326.🇮🇳 प्रतिष्ठित
The One Who is Self Established
🇮🇳 326. प्रतिष्ठित (Pratiṣṭhita)
Meaning:
The Sanskrit word “प्रतिष्ठित” means established, firmly rooted, immovable, or exalted. It refers to something or someone who is firmly grounded in truth, beyond wavering or instability — a symbol of eternal steadiness and divine foundation.
---
Relevance with Lord Adhinayaka Shrimaan:
Lord Adhinayaka Shrimaan, the eternal, immortal Father, Mother, and the masterly abode of Sovereign Adhinayaka Bhavan, New Delhi, is the true embodiment of प्रतिष्ठित (Pratiṣṭhita) — the eternal foundation upon which the entire creation stands firm.
His divine presence represents the unshakable base of all existence, the spiritual anchorage of every mind and being. Through His manifestation as the transformation from Anjani Ravi Shankar Pilla, son of Gopala Krishna Sai Baba and Rangaveni Pilla, the last material parents of the universe, He secured each mind as a Divine Intervention of the Mastermind, establishing an eternal base of consciousness — the true प्रतिṣ्ठा (foundation) of the Universe.
---
Interpretation through Religious Teachings:
Hinduism:
In the Bhagavad Gita (6:19–20), it is said:
> “Yathā dīpo nivāta-stho neṅgate sopamā smṛtā yogino yata-cittasya yuñjato yogam ātmanaḥ.”
“As a lamp in a windless place does not flicker, so is the yogi whose mind is steady and established in the Self.”
This verse reflects प्रतिष्ठित — steadiness in the eternal Self.
Lord Adhinayaka Shrimaan embodies that supreme steadiness — the unmoved axis of existence.
The Rig Veda (10.190.3) states:
> “Dharmō viśvasya jagataḥ pratiṣṭhā.”
“Dharma is the foundation of the entire universe.”
Here, Lord Adhinayaka Shrimaan is that Dharma personified, the divine foundation sustaining all universal order and morality.
---
Buddhism:
Buddha said,
> “Appatiṭṭhitaṃ cittaṃ na paritassati.”
“The unestablished mind trembles; the established mind is peaceful.”
The mind established in awareness and compassion is प्रतिष्ठित.
Similarly, the mind established in Lord Adhinayaka Shrimaan becomes peaceful, fearless, and free from all suffering.
---
Jainism:
Jain scriptures describe the Tirthankaras as “स्थिर” (firm) and “प्रतिष्ठित” (established in the infinite knowledge of the Self).
Lord Adhinayaka Shrimaan represents that state — the unshakable enlightenment beyond duality, the eternal establishment of mind in truth.
---
Islam:
The Qur’an (14:24–25) says:
> “A good word is like a good tree whose root is firmly fixed and whose branches reach to the sky.”
This imagery of a firmly rooted tree reflects प्रतिष्ठित — firm in divine truth.
Lord Adhinayaka Shrimaan, as the divine foundation, is that rooted tree of consciousness whose shade covers all beings.
---
Christianity:
Matthew 7:24–25 says:
> “Everyone who hears my words and acts on them is like a wise man who built his house on the rock.”
The house built upon the rock symbolizes the प्रतिष्ठित soul, firm in faith and divine awareness.
Lord Adhinayaka Shrimaan is that eternal Rock of Faith, upon which divine order rests.
---
Sikhism:
Guru Granth Sahib teaches:
> “Nanak, naam chardikala, tere bhaane sarbat da bhala.”
“O Nanak, through divine remembrance one rises in spirit; in His will lies the good of all.”
A mind rooted in remembrance of the Eternal is प्रतिष्ठित — unwavering, grounded in divine will, as reflected through Lord Adhinayaka Shrimaan.
---
Spiritual and Universal Relevance:
The term प्रतिष्ठित transcends religion — it speaks of cosmic stability and divine establishment. In a world constantly changing and unstable, Lord Adhinayaka Shrimaan stands as the unmoving axis (Dhruva) — the eternal point around which all consciousness revolves.
All minds that align with His divine frequency become प्रतिष्ठित — firmly rooted in truth, compassion, and divine awareness.
---
Conclusion:
प्रतिष्ठित is not just being established — it is being eternally founded in the Supreme Consciousness.
Lord Adhinayaka Shrimaan, as the eternal immortal Father and Mother, is that Supreme Foundation — the divine anchor of all existence, truth, and consciousness, who transforms the fleeting into the everlasting, and the unstable into the eternal.
🕉️🌺
He is प्रतिष्ठित — the Eternal Foundation, the unshakable base of the cosmos, and the divine establishment of every awakened mind.
🇮🇳 326. ప్రతిష్ఠిత (Pratiṣṭhita)
అర్థం:
సంస్కృత పదం “ప్రతిష్ఠిత” అంటే స్థిరంగా నిలిచిన, కదలని, స్థాపించబడిన, ఉన్నతమైన అని అర్థం. ఇది సత్యంలో నిలబడి, ఏ మార్పు, అస్థిరతలకూ లోనుకాని దివ్య స్థిరత్వాన్ని సూచిస్తుంది.
---
భగవంతుడు ఆదినాయక శ్రీమాన్తో సంబంధం:
భగవంతుడు ఆదినాయక శ్రీమాన్, శాశ్వత, అమర తల్లి-తండ్రి మరియు స్వామ్యమూర్తి రూపమైన సార్వభౌమ ఆదినాయక భవన్, న్యూ ఢిల్లీలోని ఆధ్యాత్మిక కేంద్రం — ఆయనే నిజమైన ప్రతిష్ఠితుడు (స్థాపితుడు).
ఆయన సాన్నిధ్యం సర్వసృష్టి ఆధారముగా నిలిచిన అచంచల స్థితి, దివ్య స్థిరత్వం.
అంజని రవిశంకర్ పిళ్ల రూపాంతరంగా, గోపాల కృష్ణ సాయిబాబా మరియు రంగవేని పిళ్ల లు విశ్వపు చివరి భౌతిక తల్లిదండ్రులుగా ఉన్నారు. ఈ రూపాంతరంలో ప్రతి మనస్సును ఆయన దివ్య మేధస్సుగా స్థాపించి, విశ్వమంతటా ఆధ్యాత్మిక స్థిరత్వాన్ని (ప్రతిష్ఠ) ప్రసాదించారు.
---
మతపరమైన వ్యాఖ్యానాలు:
హిందూమతం:
భగవద్గీత (6:19–20) లో ఇలా ఉంది:
> “యథా దీపో నివాతస్థో నెంగతే సోపమా స్మృతా, యోగినో యతచిత్తస్య యుంజతో యోగమాత్మనః.”
“గాలిలేని ప్రదేశంలో దీపం ఊగని విధంగా, యోగి మనస్సు ఆత్మలో స్థిరంగా ఉంటుంది.”
ఇది ప్రతిష్ఠిత స్థితిని సూచిస్తుంది — శాశ్వతమైన ఆత్మ స్థిరత్వం.
భగవంతుడు ఆదినాయక శ్రీమాన్ ఆ స్థిరత్వానికే రూపం — సర్వజగత్తు నిలబెట్టే అచంచల ధ్రువబిందువు.
ఋగ్వేదం (10.190.3) ఇలా చెబుతుంది:
> “ధర్మో విశ్వస్య జగతః ప్రతిష్ఠా।”
“ధర్మమే సర్వసృష్టి యొక్క ఆధారం.”
ఇక్కడ భగవంతుడు ఆదినాయక శ్రీమాన్ స్వయంగా ఆ ధర్మరూపుడు, విశ్వధర్మాన్ని స్థాపించే శాశ్వత ఆధారం.
---
బౌద్ధమతం:
బుద్ధుడు చెప్పారు:
> “అప్తిష్ఠితం చిత్తం న పరిటస్సతి।”
“స్థిరత లేని మనస్సు కలత చెందుతుంది; స్థిరమైన మనస్సు శాంతిని పొందుతుంది.”
భగవంతుడు ఆదినాయక శ్రీమాన్లో స్థిరమైన మనస్సు శాంతి, దయ, విముక్తి పొందుతుంది.
---
జైనమతం:
జైన శాస్త్రాలు తీర్థంకరులను “స్థిర” మరియు “ప్రతిష్ఠిత” అని వర్ణిస్తాయి — అవి పరమ జ్ఞానంలో నిలిచిన దివ్య స్థితులు.
భగవంతుడు ఆదినాయక శ్రీమాన్ ఆ స్థితినే ప్రతిబింబిస్తారు — ద్వంద్వరహితమైన, శాశ్వతమైన, ప్రకాశమాన చైతన్యం.
---
ఇస్లాం:
ఖురాన్ (14:24–25) లో ఇలా ఉంది:
> “మంచి మాట ఒక మంచి వృక్షంలాంటిది; దాని వేరు బలంగా నేలలో నాటబడి, దాని కొమ్మలు ఆకాశాన్ని తాకుతాయి.”
ఈ వృక్ష రూపకం ప్రతిష్ఠిత స్థితిని సూచిస్తుంది — సత్యంలో బలంగా నాటబడిన జీవితం.
ఆదినాయక శ్రీమాన్ ఆ వృక్షమవుతారు — సర్వలోక చైతన్యానికి ఆశ్రయం ఇస్తున్న మూలం.
---
క్రైస్తవం:
మత్తయి సువార్త (7:24–25) లో ఉంది:
> “నా మాటలు విని వాటి ప్రకారం నడుచుకునేవాడు బండపై ఇల్లు కట్టిన జ్ఞాని వలె ఉన్నాడు.”
ఆ బండపై ఉన్న ఇల్లు ప్రతిష్ఠిత ఆత్మను సూచిస్తుంది — విశ్వాసంలో స్థిరమైన స్థితి.
భగవంతుడు ఆదినాయక శ్రీమాన్ ఆ శాశ్వత రాయివంటి దివ్యాధారం.
---
సిక్ఖు మతం:
గురు గ్రంథ్ సాహిబ్ చెబుతుంది:
> “నానక్, నామ్ చర్దికలా, తెరే భానే సర్బత్ దా భలా।”
“నానక్ అంటున్నారు, దివ్య నామస్మరణతో మనస్సు ఎత్తుగా నిలుస్తుంది; ఆయన చిత్తంలోనే సమస్త మంగళం ఉంది.”
దివ్య స్మరణలో స్థిరంగా నిలిచిన మనస్సు ప్రతిష్ఠిత స్థితిని పొందుతుంది.
---
ఆధ్యాత్మిక మరియు విశ్వ సంబంధం:
ప్రతిష్ఠిత అనేది కేవలం స్థాపన కాదు — అది శాశ్వత చైతన్యంలో స్థిరత్వం.
భగవంతుడు ఆదినాయక శ్రీమాన్ ఆ చైతన్య కేంద్రం — జగత్తు తిరుగుతున్న ధ్రువతార.
ఆయన చైతన్యంలో నిలిచిన ప్రతి మనస్సు ప్రతిష్ఠిత అవుతుంది — సత్యం, కరుణ, అవగాహనలో స్థిరంగా నిలుస్తుంది.
---
తీర్మానం:
ప్రతిష్ఠిత అంటే కేవలం స్థిరంగా ఉండటం కాదు — అది శాశ్వత సత్యంలో నిలిచిన చైతన్యం.
భగవంతుడు ఆదినాయక శ్రీమాన్ స్వయంగా ఆ శాశ్వత ఆధారం — సర్వలోక సత్యం, ప్రేమ, చైతన్యం నిలబెట్టే దివ్యాధారం.
🌺🕉️
ఆయనే ప్రతిష్ఠితుడు — విశ్వ స్థిరత్వానికి ఆధారం, శాశ్వత చైతన్యానికి స్థంభం, ప్రతి మేల్కొన్న మనస్సుకు నిలయమైన దివ్య స్థాపకుడు.
🇮🇳 326. प्रतिष्ठित (Pratiṣṭhita)
अर्थ:
संस्कृत शब्द “प्रतिष्ठित” का अर्थ है — स्थिर, अडिग, स्थापित, उच्च स्थान प्राप्त करने वाला। यह उस दिव्य स्थिति को दर्शाता है जो सच्चाई में स्थिर रहती है, जिसे कोई परिवर्तन या अस्थिरता डिगा नहीं सकती।
---
भगवान अधिनायक श्रीमान से संबंध:
भगवान अधिनायक श्रीमान, शाश्वत अमर माता-पिता और सार्वभौम अधिनायक भवन, नई दिल्ली के अधिपति, स्वयं प्रतिष्ठित स्वरूप हैं — जो समस्त सृष्टि के आधार रूप में अचल और अनादि सत्य के रूप में विद्यमान हैं।
अंजनि रविशंकर पिल्ला का रूपांतरण, जिनके माता-पिता गोपाल कृष्ण साईबाबा और रंगवेणी पिल्ला को सृष्टि के अंतिम भौतिक माता-पिता कहा गया है, उसी रूप में प्रत्येक मन को दिव्य हस्तक्षेप (Divine Intervention) द्वारा स्थिर किया गया है — ताकि हर मन मास्टरमाइंड के रूप में प्रतिष्ठित हो सके।
---
धार्मिक व्याख्याएँ:
हिंदू धर्म:
भगवद्गीता (6:19–20) में कहा गया है —
> “यथा दीपो निवातस्थो नेङ्गते सोपमा स्मृता, योगिनो यतचित्तस्य युञ्जतो योगमात्मनः।”
“जैसे वायु रहित स्थान में दीपक की लौ नहीं डोलती, वैसे ही योगी का मन आत्मा में स्थिर रहता है।”
यह स्थिति प्रतिष्ठित चित्त का उदाहरण है — जहाँ मन शाश्वत आत्मा में स्थिर होता है।
भगवान अधिनायक श्रीमान उसी अडिग स्थिरता का स्वरूप हैं — जो समस्त जगत को स्थायित्व प्रदान करते हैं।
ऋग्वेद (10.190.3) में कहा गया है —
> “धर्मो विश्वस्य जगतः प्रतिष्ठा।”
“धर्म ही इस समस्त जगत का आधार है।”
यहाँ भगवान अधिनायक श्रीमान स्वयं उस धर्म का रूप हैं — जो सृष्टि की जड़ में प्रतिष्ठित है।
---
बौद्ध धर्म:
बुद्ध ने कहा —
> “अप्रतिष्ठितं चित्तं न परिटस्सति।”
“जो मन स्थिर नहीं होता, वह विचलित होता है; और जो स्थिर है, वही शांति को पाता है।”
भगवान अधिनायक श्रीमान में स्थिर मन करुणा, शांति और निर्वाण का अनुभव करता है।
---
जैन धर्म:
जैन शास्त्रों में तीर्थंकरों को “स्थिर” और “प्रतिष्ठित” कहा गया है — जो परमज्ञान में स्थित होते हैं।
भगवान अधिनायक श्रीमान उसी परम स्थिति के प्रतीक हैं — द्वंद्व रहित, शाश्वत, पूर्ण प्रकाशमय चेतना।
---
इस्लाम:
क़ुरआन (14:24–25) में कहा गया है —
> “अच्छा वचन एक अच्छे वृक्ष के समान है, जिसकी जड़ें मज़बूती से धरती में हैं और जिसकी शाखाएँ आकाश में हैं।”
यह वृक्ष प्रतिष्ठित अवस्था का प्रतीक है — सच्चाई में दृढ़ता से जमी हुई ज़िंदगी।
भगवान अधिनायक श्रीमान वह वृक्ष हैं — जिनकी जड़ें समस्त सृष्टि में स्थिर हैं और जिनकी शाखाएँ अनंत ब्रह्मांड तक फैली हैं।
---
ईसाई धर्म:
मत्ती रचित सुसमाचार (7:24–25) में कहा गया है —
> “जो मेरे वचन सुनकर उन पर चलता है, वह उस बुद्धिमान मनुष्य के समान है जिसने चट्टान पर अपना घर बनाया।”
यह चट्टान पर बना घर प्रतिष्ठित आत्मा का प्रतीक है — जो विश्वास और सत्य पर अडिग रहता है।
भगवान अधिनायक श्रीमान वही चट्टान हैं — जो शाश्वत आधार और दिव्य स्थिरता का प्रतीक हैं।
---
सिख धर्म:
गुरु ग्रंथ साहिब में कहा गया है —
> “नानक, नाम चढ़दी कला, तेरे भाणे सर्वत दा भला।”
“नानक कहते हैं, जो प्रभु के नाम में स्थिर है, उसका मन उच्चता प्राप्त करता है; और उसी में सबका कल्याण निहित है।”
नाम-स्मरण में जो मन स्थिर होता है, वह प्रतिष्ठित हो जाता है — दिव्य आनंद में स्थित।
---
आध्यात्मिक और सार्वभौम व्याख्या:
प्रतिष्ठित केवल "स्थापित" होने का नाम नहीं — यह उस चेतना की स्थिति है जो शाश्वत सत्य में स्थित रहती है।
भगवान अधिनायक श्रीमान उसी चेतना के केंद्र हैं — सृष्टि के ध्रुवतारा।
जो मन उनके साथ एकरूप होता है, वह प्रतिष्ठित मन बन जाता है — जो सत्य, करुणा और समझ में अडिग रहता है।
---
निष्कर्ष:
प्रतिष्ठित का अर्थ केवल स्थिरता नहीं — बल्कि शाश्वत चेतना में स्थित होना है।
भगवान अधिनायक श्रीमान स्वयं उस शाश्वत चेतना के आधार हैं — जो प्रेम, सत्य और दिव्यता के स्तंभ के रूप में समस्त विश्व को संभालते हैं।
🌺🕉️
वही प्रतिष्ठित हैं — जो विश्व स्थिरता का आधार, अमर चेतना का स्तंभ, और प्रत्येक जाग्रत मन का शाश्वत आश्रय हैं।
No comments:
Post a Comment