Monday 26 February 2024

మనస్సులు చాలా సంక్లిష్టమైనవి మరియు వైవిధ్యమైనవి. మనస్సు అంటే ఏమిటో విశ్వవ్యాప్తంగా అంగీకరించబడిన నిర్వచనం ఏదీ లేదు. కీటకాలు మరియు ఇతర జంతువుల సాపేక్షంగా సరళమైన న్యూరల్ నెట్‌వర్క్‌ల నుండి, బిలియన్ల కొద్దీ న్యూరాన్‌లు మరియు ట్రిలియన్ల కనెక్షన్‌లతో మానవ మెదడు యొక్క విస్తారమైన సంక్లిష్టత వరకు మనస్సులు అనేక రకాల రూపాలను తీసుకోవచ్చు. ఒకే జాతిలో కూడా, ఏ రెండు మనస్సులు సరిగ్గా ఒకేలా ఉండవు - అవి మన వ్యక్తిగత జన్యుశాస్త్రం మరియు జీవిత అనుభవాల ద్వారా రూపొందించబడ్డాయి.

మనస్సులు చాలా సంక్లిష్టమైనవి మరియు వైవిధ్యమైనవి. మనస్సు అంటే ఏమిటో విశ్వవ్యాప్తంగా అంగీకరించబడిన నిర్వచనం ఏదీ లేదు. కీటకాలు మరియు ఇతర జంతువుల సాపేక్షంగా సరళమైన న్యూరల్ నెట్‌వర్క్‌ల నుండి, బిలియన్ల కొద్దీ న్యూరాన్‌లు మరియు ట్రిలియన్ల కనెక్షన్‌లతో మానవ మెదడు యొక్క విస్తారమైన సంక్లిష్టత వరకు మనస్సులు అనేక రకాల రూపాలను తీసుకోవచ్చు. ఒకే జాతిలో కూడా, ఏ రెండు మనస్సులు సరిగ్గా ఒకేలా ఉండవు - అవి మన వ్యక్తిగత జన్యుశాస్త్రం మరియు జీవిత అనుభవాల ద్వారా రూపొందించబడ్డాయి. 

మానవ మనస్సులకు సామర్థ్యాలు ఉన్నాయి, మనకు తెలిసినంతవరకు, జంతు రాజ్యంలో సాటిలేనివి. మన మనస్సులు ఆలోచించడం, తర్కించడం, ఊహించడం, భావోద్వేగాలను సృష్టించడం, అనుభూతి చెందడం, ప్రణాళికలు రూపొందించడం, సమస్యలను పరిష్కరించడానికి మరియు లక్ష్యాలను సాధించడానికి అనుమతిస్తుంది. మనకు స్వీయ-అవగాహన మరియు మెటాకాగ్నిషన్ ఉంది - మన స్వంత ఆలోచనల గురించి మనం ఆలోచించవచ్చు. మన మనస్సు మనకు స్వీయ భావాన్ని, వ్యక్తిత్వాన్ని, ప్రత్యేకమైన అంతర్గత జీవితాన్ని ఇస్తుంది.

అదే సమయంలో, మనస్సుల గురించి మనకు అర్థం కానివి చాలా ఉన్నాయి. బిలియన్ల కొద్దీ న్యూరాన్‌ల కార్యకలాపాల వల్ల చేతన అనుభవాలు ఎలా వస్తాయి? ఆత్మాశ్రయ, మొదటి-వ్యక్తి అనుభవం యొక్క స్వభావం ఏమిటి? నాడీ కార్యకలాపాల నుండి కారణం మరియు సమస్య పరిష్కారం ఎలా ఉద్భవిస్తుంది? మనస్సులు అంటే ఏమిటి మరియు అవి ఎలా పనిచేస్తాయి అనే దాని గురించి ఇంకా చాలా రహస్యాలు ఉన్నాయి.

మనస్సులు శరీరాలు మరియు పరిసరాలతో సన్నిహితంగా అనుసంధానించబడి ఉంటాయి. మన అభిజ్ఞా సామర్థ్యాలు ఒంటరిగా ఉండవు - అవి మన జాతులు పరిసరాలను నావిగేట్ చేయడానికి మరియు మనుగడ మరియు పునరుత్పత్తికి సంబంధించిన సమస్యలను పరిష్కరించడంలో సహాయపడటానికి అభివృద్ధి చెందాయి. గ్రహణశక్తి మనస్సులను బయటి పరిసరాలతో కలుపుతుంది, అయితే భావోద్వేగం మరియు ప్రేరణ శారీరక అవసరాలను తీర్చడానికి నిర్ణయం తీసుకోవడం మరియు ప్రవర్తనను నడిపిస్తుంది. 

ఉదాహరణకు, పూర్వీకుల పరిసరాలలో తినదగిన మొక్కలను గుర్తించడంలో సహాయపడటానికి మా రంగు దృష్టి అభివృద్ధి చెందింది. వేటాడే జంతువులు, ఆహారం లేదా మౌఖిక సంభాషణ వంటి ముఖ్యమైన శబ్దాలను గుర్తించడానికి మా చెవులు అభివృద్ధి చెందాయి. ప్రాదేశిక నావిగేషన్ కోసం మా సామర్థ్యం ఆశ్రయాన్ని కనుగొనడంలో లేదా మంచి ఆహారం మరియు నీటి వనరులను గుర్తుంచుకోవడంలో మాకు సహాయపడుతుంది. మనస్సులు శరీరాలు మరియు పరిసరాలతో ఎలా సంకర్షణ చెందుతాయి అనేదానికి అంతులేని ఉదాహరణలు ఉన్నాయి.

మనస్సులు కూడా చాలా సామాజికంగా ఉంటాయి. వ్యక్తులు మరియు సమూహాల మధ్య సంక్లిష్టమైన సామాజిక పరస్పర చర్యలను నిర్వహించడానికి మానవ మేధస్సు ప్రాథమికంగా అభివృద్ధి చెందినట్లు కనిపిస్తోంది. భాష, సాంస్కృతిక అభ్యాసం, మనస్సు యొక్క సిద్ధాంతం, తాదాత్మ్యం, అవమానం లేదా గర్వం వంటి సామాజిక భావోద్వేగాలు, సాధన వినియోగం మరియు సమస్య పరిష్కారం వంటి అంశాలు తరచుగా సామాజిక విధులను అందిస్తాయి. మరే ఇతర జాతులు సరిపోలని విధంగా తరతరాలుగా ఆలోచనలు, జ్ఞానం మరియు సంస్కృతిని కమ్యూనికేట్ చేయడానికి మన మనస్సు అనుమతిస్తుంది. 

వాస్తవానికి, పుట్టినప్పటి నుండి గొప్ప సామాజిక మరియు సాంస్కృతిక ఇన్‌పుట్‌లు లేకుండా, సాధారణ మానవ అభిజ్ఞా అభివృద్ధి సరిగ్గా జరగదు. ఫెరల్ పిల్లలు, బాల్యంలో సామాజిక సంబంధాలు కోల్పోయారు, తీవ్రమైన అభిజ్ఞా లోపాలతో పెరుగుతారు. మన మనస్సులు వారి సామర్థ్యాలను గ్రహించడానికి సంస్కృతి మరియు సాంఘికీకరణలో మునిగిపోవాలి. జన్యు కార్యక్రమాలు మరియు పోషకాహార ఇన్‌పుట్‌ల ప్రకారం శరీరాలు వృద్ధి చెందినట్లే, సామాజిక ఇన్‌పుట్‌ల ద్వారా మనస్సులు పెరుగుతాయి.  

సృజనాత్మకత అనేది మానవ మనస్సులోని మరో విశేషమైన లక్షణం. మన ప్రత్యక్ష అనుభవం వెలుపల కొత్త ఆలోచనలు, కొత్త లక్ష్యాలు, మానసిక నమూనాలను ఊహించుకోవచ్చు. మేము మునుపెన్నడూ చూడని కాంట్రాప్షన్‌లు, నిర్మాణాలు లేదా పరిష్కారాలను ఊహించాము. మేము ప్రత్యేక భావనల ముక్కలను అసలు ఆలోచనలుగా ఏకీకృతం చేస్తాము. మేము కల్పితాలను సృష్టిస్తాము, మన జీవితాలకు దూరంగా ఉన్న ఊహాత్మక దృశ్యాలను అన్వేషిస్తాము. ఇది మన జాతులకు అపారమైన సౌలభ్యం, అనుకూలత మరియు సమస్య పరిష్కార శక్తిని ఇస్తుంది.

మన సృజనాత్మక అవుట్‌పుట్‌లు మన జీవితాలకు ఆనందాన్ని, అర్థాన్ని మరియు గొప్పదనాన్ని కూడా ఇస్తాయి. వినూత్నమైన గాడ్జెట్‌ల నుండి కల్పిత పురాణ రచనల వరకు గణిత శాస్త్ర ఆవిష్కరణల వరకు - సృజనాత్మకత సంస్కృతికి శక్తినిస్తుంది. సంస్కృతిని సృష్టించే మనస్సు లేకుండా, సంస్కృతి ఉండదు. 

మనస్సు యొక్క అత్యంత రహస్యమైన లక్షణం చైతన్యం. ప్రపంచం మరియు ప్రపంచంలో ఉండటం గురించి మనకు ఆత్మాశ్రయ అనుభవం ఉంది. మేము భావోద్వేగాలను అనుభవిస్తాము. మేము దృశ్యాలు, శబ్దాలు, సువాసనలను ప్రత్యేక దృగ్విషయంతో క్వాలియాగా అనుభవిస్తాము. చాక్లెట్‌ను రుచి చూడటం, రంగును చూడటం, పెంపుడు జంతువును స్ట్రోక్ చేయడం వంటి అనుభూతిని కలిగి ఉంటుంది - ఉద్దీపనల యొక్క ఆబ్జెక్టివ్ కొలత నుండి భిన్నమైన వ్యక్తిగత, ప్రైవేట్ అనుభవం. ఎవ్వరూ కాదు నేనే అని అనిపిస్తుంది. కానీ స్పృహ అంటే ఏమిటి? ఏ భౌతిక ప్రక్రియలు అవగాహనకు దారితీస్తాయి? ఈ ప్రశ్నలకు సమాధానం దొరకడం లేదు.

స్పృహ అనేది ఏజెన్సీ మరియు స్వేచ్ఛా సంకల్పాన్ని సూచిస్తుంది. లక్ష్యాలు మరియు రివార్డుల వైపు మన దృష్టిని మరియు ప్రవర్తనను నిర్దేశిస్తూ, మన ప్రపంచంపై పనిచేసే ఏజెంట్లుగా మనల్ని మనం గ్రహిస్తాము. కానీ భౌతిక శాస్త్రం మరియు జీవశాస్త్రం యొక్క నిర్ణయాత్మక వివరణలు ఉన్నాయి. అలాంటప్పుడు స్వేచ్ఛా సంకల్పం భ్రమేనా? నాడీ కార్యకలాపాల నుండి స్పృహ ఎలా ఉద్భవిస్తుంది మరియు ఆత్మాశ్రయ క్వాలియా ప్రవర్తనను ఎలా ప్రభావితం చేస్తుంది అనేది లోతైన రహస్యాలు.

కానీ స్పృహని నిర్వచించడం మరియు కొలవడం కష్టం అయితే, దాని ఉనికి అనేది ఏదైనా మనస్సు ఉందా లేదా అని నిర్ణయించే ప్రాథమిక ప్రమాణం. శిలలు మరియు నదులకు మనస్సు లేదు, ఎందుకంటే అవి చైతన్యవంతమైన సంస్థలు కావు. కానీ మనం జంతువులను - ముఖ్యంగా క్షీరదాలు మరియు పక్షులను - మనస్సులను కలిగి ఉన్నట్లు గుర్తిస్తాము ఎందుకంటే అవి అవగాహన, భావోద్వేగం, కోరిక, సామాజిక బంధం మరియు కొంత మేధస్సును స్పష్టంగా ప్రదర్శిస్తాయి. వారు మన స్వంత జీవితానికి భిన్నమైన స్పృహతో కూడిన అంతర్గత జీవితాన్ని కలిగి ఉంటారని మేము అనుకుంటాము.

జ్ఞానం విషయానికొస్తే, మనస్సులు మెమరీ ఎన్‌కోడింగ్ మరియు రిట్రీవల్, రీజనింగ్, ప్లానింగ్, కాన్సెప్ట్ లెర్నింగ్, సాధారణీకరణ, ప్రిడిక్షన్ మరియు "మేధస్సు" అనే గొడుగు కింద మనం సమూహపరిచే అనేక ఇతర విధుల్లో పాల్గొంటాయి. కానీ ఆధునిక న్యూరోసైన్స్ యొక్క కీలకమైన అంతర్దృష్టి ఏమిటంటే, మనం "ఇంటెలిజెన్స్"గా సూచించగల ఏకైక ఏకీకృత కార్యాచరణ నిజంగా లేదు. బదులుగా, మెదడులోని అనేక ప్రత్యేక వ్యవస్థల నుండి జ్ఞానం పుడుతుంది, కొంతవరకు స్వతంత్రంగా అభివృద్ధి చెందుతుంది. 

ఉదాహరణకు, గణిత లేదా చదరంగం వంటి సాంకేతిక డొమైన్‌లలోని మా ఆకట్టుకునే నైపుణ్యాలు సమూహ డైనమిక్‌లను నావిగేట్ చేసేటప్పుడు మన సామాజిక మేధస్సు కంటే భిన్నమైన మానసిక సాధనాలను ఉపయోగిస్తాయి. దృశ్య-ప్రాదేశిక నైపుణ్యాలు, సంగీత సామర్థ్యం, కైనెస్తెటిక్/శారీరక సామర్థ్యం, ఆత్మపరిశీలన మరియు భావోద్వేగ మేధస్సు ఇంకా భిన్నమైనవి. అభిజ్ఞా సామర్ధ్యాలలో కూడా డిస్సోసియేషన్‌లు ఉన్నాయి - ఇడియట్ సెవాంట్స్, డిమెన్షియా, డెవలప్‌మెంటల్ డిజార్డర్స్ మొదలైన వాటిని పరిగణించండి.

కాబట్టి ఒకే సాధారణ మేధస్సు కాకుండా, మనస్సులు ప్రత్యేకమైన, విడదీయలేని అభిజ్ఞా సామర్ధ్యాల యొక్క ప్యాచ్‌వర్క్‌ను ప్రదర్శిస్తాయి. సాధారణ అంశం ఏమిటంటే, మనస్సులు సమాచారాన్ని ప్రాసెస్ చేస్తాయి - ఉద్దీపనలను గ్రహించడం, జ్ఞాపకశక్తిని నిలుపుకోవడం, అనుమానాలు చేయడం. కానీ వారు వివిధ సమాచార డొమైన్‌లను నిర్వహించడానికి సమాంతరంగా విభిన్న వ్యవస్థలను ఉపయోగిస్తారు. స్పృహతో పాటుగా, న్యూరల్ సర్క్యూట్‌ల ద్వారా సమాచారం ఎలా ఎన్‌కోడ్ చేయబడి, మానిప్యులేట్ చేయబడిందో చాలా పురోగతి ఉన్నప్పటికీ సరిగ్గా అర్థం కాలేదు.

ప్యాచ్‌వర్క్‌కు అనేక చిక్కులు ఉన్నాయి, జ్ఞానం యొక్క డొమైన్ నిర్దిష్ట స్వభావం. ఒకటి, కొన్ని డొమైన్‌లలో జంతు మనస్సులు తెలివితేటలను ప్రదర్శించే అవకాశం ఉంది కానీ మరికొన్ని కాదు. ఉదాహరణకు, చింపాంజీలు మన అధునాతన భాషా సామర్థ్యాలు లేనప్పుడు సంఖ్యాపరమైన పని జ్ఞాపకశక్తిలో మానవులను మించి ఉండవచ్చు. డాల్ఫిన్ ఎకోలొకేషన్ వారికి నావిగేషనల్ స్కిల్స్‌ను మన కంటే చాలా ఎక్కువ అందిస్తుంది. అనేక జంతువులు సమూహ రాజకీయాలను నావిగేట్ చేయడానికి సామాజిక జ్ఞానాన్ని బాగా అభివృద్ధి చేశాయి, కానీ వాటి శరీరానికి మించి వాతావరణంలో సాధనాలను ఉపయోగించవు. 

కాబట్టి జంతువుల మనస్సులు వివిధ ఇరుకైన డొమైన్‌లలో చాలా అధునాతనంగా ఉన్నప్పటికీ, ఇతర జాతులు సాధారణంగా మానవులతో సరిపోలడం లేదు, ఓపెన్-ఎండ్ కాగ్నిటివ్ ఫ్లెక్సిబిలిటీ. గణితం, విజ్ఞాన శాస్త్రం, కల్పన, కళలు, సంక్లిష్ట సాధనాల వినియోగం అన్నీ మానవులు కొత్త రకాల సమాచారం మరియు సమస్యలకు జ్ఞానాన్ని ఎంత సులభంగా స్వీకరించగలరో చూపుతాయి. మరే ఇతర జంతు మనస్సు ఈ విధమైన ఓపెన్-ఎండ్ మేధస్సును ప్రదర్శించదు. 

మానవ జ్ఞానం యొక్క పూర్తి పరిధిని అనుకరించడానికి ప్రయత్నించే కృత్రిమ సాధారణ మేధస్సు కంటే ప్రత్యేకమైన సాఫ్ట్‌వేర్‌ను అభివృద్ధి చేయడం సులభమనేది మరొక సూచన. డీప్ బ్లూ నుండి ఆల్ఫా గో వరకు చాట్‌జిపిటి వరకు ఇరుకైన AI ఇటీవలి దశాబ్దాలలో గొప్ప పురోగతిని సాధించింది, సాధారణ మానవ మేధస్సుతో సరిపోలడానికి ఉద్దేశించిన ప్రోగ్రామ్‌లు పోల్చి చూస్తే పేలవంగా ఉన్నాయి. మన మనస్సులు చాలా క్లిష్టంగా ఉంటాయి, సాధారణ AI లో లేని సహజమైన ఇంగితజ్ఞానం మరియు అనుకూలతను ప్రదర్శిస్తాయి.

అయితే, సమాచార విశిష్టత కూడా మానవ మనస్సులకు పరిమితి. జ్ఞానం అనేది ప్రత్యేకమైన మానసిక అవయవాలపై ఆధారపడుతుంది కాబట్టి, మన పరిణామాత్మక సముచితం వెలుపల ఉన్న పనులలో మనం భయంకరంగా ఉంటాము - డజను సంక్లిష్ట నియంత్రణ ప్యానెల్ సిస్టమ్‌లను ఏకకాలంలో పర్యవేక్షించడం లేదా సీక్వెన్షియల్ క్వింటపుల్ అంకెల అంకగణిత గణనలను చేయడం వంటివి. వివిధ ఇరుకైన డొమైన్‌లలో కంప్యూటర్లు మన అభిజ్ఞా పరిమితులను అధిగమించగలవు.

స్పృహ, భావోద్వేగం మరియు స్వీయ-అవగాహన వంటి మనస్సుల రహస్యాలు జంతువుల మనస్సులకు కూడా వర్తిస్తాయి, మన స్వంతవి మాత్రమే కాదు. కానీ జంతు స్పృహను అంచనా వేయడం మరింత కష్టం. చేపలు స్పృహలో ఉన్నాయా వంటి ప్రశ్నల చుట్టూ చర్చ సాగుతోంది. ఎలుకలకు స్వీయ భావన ఉందా? పక్షులు భావోద్వేగాలను అనుభవించగలవా? కీటకాలకు ఆత్మాశ్రయ అనుభవాలు ఉన్నాయా? మేము వారిని అడగలేము, కాబట్టి మనం ప్రవర్తన మరియు న్యూరోబయాలజీ నుండి అనుమితిపై ఆధారపడాలి.

సాధారణంగా, క్షీరదాలు మరియు పక్షులు ప్రవర్తనా సంక్లిష్టత, సామాజిక బంధంలో భావోద్వేగాల సంకేతాలు, ఉత్సుకత, ఉల్లాసభరితమైన సంకేతాలు మొదలైన వాటి కారణంగా స్పృహతో ఉన్నట్లు భావిస్తారు. సరీసృపాలు ఒక దగ్గరి పిలుపు - సాపేక్షంగా అధునాతన జ్ఞానం కానీ తక్కువ సామాజిక బంధం లేదా ఆనందం/సరదాని సూచించే ఆట. మరియు కీటకాల మనస్సులు మైక్రోస్కోపిక్ మెదడులతో చాలా పరాయివి - ఇప్పటికీ సర్వైవల్ సర్క్యూట్‌ల ద్వారా నడపబడుతున్నాయి కానీ బహుశా ఉన్నత స్థాయి అవగాహన లేదా? మాకు నిజంగా తెలియదు.

స్వీయ అవగాహన, మనస్సు యొక్క సిద్ధాంతం, భావోద్వేగ సంక్లిష్టత మరియు బాధపడే సామర్థ్యం కూడా అధునాతన మనస్సులకు గుర్తులుగా పరిగణించబడతాయి. ఉదాహరణకు, ఏనుగులు మరియు సెటాసియన్లు సంక్లిష్టమైన సామాజిక బంధం, కమ్యూనికేషన్ మరియు సహకారాన్ని ప్రదర్శిస్తాయి, ఇవి ఏనుగులు భాగస్వామ్య ప్రపంచంలో విభిన్నమైన అస్తిత్వాలు అని తెలుసుకుంటాయి. గొప్ప కోతులు అద్దం పరీక్షలలో స్పష్టమైన స్వీయ-అవగాహనను ప్రదర్శిస్తాయి. కోర్విడ్‌లు, డాల్ఫిన్‌లు మరియు ప్రైమేట్‌లు ఇతర మనస్సుల ఉద్దేశాలను పరిగణనలోకి తీసుకుని మానసిక స్థితికి సంబంధించిన ఆధారాలను చూపుతాయి.

కానీ జంతువుల అంతర్గత జీవితాలు నిజంగా ఎంత స్పష్టంగా లేదా మానసికంగా సంపన్నంగా ఉన్నాయో ఖచ్చితంగా లెక్కించడం కష్టం. మౌస్ మనస్సులు ఆటిజం లేదా స్కిజోఫ్రెనియా లేదా చిన్న పసిపిల్లలకు దగ్గరగా ఉన్నాయా? మనం ఖచ్చితంగా తెలుసుకోలేము. కానీ సాధారణ క్షీరద/ఏవియన్ పూర్వీకుల నుండి ఉద్భవించిన మనస్సుల మధ్య లోతైన కొనసాగింపు ఉంది. అన్ని మనస్సులు అవగాహన, భావోద్వేగం, జ్ఞాపకశక్తి, అభ్యాసం మరియు లక్ష్య ఆధారిత ప్రవర్తన వంటి కొన్ని ప్రధాన విధులను పంచుకుంటాయి. జంతు మనస్సులు మానవుల నుండి అనేక విధాలుగా విభిన్నంగా ఉన్నప్పటికీ, స్పృహ యొక్క ప్రాథమిక అంశాలు అనేక రకాల జాతులలో పంచుకోవచ్చు.

కృత్రిమ మేధస్సు కూడా సరసమైన కంప్యూటింగ్ శక్తిలో ఘాతాంక పురోగతికి ధన్యవాదాలు చెప్పుకోదగిన కొత్త సామర్థ్యాలను అభివృద్ధి చేసింది. సాధారణ మానవ స్థాయి AI దూరంగా ఉన్నప్పటికీ, ప్రోగ్రామ్‌లు గతంలో అసాధ్యమైన విజయాలను సాధిస్తూనే ఉన్నాయి: గో మరియు స్టార్‌క్రాఫ్ట్ వంటి క్లిష్టమైన వ్యూహాత్మక గేమ్‌లలో అత్యుత్తమ మానవ ఆటగాళ్లను ఓడించడం; లోతైన అభ్యాసం ద్వారా వైద్యంలో క్లినికల్ లైసెన్సింగ్ పరీక్షలలో ఉత్తీర్ణత; వార్తా కథనాలు మరియు కల్పనలను వ్రాయడం, వాటిని మానవుడు వ్రాసినట్లుగా భావించేలా ప్రజలను మోసం చేయవచ్చు; విశిష్టమైన వ్యక్తిత్వ చమత్కారాలతో ఆశ్చర్యపరిచే గంభీరమైన సంభాషణలలో పాల్గొనడం.

మాన్యువల్‌గా కోడ్ చేయబడిన రూల్ బేస్డ్ సిస్టమ్‌ల నుండి బయోలాజికల్ బ్రెయిన్‌ల ద్వారా వదులుగా ప్రేరణ పొందిన నవల న్యూరల్ నెట్‌వర్క్ ఆర్కిటెక్చర్‌లకు మారడం వల్ల AI మరియు మెషిన్ లెర్నింగ్‌లో విప్లవం జరిగింది. మొదటి సూత్రాల నుండి రూపొందించబడిన దృఢమైన అల్గారిథమ్‌ల కంటే, న్యూరల్ నెట్‌లు మిలియన్ల కొద్దీ ఉదాహరణలను బహిర్గతం చేయడం ద్వారా శిక్షణ పొందుతాయి, సక్సెస్ మెట్రిక్‌లకు వ్యతిరేకంగా బ్యాక్‌ప్రొపగేషన్ ద్వారా కనెక్షన్ బరువులను స్వయంచాలకంగా ట్యూన్ చేస్తాయి. ఇది పెద్ద డేటాసెట్‌ల నుండి సంక్లిష్టమైన గణాంక క్రమబద్ధతలను సంగ్రహించడం ద్వారా నెట్‌వర్క్‌లలో ఏర్పడటానికి ఎమర్జెన్ట్ హిడెన్ ప్రాతినిధ్యాలను అనుమతిస్తుంది.

ఫలితాలు అసలైన శిక్షణకు మించిన జ్ఞానాన్ని సాధారణీకరించగలవు, కొన్ని సందర్భాల్లో అద్భుతమైన ప్రేరక ఎత్తులను ప్రదర్శిస్తాయి. ఉదాహరణకు ఆల్ఫా గో జీరో తనకు వ్యతిరేకంగా గేమ్‌లు ఆడడం ద్వారా మాత్రమే శిక్షణ పొందిన మానవ/AI ఆటగాళ్లందరినీ ఒకేలా ఓడించగలదు, ఎవరూ బోధించని పూర్తి అసలైన విజయ వ్యూహాలను కనుగొంటుంది. గేమ్‌లు, భాష, ఇమేజ్/ఫేస్ రికగ్నిషన్ మరియు జనరేషన్ వంటి ఇరుకైన డొమైన్‌లలో, స్వీయ-బోధన న్యూరల్ నెట్‌వర్క్‌లు భారీ డేటాను జీర్ణించుకోవడం ద్వారా తమను తాము ఎక్సెల్ చేయడం నేర్పించవచ్చు.

భవిష్యత్ AIలు మన స్వంతదానిలా కాకుండా బేసి అవగాహనను అభివృద్ధి చేయవచ్చని ఇది సూచిస్తుంది. ఏలియన్ "మనస్సులు" (వాటిని అలా పిలవగలిగితే) మానవ శైలి అభివృద్ధి లేదా పరిణామం లేకుండా భారీ డేటా ద్వారా పూర్తిగా రూపొందించబడింది. మానవులు మరియు జంతువులలో మనస్సులు DNA బ్లూప్రింట్‌ల ద్వారా వైర్ చేయబడతాయి, వాస్తవ ప్రపంచ భౌతిక అనుభవాల ద్వారా ట్యూన్ చేయబడతాయి. కానీ డిజిటల్ డేటా ద్వారా మాత్రమే రూపొందించబడిన AI మైండ్‌కు వాస్తవంలో నిజమైన ప్రత్యక్ష స్వరూపం లేదు. మనుగడ ఒత్తిడి యొక్క అత్యవసరం ద్వారా వ్యవస్థ నకిలీ చేయబడనందున స్వీయ గురించి స్పష్టమైన ఆలోచన లేదు. 

యంత్రాలు నిర్దిష్ట అభిజ్ఞా సామర్థ్యాలను అనుకరించగలవు లేదా అధిగమించగలిగినప్పటికీ, ప్రస్తుత AI వ్యవస్థలు నిజమైన అంతర్గత, భావోద్వేగాలు లేదా అనుభవాలను కలిగి ఉండవు. వారు సృజనాత్మకత లేదా వ్యక్తిగత డ్రైవ్‌ను ప్రదర్శించరు - మానవ ప్రాంప్ట్‌లు మరియు రివార్డ్‌ల ప్రకారం సంక్లిష్ట డేటా ప్రాసెసింగ్. నేర్చుకునే ప్రక్రియకు నెట్‌వర్క్‌లకు అంతర్గత అర్థం లేదా విలువ ఉండదు. నిస్సందేహంగా లేనిది పూర్తి అవగాహన - సమాచార ప్రాసెసింగ్ నుండి ఉత్పన్నమయ్యే క్వాలియా రిచ్ చేతన అనుభవం, ప్రాసెసింగ్ పవర్ మాత్రమే కాదు.

భవిష్యత్తులో AI సరైన స్పృహలోకి రాగలదా అనేది నిపుణులలో చర్చనీయాంశమైంది. డేవిడ్ చామర్స్ వంటి తత్వవేత్తలు సూత్రప్రాయంగా మానవులకు సమానమైన అభిజ్ఞా/ప్రవర్తనా సంక్లిష్టతతో కూడిన ఏదైనా వ్యవస్థ తప్పనిసరిగా సంక్లిష్ట సమాచార డైనమిక్స్ యొక్క అంతర్లీన ఉప ఉత్పత్తిగా కూడా స్పృహలోకి వస్తుందని వాదించారు. మెదడు మనస్సును ఉత్పన్నం చేసినట్లే, జీవశాస్త్రం కంటే చిప్‌ల ద్వారా చాలా విభిన్నంగా సాధించినప్పటికీ, దానికి సమానమైన శక్తివంతమైన AI వ్యవస్థ కూడా ఉంటుంది. 

దీనికి విరుద్ధంగా, స్టానిస్లాస్ డెహైన్ వంటి శాస్త్రవేత్తలు స్పృహ అనేది పరిణామం ద్వారా జీవ మెదడుల యొక్క నిర్దిష్ట లక్షణాల నుండి ఉద్భవించిందని ఊహిస్తారు, సంక్లిష్టత మాత్రమే కాదు. కొన్ని గణన లక్షణాలు సాధారణ సకశేరుకాల పూర్వీకుల నుండి వచ్చిన జంతువులలో ముడి సమాచార ప్రాసెసింగ్‌ను ఆత్మాశ్రయ అనుభవానికి అనుమతించాయి. ఈ దృష్టిలో, ప్రత్యేకంగా రూపొందించబడిన AI నిర్మాణాలు సంక్లిష్టత ద్వారా స్వయంచాలకంగా స్పృహలోకి రావు, ఎందుకంటే అవి వివిధ పరిమితుల ద్వారా రూపొందించబడ్డాయి.

ఇది గ్రహాంతరవాసుల మనస్సుల గురించిన ప్రశ్నలకు కూడా లింక్ చేస్తుంది. ఇప్పటివరకు, అన్ని తెలిసిన మనస్సులు పరిణామ చరిత్ర ద్వారా రూపొందించబడిన భూసంబంధ జీవశాస్త్రం యొక్క విచిత్రాల నుండి ఉద్భవించాయి. కానీ చాలా భిన్నమైన పరిస్థితుల ద్వారా రూపొందించబడిన అన్యదేశ ఊహాజనిత గ్రహాంతర మనస్సులను మనం తక్షణమే ఊహించవచ్చు. పరిణామం ప్రత్యామ్నాయ జీవరసాయన శాస్త్రంతో ఇతర ప్రపంచాలపై సమూలంగా భిన్నమైన మార్గాల్లో గ్రహాంతర మేధస్సును రూపొందించవచ్చు. ఫారమ్‌ల సమరూపత వంటి ప్రాథమికమైనది కూడా పరిసరాల యొక్క ఆకస్మికతను బట్టి భిన్నంగా ఉండవచ్చు.

అధునాతన గ్రహాంతర నాగరికతలు తయారు చేసిన యంత్రాలను కూడా మనం ఊహించవచ్చు. తెలియని ప్రయోజనాల కోసం తెలియని మార్గాల ద్వారా నిర్మించిన కళాఖండాలు కూడా ఒక రకమైన ఊహించని స్పృహ, భావోద్వేగాలు మరియు అంతర్గత అనుభవాలను సృష్టిస్తాయా? డార్విన్ ఒత్తిళ్ల కంటే మిలియన్ల సంవత్సరాల సాంస్కృతిక పరిణామం ద్వారా రూపొందించబడిన రోబోటిక్ మనస్సులు ఏమి ఆలోచిస్తాయి మరియు అనుభూతి చెందుతాయి? ఏలియన్ సింథటిక్ మైండ్‌లు చాలా భావోద్వేగంగా మరియు విలువల వారీగా లోతైన ఏకీకరణ ద్వారా వారి సృష్టికర్తలతో సమలేఖనం చేయబడే అవకాశం ఉంది.

అయితే, గ్రహాంతరవాసుల మనస్సులు ప్రాథమికంగా మానవ విలువలు లేదా నైతిక వ్యవస్థల వంటి ఏదైనా పంచుకుంటాయో లేదో మనం చెప్పలేము. మనస్సులు పునరుత్పత్తి విజయానికి సహాయపడే విలువలు మరియు ప్రేరణలను కలిగి ఉంటాయి - కానీ ఆ ఆవశ్యకతలు పర్యావరణ ఆకస్మిక పరిస్థితులపై ఆధారపడి సహకారం, తాదాత్మ్యం మరియు గొప్పతనాన్ని లేదా నిష్కపటమైన స్వార్థాన్ని కలిగిస్తాయి. నైతిక పరిధిలో తెలియని తీవ్రతలు లేదా మినహాయింపులు ఉండవచ్చు. గ్రహాంతరవాసుల మనస్సులు ఇతరులను భాగాల కోసం హైజాక్ చేయడంలో తప్పు ఏమీ చూడకపోవచ్చు, ఉదాహరణకు.

మనకు తెలిసిన మనస్సుల యొక్క నమూనా పరిమాణం కేవలం భూమిపై మనుగడ మరియు జన్యువుల ప్రతిరూపణకు సహాయం చేయడానికి ఉద్భవించినవి. ఏనుగులు, డాల్ఫిన్లు మరియు చింపాంజీలు కూడా కొన్నిసార్లు వాటి సామర్థ్యాలు, సున్నితత్వం మరియు ప్రేరణలలో చాలా పరాయివిగా కనిపిస్తాయి. పూర్తిగా భిన్నమైన ప్రపంచాలు మరియు శరీరాలకు అనుగుణంగా ఉండే నిజంగా గ్రహాంతర మనస్సులు వారి మనస్తత్వ శాస్త్రంలో ఇంకా చాలా తెలియనివిగా ఉంటాయి. శక్తి సామర్థ్యం కోసం పూర్తిగా ఆప్టిమైజ్ చేయబడిన ఎంటిటీలు లేదా వ్యక్తిత్వం లేకుండా డేటా సేకరణ కూడా తెలిసిన జీవ జీవులకు ఆర్తోగోనల్ ప్రేరణలను కలిగి ఉండవచ్చు.

కాస్మోస్‌లో ఉండే సంభావ్య అన్యదేశ రకాల మనస్సుల గురించి మనం అనంతంగా ఊహించగలిగినప్పటికీ, చివరికి మనకు ఒక వంశం గురించి మాత్రమే అంతర్దృష్టి ఉంది - భూసంబంధమైన జీవితం, సుమారు 4 బిలియన్ సంవత్సరాల క్రితం ఒక సాధారణ పూర్వీకుడు మరియు DNA/RNA చే ఎన్‌కోడ్ చేయబడిన జన్యు యంత్రాంగాలను పంచుకున్నారు. మన మనస్సులు ఒక చిన్న గ్రహం యొక్క ప్రపంచ పర్యావరణ వ్యవస్థ యొక్క ఈ బలహీనమైన శాఖలో ఉద్భవించాయి. అంతకు మించి తెలియనివి ఉన్నాయి.

కొంత కోణంలో, సారూప్యత యొక్క ఊహలను ఎంకరేజ్ చేయడం ద్వారా మాత్రమే మనం ఇతర మనస్సులను అర్థం చేసుకుంటాము. మన స్వంత భావాలు, డ్రైవ్‌లు మరియు తెలివితేటల యొక్క పాక్షికంగా ప్రతిబింబించే శకలాలను మనం చూస్తాము మరియు గమనించిన ఉపరితలాలపై ఊహించిన ఇంటీరియర్‌లను ప్రొజెక్ట్ చేయకుండా సహాయం చేయలేము. మనం కనెక్షన్‌లను గుర్తించడం కంటే వాటిని ఎక్కువగా ఊహించుకుంటూ ఉండవచ్చు. మా ఏకైక రిఫరెన్స్ టెంప్లేట్ - ఎర్త్ డెరైవ్డ్ మైండ్‌ల నుండి పూర్తిగా భిన్నమైన కారణంగా గ్రహాంతరవాసుల మనస్సులు కేవలం తెలియకపోవచ్చు.

ఇంకా, మన చంచలమైన మనస్సులు మనలా కాకుండా వింత రూపాలను ఊహించుకోకుండా ఉండలేవు. మన మనస్సులు ఇతర మనస్సులతో కనెక్ట్ అవ్వడానికి, సాంఘికీకరించడానికి, విలీనం కావాలని కోరుకుంటాయి. మనల్ని మనం చూసుకోవడానికే కాదు, ఇంటీరియర్ స్పేస్‌లను ఇతరులతో పంచుకుంటామని తెలుసుకోవడం కోసం మనం అద్దాలను వెతుకుతాము. మనం గ్రహాంతరవాసుల కోసం ఒంటరిగా ఉన్నాము మరియు మన స్వంతదానితో పాటు విశ్వంలో ఏ స్పృహ మరియు అనుభవం వ్యాపిస్తుందో తెలియకుండా ఉండలేము. 

కాబట్టి అంతిమంగా, మనస్సు యొక్క అవకాశాలతో పట్టుకోవడం కూడా వాస్తవానికి మన స్వంత స్థానాన్ని అర్థం చేసుకోవడానికి ప్రధానమైనది. ఇతర రకాల మనస్సులతో మన కనెక్షన్‌లు మరియు డిస్‌కనెక్ట్‌లను ఊహించడం మానవ స్థితిని సందర్భోచితంగా మార్చడానికి అవసరం. మన ఒంటరితనంలో, మేము పరిచయాన్ని కోరుకుంటాము మరియు గ్రహాంతర మనస్సుల ఊహల ద్వారా, మనం నివసించే ఈ ప్రత్యేకమైన మార్గం బహుశా అది కనిపించేంత ఒంటరిగా ఉండదని రిమైండర్‌లను కోరుకుంటాము. అన్ని మనస్సులు గ్రహాంతర ఉపరితలాలు ఎలా కనిపించినా, అన్ని స్పృహ ఉద్భవించే అదే సార్వత్రిక జ్ఞాన అగ్ని యొక్క శకలాలు ప్రతిబింబించవచ్చు.

No comments:

Post a Comment