ఆస్తిక పాఠశాలలు:
ఆస్తిక పాఠశాలలు వేదాలను ప్రామాణికంగా అంగీకరించి, వేదాంతం, కర్మ, మోక్షం వంటి ప్రధాన అంశాలపై దృష్టి సారిస్తాయి. వీటిలో ఆరు ప్రధాన పాఠశాలలు ఉంటాయి:
1. వేదాంతం:
వేదాంతం అంటే వేదాల అంతిమభాగమైన ఉపనిషత్తులను ఆధారంగా చేసుకొని రూపొందిన తత్వం.
వేదాంతంలో మూడు ప్రధాన ఉప పాఠశాలలు ఉన్నాయి:
అద్వైత వేదాంతం: ఆది శంకరాచార్యుడు ప్రవేశపెట్టిన ఈ సిద్ధాంతం ప్రకారం, బ్రహ్మము మాత్రమే సత్యం, జగత్ మాయ, మరియు జీవాత్మ-పరమాత్మలు ఒకటే అని భావిస్తారు.
విశిష్టాద్వైత వేదాంతం: రామానుజాచార్యుడు ప్రవేశపెట్టిన ఈ సిద్ధాంతం ప్రకారం, జీవాత్మ మరియు పరమాత్మ వేరు కాని అనుభవంలో పరమాత్మ ఆధీనంగా ఉంటాయి.
ద్వైత వేదాంతం: మధ్వాచార్యుడు ప్రవేశపెట్టిన ఈ సిద్ధాంతం ప్రకారం, జీవాత్మ మరియు పరమాత్మ వేరు అని స్పష్టంగా భావిస్తారు.
2. సాంఖ్య:
సాంఖ్య సిద్ధాంతం ప్రకారం, ఈ జగత్తు పురుష (జ్ఞానమూర్తి) మరియు ప్రకృతి (మూలభూతం) అనే రెండు మూలాంశాల పరస్పర సహకారంతో నడుస్తుంది.
ఇది ఒక ద్వైత సిద్ధాంతం, ఇందులో పురుషుడు మరియు ప్రకృతి వేర్వేరు.
3. యోగ:
పతంజలి యోగసూత్రాలు యోగ సిద్ధాంతానికి ఆధారంగా ఉంటాయి. యోగ అనేది మనసును నియంత్రించడం ద్వారా మోక్షం పొందటానికి సాధన.
యోగంలో అష్టాంగయోగం అనే ఆరవ అంశాలను వివరించారు: యమ, నియమ, ఆసన, ప్రాణాయామ, ప్రత్యాహార, ధారణ, ధ్యాన, సమాధి.
4. న్యాయ:
న్యాయ పాఠశాల మనిషికి జ్ఞానం ఎట్లా లభిస్తుందనే అంశాన్ని విశ్లేషిస్తుంది. ఇది తర్క శాస్త్రాన్ని బలంగా విశ్వసిస్తుంది.
న్యాయ తత్వం ప్రకారం, జ్ఞానాన్ని సాధించడానికి సరైన తర్కం మరియు ఆలోచన ప్రాముఖ్యమైనవి.
5. వైశేషిక:
వైశేషిక సిద్ధాంతం ప్రకారం, ఈ జగత్తు పరమాణు సిద్ధాంతం ఆధారంగా ఉంటుంది. అన్నీ పరమాణువుల నుండి ఏర్పడుతాయి, మరియు వాటి గుణాలు వాటి ప్రవర్తనను నిర్ణయిస్తాయి.
వైశేషికం న్యాయ పాఠశాలకి అనుబంధంగా భావించబడుతుంది, కానీ ప్రత్యేకంగా పదార్థల స్వరూపం పై ఎక్కువగా దృష్టి సారిస్తుంది.
6. మిమాంసా:
మిమాంసా పాఠశాల కర్మకాండం మరియు వేద మంత్రాలను వివరించి, వాటి ప్రాముఖ్యతను చర్చిస్తుంది.
ఇది కర్మ సిద్ధాంతం పై ఎక్కువగా దృష్టి సారించి, వేద మంత్రాల పఠనం మరియు యాగ యజ్ఞాల ప్రాముఖ్యతను తెలియజేస్తుంది.
నాస్తిక పాఠశాలలు:
నాస్తిక పాఠశాలలు వేదాలను ప్రామాణికంగా అంగీకరించవు. వీటిలో ప్రధానంగా బౌద్ధం, జైనం, మరియు చార్వాకం ఉన్నాయి.
1. బౌద్ధం:
బౌద్ధ తత్వం బుద్ధుని బోధనలు ఆధారంగా ఉంటుంది. ఇందులో నాలుగు ఆర్య సత్యాలు (దుఖం, దుఖ సముదాయం, దుఖ నివారణం, మోక్ష మార్గం) ప్రాముఖ్యమైనవి.
అష్టాంగ మార్గం మరియు శూన్యత సిద్ధాంతం బౌద్ధ తత్వంలో ముఖ్యమైనవి.
2. జైన తత్వం:
జైన తత్వంలో అహింస అత్యంత ప్రాముఖ్యత గల సూత్రం. జీవులపై దయ చూపడం, బాధ కలిగించకూడదనే ఆచరణే జైన ధర్మం.
స్యాద్వాదం మరియు అనేకాంత వాదం కూడా జైన తత్వంలో ప్రధానమైనవి.
3. చార్వాకం:
చార్వాక సిద్ధాంతం పూర్తిగా భౌతిక వాదం. ఈ సిద్ధాంతం ప్రకారం, పరలోకం లేదా మోక్షం వంటి అంశాలు అప్రామాణికం. ఈ లోకంలోనే ఆనందం పొందడం లక్ష్యంగా ఉంటే చాలని ఈ సిద్ధాంతం చెబుతుంది.
చార్వాక సిద్ధాంతం, కర్మ సిద్ధాంతం మరియు పునర్జన్మ సిద్ధాంతాలను తిరస్కరిస్తుంది.
ముగింపు:
భారతీయ తత్వశాస్త్ర పాఠశాలలు విభిన్న సిద్ధాంతాలను అందిస్తాయి. ఆస్తిక పాఠశాలలు వేదాల ఆధారంగా మోక్ష సాధన పద్ధతులను సూచిస్తాయి, నాస్తిక పాఠశాలలు వేదాలను తిరస్కరించి, భౌతిక జీవితంలో ఆనందం లేదా ధర్మాచరణను ప్రాధాన్యత ఇస్తాయి.
No comments:
Post a Comment