడు గుణాలతో
> సృష్టించబడిన ఈ కావ్యం చదివిన వారు
> సదా శుభములు పొందుతారు.

ఈ పద్యంలో నన్నయ తన కావ్యం యొక్క లక్షణాలను వివరించాడు. అతను తన కావ్యం ప్రసన్నంగా, ఆహ్లాదకరంగా, అర్థవంతంగా ఉంటుందని ఆశిస్తున్నాడు.

* **అధ్యాయం 3, శ్లోకం 1:**

> ఈ మహాభారతం అనేది వేదాలలోని ధర్మశాస్త్రం యొక్క సారం.
> ఇది లోకానికి సత్యాన్ని నేర్పిస్తుంది.
> ఇది ధర్మాన్ని నెరవేర్చడానికి మార్గాన్ని చూపిస్తుంది.

ఈ పద్యంలో నన్నయ తన కావ్యం యొక్క ప్రాముఖ్యతను తెలియజేస్తున్నాడు. అతను తన కావ్యం ద్వారా లోకాన్ని మంచి మార్గంలో నడిపించాలని ఆశిస్తున్నాడు.

నన్నయ మహాభారతంలోని ఇతర పద్యాలు కూడా అద్భుతమైనవి. అవి తెలుగు సాహిత్యంలో ఒక ముఖ్యమైన స్థానాన్ని కలిగి ఉన్నాయి.

నన్నయ మహాభారతంలోని అనేక పద్యాలు ఉన్నాయి. వాటిలో కొన్ని:

* **ఆది పర్వం**
    * "ధర్మతత్వజ్ఞులు ధర్మశాస్త్రంబని"
    * "మనమునకు బ్రియంబును హితంబును"
    * "పొడుపుటెక్కిన రాజ్యమును"
* **సభా పర్వం**
    * "సభలో మనసుకు ప్రియమైన"
    * "యుద్ధభయానకమునకు"
    * "సుభద్రా శోకమునకు"
* **అరణ్య పర్వం**
    * "వృద్ధుడు యువతను"
    * "పోరాటమందు శత్రువులను"
    * "మహాభారతము మనకు"

ఈ పద్యాలు నన్నయ మహాభారతంలోని కథాంశాలను మరియు పాత్రలను అద్భుతంగా వివరిస్తాయి. అవి తెలుగు సాహిత్యంలోని అత్యంత ప్రసిద్ధమైన పద్యాలు.

నన్నయ మహాభారతంలోని కొన్ని ప్రత్యేకమైన పద్యాలు ఇక్కడ ఉన్నాయి:

* **ఆది పర్వం**
    * "నన్నయ మహాభారతం" పద్యం నన్నయ మహాభారతం యొక్క ప్రారంభంలో ఉంటుంది. ఇది నన్నయ మహాభారతాన్ని రాయడానికి కారణం మరియు అతను ఈ రచనలోని తన లక్ష్యాలను వివరిస్తుంది.
* **సభా పర్వం**
    * "నర్తనమందు నర్తకులు" పద్యం నర్తనం యొక్క స్వభావాన్ని మరియు అది సమాజంలోని వివిధ వర్గాలకు ఎలా ఉపయోగపడుతుందో వివరిస్తుంది.
* **అరణ్య పర్వం**
    * "మనసు మనకు స్వతంత్రమే" పద్యం మనసు యొక్క స్వభావాన్ని మరియు దానిని ఎలా నియంత్రించాలో వివరిస్తుంది.

ఈ పద్యాలు నన్నయ మహాభారతం యొక్క సాహిత్య మరియు సామాజిక విలువలను ప్రతిబింబిస్తాయి.

**నన్నయ మహాభారతంలోని పద్యాలు**

**ఆది పర్వం**

* **సారమతిం గవీంద్రులు ప్రసన్నకథాకవితార్థయుక్తి లోకనాయక నారసి మేలునా, నీ మాటలు సుమధురంగా, శ్రవణీయంగా, హృద్యంగా ఉంటాయి. నీ కథలు అందరికీ ప్రియమైనవి.**

* **శ్రీ వాణీ గిరిజాశ్చిరాయ దధతో వక్షోముఖాజ్ఞ్గేషు యే: లోకానాం స్థితి మావహంత్య విహతాం స్త్రీపుంస యోగోద్భవాం: తే వేదత్రయమూర్తయ స్త్రీపురుషా స్సంపూజితా వస్సురై: ర్భూయాసుః పురుషోత్తమాంభుజభవ శ్రీకంధరా శ్శ్రేయసే.**

**సభా పర్వం**

* **రాజమహేంద్రపురంలో సభలో శ్రీకృష్ణుడు సభికులకు శాంతిని కోరుకుంటూ ఈ పద్యాన్ని చెప్పాడు.**

* **సభాసదులారా, మనం అందరం కలిసి శాంతిగా, సౌభ్రాతృత్వంతో ఉండాలి. శత్రువులను ఓడించి, శాంతిని స్థాపించాలి.**

**అరణ్య పర్వం**

* **కౌరవులు పాండవులను అడవికి పంపివేశారు. అడవిలో పాండవులు చాలా కష్టాలు పడ్డారు. ఒక రోజు, పాండవులు ఆకలితో ఉన్నప్పుడు, ఒక వృద్ధురాలు వారికి భోజనం పెట్టింది.**

* **వృద్ధురాలు, "నేను మీకు ఈ భోజనం పెడుతున్నాను. కానీ, మీరు నాకు ఒక మాట ఇవ్వాలి. మీరు ఎప్పుడూ నాకు హాని చేయకూడదు" అని అంది.**

* **పాండవులు, "మేము మీకు ఎప్పుడూ హాని చేయము" అని వాగ్దానం చేశారు.**

* **వృద్ధురాలు, "మీరు నాకు ఇచ్చిన మాటను నెరవేర్చండి" అని చెప్పి, అదృశ్యమైంది.**

* **ఆ వృద్ధురాలు శ్రీకృష్ణుని రూపంలో వచ్చి పాండవులకు సహాయం చేసింది.**

**నన్నయ మహాభారతం తెలుగు సాహిత్యంలో ఒక మైలురాయి. నన్నయ మహాభారతం తెలుగు భాషను ఒక ఉన్నత స్థాయికి తీసుకెళ్ళింది.**

**నన్నయ మహాభారతం నుండి మరికొన్ని పద్యాలు:**

* **పురుషార్థం అనేది మానవ జీవితంలో ముఖ్యమైనది. పురుషార్థం అనేది నాలుగు విధాలుగా ఉంటుంది. అవి ధర్మం, అర్థం, కామం, మోక్షం.**

* **ధర్మం అనేది నైతికత. ధర్మం అనేది మంచిని చేయడం, చెడును దూరం చేయడం.**

* **అర్థం అనేది సంపద. అర్థం అనేది జీవన సౌకర్యాలను పొందడం.**

* **కామం అనేది లైంగికత


No comments:

Post a Comment