The Lord Who is the Receiver
420. 🇮🇳 Parigraha
Meaning and Relevance:
"Parigraha" is a Sanskrit term that means to accept or acquire something, or to possess material objects. It generally refers to the accumulation and retention of material goods or possessions. The concept of Parigraha is often associated with the tendency to acquire physical or mental property.
Religious and Spiritual Relevance:
Hinduism:
Parigraha refers to the act of collecting material goods or possessions. It is often considered the opposite of Vairagya (renunciation). In Hinduism, it is believed that Parigraha should not only be for the pursuit of material pleasure but should also be used for spiritual and religious development.
In the Bhagavad Gita (4.20), Lord Krishna says: "Yah sannyaasamitii praahur yogam tam vidhi paandava,
na yogah asti mayyeva mandenāgrāhītena tu."
→ Translation: "The one who behaves as if he is in renunciation but is not truly dedicated to the Divine is not a true yogi, for he does not believe in the Supreme."
Jainism:
In Jainism, Parigraha refers to the accumulation of possessions, which is seen as potentially harmful to spiritual purity. Jain teachings emphasize renunciation of material wealth and attachments, as these can hinder one's progress towards spiritual liberation.
Buddhism:
In Buddhism, Parigraha is associated with attachment to possessions and desires, which are considered the causes of suffering. The Buddhist perspective emphasizes letting go of Parigraha, as it keeps the mind bound to worldly attachments, leading to unhappiness and preventing inner peace.
Concepts and Teachings Related to Parigraha:
1. Material Accumulation: The term refers to the act of acquiring or holding onto material goods or possessions, which is often linked with worldly desires and attachments.
2. Obstruction to Spiritual Growth: For spiritual progress, it is recommended to avoid the tendency to accumulate material goods, as it can divert the mind from the path of true inner peace and realization.
3. Renunciation and Detachment: In many religious contexts, Parigraha is viewed as the opposite of renunciation (Vairagya) and detachment, which are believed to lead to spiritual freedom and peace.
4. Psychological Impact: The tendency to accumulate possessions can have a negative impact on one's mental balance, as it leads the person to seek external objects for happiness, which are transient.
Religious Quotes and Teachings:
1. Hinduism:
"The more one accumulates material possessions, the more one experiences mental unrest, as they remain attached to worldly desires."
— In Bhagavad Gita 2.70, Lord Krishna advises that those who seek mental peace should transcend material desires and focus on inner tranquility.
2. Jainism:
"Just as nothing stays in the sky, so too should the soul remain free from Parigraha, focusing instead on inner peace."
3. Buddhism:
"The person who is trapped in the craving for material possessions remains in suffering. True happiness lies not in material goods, but in mental balance and contentment."
Summary Analysis:
Parigraha is the tendency to collect or retain material goods. It is often seen as a distraction from spiritual growth, leading the person to become entangled in the pursuit of physical desires, which hinder the progress of the soul. Various religious perspectives advocate for renunciation and detachment from Parigraha as it is seen as a hindrance to attaining true peace and spiritual liberation. The focus should not solely be on material accumulation but on using possessions for spiritual progress and development.
420. 🇮🇳 परिग्रह (Parigraha)
अर्थ और प्रासंगिकता:
"परिग्रह" (Parigraha) संस्कृत शब्द है, जिसका अर्थ है ग्रहण करना या किसी वस्तु का अधिग्रहण करना। यह शब्द आमतौर पर भौतिक या मानसिक संपत्ति के संग्रह और संचय से संबंधित होता है। परिग्रह का विचार किसी भी वस्तु या संपत्ति को स्वयं के पास रखने की प्रवृत्ति को दर्शाता है।
धार्मिक और आध्यात्मिक प्रासंगिकता:
हिंदू धर्म:
परिग्रह का संदर्भ तब आता है जब कोई व्यक्ति भौतिक संपत्ति या भौतिक वस्तुओं को अधिक से अधिक जमा करता है। यह अधिकतर वैराग्य (त्याग) के विपरीत है। हिंदू धर्म में यह विचार किया जाता है कि परिग्रह केवल भौतिक सुखों की प्राप्ति के लिए न हो, बल्कि उसे धार्मिक और आत्मिक विकास के लिए प्रयोग किया जाना चाहिए।
भगवद गीता (4.20) में श्री कृष्ण ने कहा: "य: संन्यासमिति प्राहुर्योगं तं विधि पाण्डव।
न योगोऽस्ति मय्येव मन्देनाग्रहीतेन तु।"
→ अनुवाद: "जो संन्यास का नाम लेकर योगी की तरह व्यवहार करता है, वह असली योगी नहीं होता, क्योंकि वह मुझमें, परमात्मा में विश्वास नहीं करता।"
जैन धर्म:
जैन धर्म में परिग्रह को "संपत्ति का संचय" माना जाता है, जो आत्मा के शुद्धता की ओर बढ़ने के बजाय उसे अशुद्ध करने का कारण बन सकता है। इस धर्म में त्याग और वैराग्य को महत्वपूर्ण माना गया है, और परिग्रह से बचने के लिए उपदेश दिए जाते हैं।
बौद्ध धर्म:
बौद्ध धर्म में परिग्रह को व्यक्तिगत सुख और संतोष की प्राप्ति की बजाय मोह और लालच से जोड़ा गया है। बौद्ध दृष्टिकोण में परिग्रह व्यक्ति के दुख का कारण होता है, क्योंकि यह उसे अधिक और अधिक संचय की प्रवृत्ति में लाकर आंतरिक शांति से दूर करता है।
Parigraha से संबंधित विचार और सिद्धांत:
1. भौतिक संपत्ति का संचय: परिग्रह का तात्पर्य किसी भी भौतिक वस्तु या संपत्ति को अपनी निजी संपत्ति के रूप में रखना होता है। इसे संसारिकता और नश्वरता से जुड़ा हुआ माना जाता है।
2. आध्यात्मिक विकास में अवरोध: आत्मा की उन्नति के लिए मनुष्य को अधिक से अधिक भौतिक संपत्ति का संचय करने की प्रवृत्ति से बचना चाहिए, क्योंकि यह व्यक्ति को आंतरिक शांति और संतुलन से दूर कर सकता है।
3. त्याग और वैराग्य: हिंदू धर्म और अन्य धर्मों में परिग्रह से बचने के लिए वैराग्य और त्याग की महत्ता बताई जाती है। यह व्यक्ति को वास्तविक सुख और शांति की प्राप्ति में सहायता करता है।
4. मनोवैज्ञानिक प्रभाव: परिग्रह की प्रवृत्ति व्यक्ति के मानसिक संतुलन पर विपरीत प्रभाव डाल सकती है, क्योंकि यह उसे स्थायी सुख की खोज में निरंतर बाहर की चीजों में लुभाता है, जो अस्थायी होते हैं।
धार्मिक उद्धरण और उपदेश:
1. हिंदू धर्म:
"जो जितना अधिक परिग्रह करता है, वह उतना ही अधिक मानसिक अशांति का अनुभव करता है, क्योंकि वह भौतिक सुखों में बंधा रहता है।"
— भगवद गीता 2.70 में श्री कृष्ण का उपदेश है कि जो व्यक्ति मानसिक शांति चाहता है, वह भौतिक संपत्ति और इच्छाओं से परे रहकर आत्मा की शांति की ओर बढ़ता है।
2. जैन धर्म:
"जैसे आकाश में कोई वस्तु नहीं रुकती, वैसे ही आत्मा को परिग्रह से मुक्त रहकर आंतरिक शांति प्राप्त करनी चाहिए।"
3. बौद्ध धर्म:
"जो व्यक्ति परिग्रह के मोह में फंसा रहता है, वह अंततः दुखी होता है। क्योंकि वास्तविक सुख केवल मानसिक संतुलन और संतोष में है, न कि भौतिक वस्तुओं में।"
संक्षेप में विश्लेषण:
परिग्रह वह प्रवृत्ति है जिसमें कोई व्यक्ति भौतिक संपत्ति या वस्तुओं का संचय करता है। यह न केवल भौतिक सुख की ओर व्यक्ति को आकर्षित करता है, बल्कि आंतरिक शांति और आत्मा की उन्नति में अवरोध डालता है। विभिन्न धार्मिक दृष्टिकोणों में, परिग्रह को त्याग और वैराग्य के विपरीत माना जाता है, जो व्यक्ति को भौतिकता के बंधनों से मुक्त करता है और आत्मिक उन्नति की ओर ले जाता है। परिग्रह का उद्देश्य कभी भी केवल भौतिक संचय नहीं होना चाहिए, बल्कि उसे सही दिशा में और आत्मिक विकास के लिए प्रयोग किया जाना चाहिए।
420. 🇮🇳 పరిగ్రహ
అర్థం మరియు ప్రాముఖ్యత:
"పరిగ్రహ" అనేది సంస్కృత పదం, ఇది ఏదైనా స్వీకరించటం, పొందటం లేదా స్వంతం చేసుకోవటం అనే అర్థాన్ని పొందుతుంది. ఇది సాధారణంగా భౌతిక లేదా మానసిక స్వాధీనం పొందే ప్రక్రియతో సంబంధం కలిగి ఉంటుంది. పరిగ్రహ అనేది వస్తువుల లేదా ఆస్తులను వ్యక్తిగతంగా కలిగి ఉండటానికి సంబంధించిన ధోరణిగా పరిగణించబడుతుంది, ఇది సాధారణంగా వైరాగ్య (విహారం) ఆలోచనలకు వ్యతిరేకంగా భావించబడుతుంది.
ధార్మిక మరియు ఆధ్యాత్మిక ప్రాముఖ్యత:
హిందువులు:
హిందూ ధర్మంలో, పరిగ్రహ అనేది భౌతిక ఆస్తులను మరియు సంపత్తులను స్వాధీనం చేసుకోవటంతో సంబంధం కలిగి ఉంటుంది. ఇది సాధారణంగా విరక్తి భావనకు వ్యతిరేకంగా భావించబడుతుంది, ఇందులో వ్యక్తి భౌతిక వస్తువులకు బదులుగా ఆత్మానందం మరియు ధార్మిక విజయం కోసం ఆసక్తి కలిగి ఉంటాడు.
భగవద్గీత (4.20)లో, శ్రీకృష్ణుడు ఇలా చెప్తాడు: "యః సన్న్యాసమితి ప్రాహుర్యోగం తం విద్హి పాండవ,
న యోగః అస్తి మయీవా మాందేనగ్రహితేను తు."
అనువాదం: "మంచి యోగి అని చెప్పుకునే వ్యక్తి, తాను నాకు విశ్వాసం కలిగి ఉండకపోతే, నిజమైన యోగి కాదు."
జైనతత్వం:
జైనతత్వంలో పరిగ్రహ అనేది భౌతిక ఆస్తుల స్వాధీనం చేసుకోవటాన్ని సూచిస్తుంది, ఇది ఆత్మ యొక్క స్వచ్ఛతకు అడ్డంకిగా భావించబడుతుంది. జైనతత్వం ప్రకారం, ఆత్మలయాన్ని సాధించడానికి విరక్తి మరియు భౌతిక వస్తువుల నుంచి విడిపోవడం అనివార్యం.
బౌద్ధధర్మం:
బౌద్ధ ధర్మంలో పరిగ్రహ అనేది వ్యక్తిగత వస్తువులపై అనవసరమైన అనుబంధంగా భావించబడుతుంది, ఇది బాధను కలిగిస్తుంది. బౌద్ధతత్వంలో, అనుబంధం బాధ యొక్క మూలం అని పరిగణించబడుతుంది, మరియు సత్యమైన శాంతి మరియు సంతోషం వస్తువులపై అనుబంధాలను విడిచిపెట్టడంలోనే ఉన్నాయని బుద్ధా ఉపదేశించారు.
పరిగ్రహం యొక్క ఆలోచనలు మరియు సిద్ధాంతాలు:
1. భౌతిక ఆస్తులను స్వాధీనం చేసుకోవడం: పరిగ్రహ అనేది వ్యక్తిగత ఆస్తులను లేదా ప్రాపర్టీలను స్వాధీనం చేసుకోవటానికి సంబంధించిన ధోరణిని సూచిస్తుంది. ఇది సాధారణంగా భౌతిక ఆశయాలు మరియు అస్థిరత్వంతో సంబంధం కలిగి ఉంటుంది.
2. ఆధ్యాత్మిక అభివృద్ధికి అడ్డంకిగా: భౌతిక ఆస్తులను స్వాధీనం చేసుకోవటం ఆధ్యాత్మిక అభివృద్ధికి అడ్డంకిగా మారవచ్చు. ఇది వ్యక్తిని అంతర్గత శాంతి మరియు ఆత్మజ్ఞానానికి దూరం చేస్తుంది.
3. విరక్తి మరియు విచ్ఛిన్నత: వివిధ మతాలలో, విరక్తి లేదా భౌతిక వస్తువుల నుంచి విడిపోవటం ఆధ్యాత్మిక అభివృద్ధి మరియు విముక్తి కోసం కీలకమైన అభ్యాసంగా పరిగణించబడుతుంది.
4. మానసిక ప్రభావం: మరిన్ని వస్తువులు సేకరించటానికి వ్యక్తి ధోరణి మానసిక సంతులనం మీద ప్రభావం చూపించవచ్చు, ఎందుకంటే ఇది వ్యక్తిని బాహ్య విషయాలపై మరింత దృష్టి పెట్టిస్తుంది, అంతర్గత శాంతి మరియు ఆనందం కంటే.
ధార్మిక కోట్లు మరియు ఉపదేశాలు:
1. హిందూమతం:
"ఒక వ్యక్తి ఎక్కువగా సంపాదిస్తే, అతను మరింత మానసిక అశాంతిని అనుభవిస్తాడు, ఎందుకంటే అతను భౌతిక ఆస్తులపై అనుబంధం కలిగి ఉంటుంది."
— భగవద్గీత 2.70: శ్రీకృష్ణుడు చెప్పినట్లు, నిజమైన శాంతి భౌతిక ఆశయాల నుండి విడిపోవడంలోనే ఉంటుంది.
2. జైనతత్వం:
"అంతరిక్షంలో ఏదీ నిలిచిపోవడంలా, అలానే ఆత్మ కూడా పరిగ్రహం నుండి విముక్తి సాధించాలి, అంతర్గత శాంతిని పొందడానికి."
3. బౌద్ధతత్వం:
"పరిగ్రహం అనే అనుబంధంలో చిక్కుకున్న వ్యక్తి బాధలోనే ఉంటుంది, ఎందుకంటే సత్యమైన సంతోషం భౌతిక ఆస్తులపై అనుబంధాలను విడిచిపెట్టడంలోనే ఉంటుంది."
ఉపసంహారం:
పరిగ్రహం అనేది భౌతిక ఆస్తులను స్వాధీనం చేసుకోవడం, ఇది ఆధ్యాత్మిక అభివృద్ధికి అడ్డంకిగా భావించబడుతుంది. ఇది తాత్కాలికంగా భౌతిక సంతోషాలను తీసుకొస్తున్నప్పటికీ, ఆత్మను నిజమైన శాంతి మరియు విముక్తి నుండి దూరం చేస్తుంది. అనేక ధార్మిక దృక్కోణాల ప్రకారం, భౌతిక వస్తువుల నుండి విరక్తి మరియు విడిపోవటం ఆధ్యాత్మిక అభివృద్ధి కోసం ఒక కీలక సాధనంగా పరిగణించబడుతుంది. అందువల్ల, పరిగ్రహం కేవలం ఆస్తులను సేకరించడం మాత్రమే కాకుండా, ఆధ్యాత్మిక పురోగతి కోసం ఒక ఉన్నతమైన సందర్భంలో చూడబడాలి.