"అంత్యానుప్రాస నిఘంటువు" అంటే పద్య రచనలో వినియోగించే పదాలు చివరి అక్షరాల ఆధారంగా సముదాయంగా వర్గీకరించి ఉంచిన నిఘంటువు. ఇందులో ప్రతి పద్యం చివరలో ఉండే అక్షరం (అలంకార శాస్త్రంలో దీన్ని 'ప్రాస' అని పిలుస్తారు) ఆధారంగా పదాలను ఒక దగ్గర పెట్టినట్లుగా ఉంటాయి. దీనిని పద్య రచయితలు, కవులు, మరియు అలంకార శాస్త్ర పండితులు పద్య రచనలో ప్రాసకు అనుగుణంగా పదాలను ఎంచుకోవడానికి ఉపయోగిస్తారు.
"అంత్యానుప్రాస నిఘంటువు" అనేది కవులు మరియు పద్య రచయితలు తమ రచనల్లో ప్రాస సరిచూడటానికి ఉపయోగించే ఒక నిఘంటువు. ఇందులో ప్రాసను (పద్యంలోని చివరి అక్షరాలు) అనుసరించి పదాలను గూడు చేసి ఉంచుతారు, తద్వారా కావ్యరచనలో సహాయం చేస్తుంది. ఉదాహరణకు, కొన్ని పదాలను మరియు వాటి ప్రాసలను పరిశీలిద్దాం:
### ఉదాహరణలు:
1. **అక్షరప్రాస:**
- **చివరి అక్షరం: "ము"**
- ఉదాహరణ పదాలు: సముద్రము, రాసము, కరుణము, హనుమము
- ఈ పదాలను ఒకే ప్రాస (ము) తో ముగిసే విధంగా వాడితే, పద్యం సమానంగా మరియు అందంగా ఉంటుంది.
- ఉదాహరణ:
- "సముద్రము పక్కన రాసము నను చూచి, కరుణము చూపె హనుమము."
2. **చివరి అక్షరం: "ము"**
- **ప్రాస పదాలు:**
- యజ్ఞము, ధర్మము, జీవము, వాత్సల్యము
- ఉదాహరణ:
- "యజ్ఞము చేసి ధర్మము పాటించు, జీవము రక్షించు వాత్సల్యము."
3. **చివరి అక్షరం: "సు"**
- **ప్రాస పదాలు:**
- యోగసు, సుభాసు, విలాసు, త్రాసు
- ఉదాహరణ:
- "యోగసు నేర్పిన సుభాసు గలవాడా, విలాసు చూపె త్రాసు బిడ్డవా."
4. **చివరి అక్షరం: "వి"**
- **ప్రాస పదాలు:**
- రవి, హవివి, శివి, తపోవివి
- ఉదాహరణ:
- "రవి కాంతి అందే హవివి పూజలు, శివి భక్తి తరగని తపోవివి."
### ఉపయోగం:
ఈ విధంగా, కవి లేదా రచయిత తమ పద్యంలో ఒకే ప్రాసతో ముగిసే పదాలను అన్వేషించడానికి ఈ నిఘంటువును ఉపయోగించవచ్చు. ఇది పద్యం శ్రావ్యంగా ఉండేందుకు సహకరిస్తుంది మరియు రచనను మరింత శాస్త్రీయంగా, శ్రుతిమధురంగా చేయడంలో సహాయపడుతుంది.
**అంత్యానుప్రాస నిఘంటువు** కవులు పద్యాలు రాసేటప్పుడు ప్రాస నియమాలు పాటించడానికి ఒక ముఖ్యమైన సాధనంగా ఉంటుంది.
No comments:
Post a Comment