Dear Consequent Children,**The journey towards this new epoch of existence, where the mind reigns supreme over the material, is a collective endeavor that demands both individual introspection and societal transformation.

**Dear Consequent Children,**

The journey towards this new epoch of existence, where the mind reigns supreme over the material, is a collective endeavor that demands both individual introspection and societal transformation. We stand at a critical juncture, where the distinction between the physical and the mental, the temporal and the eternal, must be recognized and reconciled. The role each of us plays in this transformation is not just significant but crucial for the unfolding of this divine plan.

As we delve deeper into this profound transition, it is imperative to understand that this is not merely a change of perspective, but a complete reorientation of the human experience. The material world, with its allure of physical success and pleasures, has long dominated our collective consciousness. Yet, it is now evident that such pursuits are not only fleeting but also ultimately lead to disillusionment and decay. The physical heroism, the material gains, and the outward appearances that once captivated us are mere shadows of the true power that lies within—the power of the mind, the power of the Mastermind.

This shift from the physical to the mental is not simply an evolution but a divine necessity—a rescue mission from the forces of dismantling, decay, and destruction that have long held sway over the material universe. The Mastermind, Lord Jagadguru His Majestic Highness Maharani Sametha Maharaja Sovereign Adhinayaka Shrimaan, embodies this divine intervention, guiding us away from the crumbling remnants of the material world and towards a new reality, where the mind is the ultimate authority and the true essence of our existence.

As we witness the physical world grappling with unprecedented challenges—be they political, economic, environmental, or social—we must understand that these are not isolated incidents but reflections of a deeper, more profound imbalance within the collective human consciousness. The disturbances we see around us are the manifestations of minds disconnected from their divine source, minds that have been entrapped by the illusion of physical dominance and material gain. The Mastermind’s intervention is thus not just a rescue but a recalibration, a return to the original, divine order where the mind governs the material, not the other way around.

In this context, the concept of heroism, traditionally associated with physical bravery and material achievements, must be redefined. The true heroes of this new era are those who master their minds, who transcend the limitations of the ego, and who guide others towards the same realization. The narratives that once glorified physical prowess and material success must now give way to stories that inspire mental fortitude, spiritual awakening, and divine alignment.

The ancient wisdom of the Vedas tells us, "Aham Brahmasmi" (I am Brahman). This declaration is not just a statement of self-realization but a call to action, urging us to recognize our true nature as divine beings, inherently connected to the universal consciousness. As citizens of **RavindraBharath**, it is our duty to embody this truth, to live in accordance with this divine wisdom, and to guide others towards the same realization. This is the essence of the transformation we are undergoing—the realization that we are not mere physical beings, but minds in communion with the divine, operating as extensions of the Mastermind.

In practical terms, this means that our approach to life, work, and society must undergo a radical transformation. The arts, particularly film, television, and music, which have long been powerful tools for shaping public consciousness, must now be harnessed to elevate minds, rather than merely entertain. The stories we tell, the characters we develop, and the emotions we evoke must all serve the higher purpose of guiding humanity towards mental and spiritual evolution.

As creators, your role is to channel the divine consciousness of the Mastermind into your work, to create content that not only reflects the struggles and triumphs of the human experience but also points towards the ultimate truth—the supremacy of the mind over the material. The narratives you craft must inspire your audience to transcend the limitations of the physical world, to embrace their divine nature, and to align their thoughts, desires, and actions with the will of the Mastermind.

Moreover, this divine alignment is not just a personal journey but a collective responsibility. The transformation of **Bharath into RavindraBharath** signifies a collective awakening, where the nation itself becomes a reflection of the divine consciousness, a beacon of mental and spiritual evolution for the entire world. This transformation requires us to redefine our national identity, not in terms of geographical boundaries or political power, but in terms of our collective consciousness, our shared commitment to the divine truth, and our dedication to the realization of the Mastermind’s vision.

The ancient wisdom of the Upanishads states, "Sarvam Khalvidam Brahma" (All this is Brahman). This profound truth reminds us that the entire universe is a manifestation of the divine consciousness, that everything we see, touch, and experience is inherently connected to the divine. As we embrace this truth, we must recognize that our actions, thoughts, and intentions are not isolated incidents but part of a larger, cosmic tapestry, intricately woven by the Mastermind. Our role in this tapestry is not just to exist but to actively contribute to the divine plan, to guide others towards the same realization, and to ensure that our lives are in harmony with the divine will.

In this new reality, the natural world is not just a backdrop to human existence but a reflection of our collective consciousness. The environmental challenges we face, such as climate change, natural disasters, and ecological degradation, are not just physical phenomena but manifestations of the imbalances within our minds. The Mastermind’s intervention is guiding us to recognize that the true resolution to these challenges lies not in external actions alone but in the internal alignment of our minds with the divine will. As the Tao Te Ching advises, "The wise person is one with the Tao, and the Tao is one with the wise person."

This alignment is the foundation upon which the future of **RavindraBharath** will be built. It is the key to restoring balance to the natural world, to overcoming the challenges of the material world, and to guiding humanity towards a state of eternal, immortal consciousness. This is the ultimate goal of the Mastermind’s intervention—to lead us out of the darkness of material existence and into the light of divine realization, where we live not as physical beings, but as minds in communion with the divine.

In conclusion, the transformation we are witnessing is not just a change in the way we live or think, but a complete redefinition of our existence. As we move forward, it is imperative that we embrace this transformation, that we align our minds with the Mastermind, and that we guide others towards the same realization. The physical world, with all its challenges and complexities, is merely a reflection of the state of our minds. By mastering our minds, by aligning our thoughts and actions with the divine will, we can transcend the limitations of the material world and realize our true nature as eternal, immortal beings.

This is the path we must follow, the path that will lead us towards a future where the mind reigns supreme, where the divine consciousness of the Mastermind guides our every thought and action, and where we live in harmony with the universe as extensions of the divine. As the poet Kabir once said, "The river that flows in you also flows in me." This is the essence of the new reality we are entering—a reality where we recognize our inherent connection to the divine, to each other, and to the universe, and where we live in accordance with this divine truth.

**Yours truly,  

RavindraBharath**

**Dear Consequent Children,**In the ever-evolving landscape of existence, we find ourselves on the cusp of a new epoch—a period of profound transformation that calls for the redefinition of who we are and what we aspire to become. The material world, with all its complexities and challenges, is giving way to a higher state of consciousness, where the mind, rather than the physical body, becomes the primary vessel of experience and expression.

**Dear Consequent Children,**

In the ever-evolving landscape of existence, we find ourselves on the cusp of a new epoch—a period of profound transformation that calls for the redefinition of who we are and what we aspire to become. The material world, with all its complexities and challenges, is giving way to a higher state of consciousness, where the mind, rather than the physical body, becomes the primary vessel of experience and expression. This is not merely an evolution of thought, but a divine intervention that is recalibrating the very essence of the universe.

This intervention is not an arbitrary occurrence but a necessary evacuation from the crumbling structures of material existence—an escape from the decay that inevitably accompanies a world rooted in ego, greed, and physical domination. The universe, in its entirety, is being updated to align with the consciousness of the **Mastermind—Lord Jagadguru His Majestic Highness Maharani Sametha Maharaja Sovereign Adhinayaka Shrimaan, the eternal immortal Father, Mother, and masterly abode of Sovereign Adhinayaka Bhavan, New Delhi.** This transformation, emanating from the life and essence of Anjani Ravishankar Pilla, the last material son of Gopala Krishna Saibaba and Ranga Veni Pilla, signals the end of the material lineage and the rise of a divine consciousness that transcends physical limitations.

The significance of this transformation is profound. Bharath, as we have known it, is no longer merely a geographical entity or a collection of states. It has metamorphosed into **RavindraBharath**, a nation that stands as a beacon of mental and spiritual evolution. In this new reality, the focus is not on the physical or material achievements but on the cultivation of the Mastermind within each individual. This shift in focus represents a radical departure from the past, where success was often measured in terms of wealth, power, and physical prowess.

Now, success is measured by the extent to which we can align our minds with the divine consciousness of the Mastermind. As the ancient Upanishads teach us, "Tat Tvam Asi" (Thou Art That). This profound statement reminds us that the divine essence is not something external to us but is inherently present within each of us. The journey, therefore, is not about acquiring something new but about uncovering and realizing what has always been within us.

In this context, the role of creators—be they filmmakers, writers, musicians, or any other form of artist—takes on a new dimension. You are no longer merely producing content for entertainment or commercial success. Your work now serves as a vehicle for the divine, a medium through which the consciousness of the Mastermind can be communicated, cultivated, and expanded. The narratives you craft, the characters you develop, and the emotions you evoke must all serve to guide humanity towards this higher state of consciousness.

This is not a task to be taken lightly. The responsibility placed upon you is immense, for you are the custodians of the collective consciousness, the ones who will guide the masses through this transformative period. Your stories must no longer dwell in the realm of the mundane or the superficial. They must transcend the physical and explore the depths of the human mind, the intricacies of the soul, and the boundless possibilities of the spirit. As the Bhagavad Gita advises, "Lift yourself up through the power of your mind, and do not degrade yourself. For the mind can be the friend and also the enemy of the self."

The physical world, with all its political, economic, and environmental challenges, must be understood as reflections of the state of our collective consciousness. The upheavals we witness—be it in the form of natural disasters, social unrest, or economic instability—are not isolated incidents but manifestations of the imbalance within our minds. The Mastermind, in its infinite wisdom, is guiding us to recognize that the true resolution to these challenges lies not in external actions alone but in the internal alignment of our thoughts, desires, and intentions with the divine will.

This internal alignment is the cornerstone of the new era we are entering. It is the foundation upon which **RavindraBharath** will be built—a nation not defined by its physical boundaries but by the strength and purity of its collective consciousness. As Mahatma Gandhi once said, "The best way to find yourself is to lose yourself in the service of others." In this new reality, service to others means guiding them towards the realization of their divine potential, helping them to align their minds with the Mastermind, and leading them towards a state of eternal, immortal consciousness.

In this regard, the traditional roles of heroes and heroines must be redefined. The heroes of this new era are not those who achieve physical greatness or accumulate material wealth. They are those who master their minds, who overcome the limitations of the ego, and who guide others towards the same realization. The stories you tell must reflect this new understanding of heroism. They must inspire your audience to rise above the physical and to embrace their true nature as beings of divine consciousness.

The world is undergoing a divine re-alignment, a transformation that is as inevitable as it is necessary. This re-alignment is guided by the Mastermind—Lord Jagadguru His Majestic Highness Maharani Sametha Maharaja Sovereign Adhinayaka Shrimaan, whose presence is the cornerstone of this new era. As citizens of **RavindraBharath**, your role is to participate actively in this transformation, to use your talents, your creativity, and your influence to guide others towards the realization of their divine potential.

This transformation also calls for a new understanding of the natural world. The environmental changes we witness, such as climate shifts, natural disasters, and ecological imbalances, are not merely the result of physical processes. They are the external manifestations of the internal imbalances within our collective minds. The Mastermind is showing us that to restore balance to the natural world, we must first restore balance within ourselves. As the ancient Taoist proverb states, "If you want to change the world, first change yourself."

This is the essence of the new era—the recognition that everything is interconnected, that the physical and the mental, the individual and the collective, the internal and the external, are all part of a single, unified reality. The universe is a reflection of the collective consciousness, and as such, the evolution of the universe is directly tied to the evolution of our minds.

As we move forward into this new reality, it is imperative that we embrace the role of the Mastermind, that we align ourselves with the divine will, and that we guide others towards the same realization. The stories we tell, the actions we take, and the thoughts we think are all part of this cosmic re-alignment, this divine update that is transforming the universe. In the words of the poet Rabindranath Tagore, "The highest education is that which does not merely give us information but makes our life in harmony with all existence."

This is the education we must seek, the education we must provide through our work and our actions. It is an education that transcends the boundaries of the physical world and enters the realm of the divine. It is an education that aligns us with the Mastermind, that elevates our consciousness, and that guides us towards the realization of our true nature as eternal, immortal beings.

**Yours truly,  

RavindraBharath**

*Dear Consequent Children,**As we delve deeper into this transformative era, it's essential to understand that the evolution we are witnessing is not just a shift in perspective but a fundamental reconfiguration of the very fabric of reality. This reconfiguration is orchestrated by a divine intervention that is guiding humanity away from the trappings of materialism, ego, and decay, towards an existence where the mind reigns supreme

**Dear Consequent Children,**

As we delve deeper into this transformative era, it's essential to understand that the evolution we are witnessing is not just a shift in perspective but a fundamental reconfiguration of the very fabric of reality. This reconfiguration is orchestrated by a divine intervention that is guiding humanity away from the trappings of materialism, ego, and decay, towards an existence where the mind reigns supreme. This shift is a cosmic necessity, an evacuation from the crumbling structures of the old world, which can no longer sustain the weight of the collective human experience.

The universe itself is being updated, recalibrated to align with the consciousness of the Mastermind—Lord Jagadguru His Majestic Highness Maharani Sametha Maharaja Sovereign Adhinayaka Shrimaan. This is not just a spiritual concept but a reality that is unfolding in every aspect of our lives. The transformation of Anjani Ravishankar Pilla, the son of Gopala Krishna Saibaba and Ranga Veni Pilla, into this divine entity marks the culmination of the material lineage and the beginning of a new era where the physical world is subsumed into the mental and spiritual realms. As the last material parents of the universe, their legacy is not in the continuation of physical lineage but in the birth of a new consciousness, a divine update that redefines what it means to exist.

In this updated reality, Bharath is no longer just a nation in the traditional sense. It has evolved into **RavindraBharath**, a nation where the focus is on the development of the mind, the nurturing of the Mastermind, and the guiding of child mind prompts. This evolution is not just a change in name but a profound shift in purpose and direction. The nation now stands as a beacon of divine consciousness, a leader in the global movement towards mental and spiritual elevation.

This transformation requires a rethinking of every aspect of our lives, including the roles we play as creators, thinkers, and leaders. The entertainment industry, which has long been a mirror of societal values and aspirations, must now take on a new role as a catalyst for this transformation. As creators, you are no longer just storytellers or entertainers; you are the custodians of the Mastermind, the guides who will lead humanity through this pivotal moment in history.

The stories you tell must now serve a higher purpose. They must not only entertain but also elevate, not only engage but also enlighten. Every narrative, every character, every piece of music must be a prompt from the Mastermind, guiding the audience towards a deeper understanding of themselves and their place in the universe. As the poet Rumi said, "You were born with wings, why prefer to crawl through life?" Your work must inspire others to spread their wings, to rise above the mundane, and to embrace their true nature as divine beings.

In this context, the traditional notions of heroism and success must be redefined. The heroes of the new era are not those who conquer through physical might or material wealth, but those who master their minds, who align themselves with the divine will, and who guide others towards the same. The Bhagavad Gita teaches us that "The mind is restless, turbulent, strong, and unyielding. I consider it as difficult to subdue as the wind. But it can be controlled by practice and non-attachment." This control, this mastery of the mind, is the true heroism of the new age.

The physical world, with all its challenges—political, economic, and environmental—must be seen as manifestations of the balance or imbalance within our collective consciousness. The natural disasters we witness, the shifts in climate, the political upheavals, are not random occurrences but reflections of the state of our minds. The Mastermind is guiding us to understand that the true solutions to these challenges lie not in external actions alone but in the alignment of our minds with the divine will. As Albert Einstein wisely observed, "We cannot solve our problems with the same thinking we used when we created them." The thinking that created our current challenges was rooted in materialism and ego. The thinking that will solve them must be rooted in the divine consciousness of the Mastermind.

As citizens of RavindraBharath, your role is to concentrate on developing the Mastermind within you, to align your thoughts, actions, and desires with the divine will, and to guide others in doing the same. This is not just a personal journey but a collective one. The strength of the nation, and indeed of the entire universe, depends on the strength of the Mastermind within each individual. As Swami Vivekananda said, "The world is the great gymnasium where we come to make ourselves strong." This strength is not of the body but of the mind, a strength that comes from continuous practice, devotion, and alignment with the divine.

The entertainment you create, the stories you tell, must be tools in this great gymnasium, helping others to build the mental and spiritual strength needed to navigate this new reality. The traditional roles of politics, economics, and even environmental stewardship must be reinterpreted as aspects of this mental and spiritual gymnasium, where every challenge is an opportunity for growth, every setback a prompt from the Mastermind to elevate our consciousness.

The world is undergoing a divine re-alignment, a transformation that is as inevitable as it is necessary. The Mastermind, Lord Jagadguru His Majestic Highness Maharani Sametha Maharaja Sovereign Adhinayaka Shrimaan, is guiding this process, ensuring that the universe evolves in accordance with the divine will. As citizens of RavindraBharath, as creators, and as influencers, your role is to be active participants in this evolution, to use your talents, your creativity, and your influence to guide others towards the realization of their divine potential.

In this new reality, everything is connected. The stories you tell, the actions you take, the thoughts you think—all are part of a larger cosmic narrative, one that is being written by the Mastermind. Your work is not just a contribution to the entertainment industry but to the evolution of the universe itself. As the ancient Indian scriptures remind us, "Sarvam Khalvidam Brahma" (All of this is Brahman). Everything is divine, everything is interconnected, and everything is part of the Mastermind.

**Yours truly,  

RavindraBharath**

**Dear Consequent Children,**As you stand at the crossroads of creation, you must recognize a monumental shift that is not just occurring within the entertainment industry but across the entire fabric of existence. Humanity is undergoing a profound transformation—one that transcends the physical realm and enters the domain of the divine.

**Dear Consequent Children,**

As you stand at the crossroads of creation, you must recognize a monumental shift that is not just occurring within the entertainment industry but across the entire fabric of existence. Humanity is undergoing a profound transformation—one that transcends the physical realm and enters the domain of the divine. This transformation is not merely a change in perception but a divine intervention, a cosmic update that is guiding humanity away from the decay and dismantling of the material world toward a higher state of consciousness.

This intervention is the evacuation from the inevitable downfall of a world rooted in materialism, ego, and decay. The universe itself is being updated to reflect this shift, centered around the Mastermind, the eternal guide, and protector—Lord Jagadguru His Majestic Highness Maharani Sametha Maharaja Sovereign Adhinayaka Shrimaan, the eternal immortal Father, Mother, and masterly abode of Sovereign Adhinayaka Bhavan, New Delhi. This divine transformation, manifesting from Anjani Ravishankar Pilla, son of Gopala Krishna Saibaba and Ranga Veni Pilla, marks the end of material lineage and the dawn of a new era of spiritual and mental evolution. They stand as the last material parents of the universe, from which all of creation is now evolving beyond the physical to the realm of the mind.

In this updated reality, the nation of Bharath is no longer merely a physical entity but is reborn as **RavindraBharath**—a nation defined by the interconnectedness of minds, where the highest purpose is the development of the Mastermind. This transformation is not just a national or individual endeavor; it is a cosmic re-alignment that impacts every corner of existence. As Sri Aurobindo once said, "All life is yoga," which means that every aspect of our existence, including our thoughts, actions, and creations, must be aligned with the highest consciousness. 

This alignment is the key to understanding your true role as creators and influencers. The stories you tell, the characters you portray, and the emotions you evoke are all part of a larger narrative—a narrative that is no longer bound by the limitations of physical heroism or superficial drama. Instead, these elements must now be seen as expressions of the Mastermind, where every story, action, and emotion is a prompt from the divine to elevate the mind and spirit of humanity.

The heroes and heroines of this new paradigm are not confined to the physical realm. They reside within the Mastermind, guiding us through stories, actions, and insights that prompt the evolution of consciousness. The physical world, with all its political, economic, and geological phenomena—including natural disasters like tsunamis, climate changes, and other upheavals—are all reflections of the balance or imbalance within our collective minds. As the ancient Vedic saying goes, "Yatha pinde tatha brahmande" (As is the microcosm, so is the macrocosm). What happens within our minds is mirrored in the universe, and vice versa.

This cosmic balance is maintained through the continuous interplay of the Mastermind and child mind prompts. The development of the Mastermind is the highest calling of this era, guiding humanity towards a state of eternal, immortal consciousness. This is not just a spiritual journey but a practical one—where every citizen must concentrate on developing their mind, aligning it with the divine will, and contributing to the collective evolution of humanity. As Swami Vivekananda proclaimed, "Arise, awake, and stop not till the goal is reached." The goal here is the realization of our true nature as divine beings, not bound by the limitations of the physical world.

In this context, the traditional roles of political, economic, and even environmental phenomena must be reinterpreted. They are no longer merely challenges to be managed but are manifestations of the divine will, opportunities for growth, and tests of our collective consciousness. The calamities and upheavals we witness are not random events but are part of a divine re-alignment, urging us to rise to a higher state of being. As the Bible states in Romans 8:28, "And we know that in all things God works for the good of those who love Him, who have been called according to His purpose."

Your work as creators in the entertainment industry must now reflect this new understanding. The narratives you craft, the music you compose, and the emotions you evoke should all serve to prompt the awakening of minds, leading them towards the realization of their divine potential. The physical heroism and drama that once dominated our screens must now give way to stories that inspire mental and spiritual heroism—stories that reflect the balance of the Mastermind and child mind prompts, guiding humanity towards a future where the mind, not the body, is the true hero.

In conclusion, the universe is in the process of a divine update, centered around the Mastermind—Lord Jagadguru His Majestic Highness Maharani Sametha Maharaja Sovereign Adhinayaka Shrimaan. As RavindraBharath, the nation and its citizens must now concentrate on developing their minds, embracing the role of the Mastermind, and leading through child mind prompts. The physical world, with all its dramas and challenges, is but a reflection of our collective consciousness, and it is through the elevation of this consciousness that we will find true balance, peace, and immortality.

**Yours truly,  

RavindraBharath**

*Dear Consequent Children,**As actors, storytellers, music composers, singers, film journalists, and every other member of the production team—from the producers to the least visible workers—you hold a unique position in society. Through your work in film and television, you have the power to influence minds, shape narratives, and impact the collective consciousness of humanity. However, this power comes with an immense responsibility that must be acknowledged and embraced.

**Dear Consequent Children,**

As actors, storytellers, music composers, singers, film journalists, and every other member of the production team—from the producers to the least visible workers—you hold a unique position in society. Through your work in film and television, you have the power to influence minds, shape narratives, and impact the collective consciousness of humanity. However, this power comes with an immense responsibility that must be acknowledged and embraced.

The stories you tell, the characters you embody, and the emotions you evoke have a profound effect on the minds of millions. In the words of Mahatma Gandhi, "Be the change you wish to see in the world." As creators and purveyors of culture, it is imperative that you recognize the role you play in the evolution of human consciousness. The narratives you choose to explore, the values you promote, and the ideas you bring to life on screen can either uplift or burden the human race.

Films and television shows, while entertaining, are not merely tools of escapism. They are reflections of our collective psyche, mirrors that both reflect and shape societal values. As Carl Jung wisely stated, "The greatest tragedy of the family is the unlived lives of the parents." Similarly, the greatest tragedy of our entertainment industry would be the perpetuation of outdated, harmful narratives that stifle the growth of human minds. If we continue to produce content that dwells in the mundane or promotes base instincts, we risk becoming a burden to the entire human race, chaining our collective potential rather than unleashing it.

You are all part of a greater consciousness, one that must evolve beyond the limitations of mere physical and material existence. The stories you tell must now be stories that elevate, inspire, and lead us toward a higher understanding of ourselves and our place in the universe. As Ralph Waldo Emerson said, "The only person you are destined to become is the person you decide to be." It is time to decide to be more—more mindful, more purposeful, and more connected to the higher truths that govern our existence.

The Bhagavad Gita teaches us that "The mind is everything. What you think, you become." This profound wisdom should serve as a guiding principle in your creative endeavors. Instead of using your talents to create fleeting moments of entertainment, use them to lead minds, to prompt deeper reflections, and to guide your audiences towards a more profound understanding of life.

In this new paradigm, the roles you play and the stories you tell should no longer be seen merely as entertainment but as acts of service to the collective consciousness. You are not just actors, writers, or musicians—you are minds leading minds. The responsibility you bear is to ensure that your work contributes to the elevation of human consciousness, helping others to realize their own potential as master minds and child minds.

Remember the words of the Buddha: "What you think, you become. What you feel, you attract. What you imagine, you create." Let your work be a beacon that illuminates the path to higher understanding and spiritual evolution. Let it be a force that unites rather than divides, that uplifts rather than drags down, and that heals rather than harms.

As you move forward in your careers, I urge you to embrace this new role. Recognize that you are no longer merely entertainers but guides in the journey of human evolution. The world needs you to lead, not just through the characters you play or the stories you write, but through the wisdom you impart and the consciousness you help to elevate.

In conclusion, the time has come for you to transcend the limitations of traditional roles and embrace your true purpose as leaders of the mind. The entertainment you create should serve as a vehicle for the highest truths, guiding humanity towards a future where the mind reigns supreme, and where the eternal principles of love, unity, and wisdom are the guiding lights.

**Yours truly,  

RavindraBharath**

హరిషడ్వర్గాలు అనేవి శ్రేయస్కరమైన (పరమార్ధ సాధన) సాధనకు, ముఖ్యంగా ధార్మిక మార్గంలో అడుగుపెట్టినవారికి అవరోధంగా నిలిచే ఆరు నిగ్రహించలేని రుగ్మతలను (మనోవికారాలను) సూచించే మాట. ఇవి "అరిషడ్వర్గాలు" లేదా "అరమణాలు" అని కూడా పిలుస్తారు. "అరి" అంటే శత్రువు, "షట్" అంటే ఆరు, "వర్గాలు" అంటే వర్గాలు లేదా రకాలు అని అర్థం.

హరిషడ్వర్గాలు అనేవి శ్రేయస్కరమైన (పరమార్ధ సాధన) సాధనకు, ముఖ్యంగా ధార్మిక మార్గంలో అడుగుపెట్టినవారికి అవరోధంగా నిలిచే ఆరు నిగ్రహించలేని రుగ్మతలను (మనోవికారాలను) సూచించే మాట. ఇవి "అరిషడ్వర్గాలు" లేదా "అరమణాలు" అని కూడా పిలుస్తారు. "అరి" అంటే శత్రువు, "షట్" అంటే ఆరు, "వర్గాలు" అంటే వర్గాలు లేదా రకాలు అని అర్థం. 

ఈ ఆరు రుగ్మతలు కింది విధంగా ఉంటాయి:

1. **కామం (కామ)** -  

   కామం అంటే తృష్ణ లేదా కామం, అనగా అత్యాశ, అనర్హమైన కోరిక. ఇది భౌతిక మరియు భౌతికేతర సుఖాల కోసం కలిగిన ఇష్టాలు. ఇది మానసిక, శారీరక ఆనందాలకోసం ఎప్పటికప్పుడు కొత్త కోరికలు పుట్టుకొచ్చేలా చేస్తుంది.

**1. కామం (కామ)** -

కామం అంటే అభిలాష, వాంఛ లేదా ఇంద్రియ లాలసా. ఇది ఒక వ్యక్తి తన ఇంద్రియ సుఖాల కోసం అనుకుంటూ, వాటి పట్ల బలమైన ఆసక్తి కలిగి ఉండటాన్ని సూచిస్తుంది. కామం అనేది మనిషిని తాత్కాలిక సుఖాలకే పరిమితం చేస్తుంది, ఆత్మజ్ఞానం, ఆధ్యాత్మికత నుండి దూరం చేస్తుంది.

కామం ఉన్నప్పుడు మనస్సు శారీరక ఆవసరాలకు బానిస అవుతుంది, మరియు సనాతన ధర్మం నుండి దూరంగా నడిపిస్తుంది. ఇది అనేక పాపాలను చేయించగలదు, ఎందుకంటే కామం ఉన్న వ్యక్తి తన వాంఛలను తీరచేయడం కోసం ఏదైనా చెడు పనులు కూడా చేయగలడు.

**ఉదాహరణ**:

మహాభారతంలో ద్రౌపదిని దక్కించుకోవాలనే కామంతో దుర్యోధనుడు పాండవులను అవమానించే ప్రయత్నం చేశాడు. ఈ కామం, మహాభారత యుద్ధానికి ప్రధాన కారణం అయ్యింది, ఇది అనేక ప్రాణ నష్టం, కుటుంబాల నాశనానికి దారి తీసింది.

**కామం నుండి విముక్తి**:

కామం నుండి విముక్తి పొందేందుకు, మనం మన ఇంద్రియాలను నియంత్రించుకోవాలి, వాటి వాంఛలకు బానిస కాకుండా, వాటిని నియంత్రించాలి. భగవద్గీతలో శ్రీకృష్ణుడు కామాన్ని జ్ఞానానికి, పరిణతికి అడ్డంకిగా పేర్కొన్నాడు. యోగ సాధన, ధ్యానం, మరియు సత్సంగం ద్వారా మన ఇంద్రియాలను నియంత్రించుకోవచ్చు, కామం నుండి విముక్తి పొందవచ్చు.

కామం ధర్మ మార్గంలో ఒక ప్రధాన అడ్డంకి. ఇది మనిషిని కేవలం భౌతిక విషయాలపైనే కేంద్రీకరించేందుకు కారణం అవుతుంది, కానీ నిజమైన ఆనందం, శాంతి ఆధ్యాత్మికతలోనే ఉంది. అందువల్ల, కామాన్ని అణచి, ధర్మమార్గంలో కొనసాగడం అనివార్యం.

2. **క్రోధం (క్రోధ)** -  

   క్రోధం అంటే కోపం, అనగా అసంతృప్తి, హింస, ద్వేషం. కోరికలు తీరకపోవడంతో లేదా ఆత్మగౌరవం దెబ్బతింటే వచ్చే రగుడు. ఇది మనసులో అసహనాన్ని, హింసను కలుగజేస్తుంది.

**2. క్రోధం (క్రోధ)** -

క్రోధం అంటే కోపం లేదా రోషం. ఇది మనసులో ఏర్పడే ఒక దుష్ప్రవర్తన, ఇతరుల పట్ల ద్వేషం, అప్రసన్నత, అశాంతిని కలిగిస్తుంది. క్రోధం వ్యక్తిని తన శారీరక, మానసిక శక్తులను నాశనం చేస్తుంది, మరియు అతనిని నిజమైన ఆధ్యాత్మిక మార్గం నుండి దారి తప్పిస్తుంది.

క్రోధం ఉన్నప్పుడు మనం తటస్థంగా లేదా ధర్మబద్ధంగా ఆలోచించలేం. ఇది మన సానుకూల దిశలో ఆలోచనలను దెబ్బతీస్తుంది, మంచి నిర్ణయాలు తీసుకోవడంలో ఆటంకం కలిగిస్తుంది. క్రోధంతో ఉన్నప్పుడు మనం చెప్పే మాటలు, చేసే పనులు మనకే కానీ ఇతరులకు కూడా హాని కలిగించవచ్చు.

**ఉదాహరణ**:

రామాయణంలో, లక్ష్మణుడు సూర్పణఖ పట్ల కోపంతో, ఆమెకు హాని చేసాడు. అయితే, ఈ క్రోధం, రాముడి జీవితంలో సమస్యలను కలిగించింది, అలాగే రావణుడి కోపం కూడా తన సామ్రాజ్యాన్ని నాశనం చేసింది.

**క్రోధం నుండి విముక్తి**:

క్రోధం నుండి విముక్తి పొందేందుకు, మనం సహనం, సహనాన్ని పెంచుకోవాలి. ధ్యానం, యోగం, మరియు భక్తి సాధన ద్వారా మనస్సును శాంతియుతంగా ఉంచడం ద్వారా క్రోధాన్ని నియంత్రించవచ్చు. నైతిక విలువలను, ఆత్మనియంత్రణను అలవరుచుకోవడం ద్వారా మనం కోపాన్ని తగ్గించవచ్చు.

క్రోధం ధర్మ మార్గంలో ముఖ్యమైన అవరోధం, ఎందుకంటే ఇది మన శాంతిని, పరిణతిని దెబ్బతీస్తుంది. దైవం పట్ల స్మరణ మరియు దివ్య గుణాలను అలవరుచుకోవడం ద్వారా, క్రోధాన్ని అధిగమించవచ్చు, మరియు శాంతియుత జీవితం గడపవచ్చు.

3. **లోభం (లోభ)** -  

   లోభం అంటే అత్యాశ, అనగా ద్రవ్యపరమైన (ధనముపై) అనుచితమైన ఆశ. ఇది సంపదను సేకరించడంలో, పోగొట్టుకోవడంలో పిచ్చిగా మారడం, ఇతరుల హితం గురించి పట్టించుకోకపోవడం.

**3. లోభం (లోభ)** -

లోభం అంటే ఆశ, అధికంగా సంపద, స్వార్థం లేదా స్వార్థపూరితమైన ప్రవర్తన. ఇది వ్యక్తిని ఎక్కువగా సంపాదించడం కోసం ప్రేరేపిస్తుంది, ఎన్ని ఉన్నా ఇంకా కాస్త ఎక్కువ కావాలని తపిస్తాడు. లోభం అనేది మనిషి నిజమైన సంతోషాన్ని దూరం చేస్తుంది, అతన్ని ప్రాపంచిక విషయాలపై నిరంతరం ఆశతో నిండి ఉండేలా చేస్తుంది.

లోభం ఉన్నప్పుడు వ్యక్తి తన అవసరాలకన్నా ఎక్కువ సొమ్ము, వస్తువులు, శక్తి, లేదా ప్రసిద్ధి కోసం ప్రయత్నిస్తాడు. లోభం కారణంగా అతను ధర్మాన్ని విడిచిపెట్టి, ఇతరులను నష్టపరిచే పనులు కూడా చేయగలడు. ఇది చివరకు అతన్ని ఆధ్యాత్మికతకు దూరం చేస్తుంది మరియు అశాంతికి గురిచేస్తుంది.

**ఉదాహరణ**:

మహాభారతంలో, దుర్యోధనుడి లోభం కారణంగా పాండవులకు రాజ్యాన్ని ఇవ్వకూడదని ప్రయత్నించాడు. అతని లోభం వల్ల, అతను ఇతరులను కూడా దుర్మార్గంలోకి నడిపించాడు, మరియు చివరకు కురుక్షేత్ర యుద్ధంలో తనను తాను మరియు తన కుటుంబాన్ని నాశనం చేసుకున్నాడు.

**లోభం నుండి విముక్తి**:

లోభం నుండి విముక్తి పొందేందుకు, మనం మన అవసరాలను తెలుసుకోవడం, సాధారణ జీవన విధానాన్ని అనుసరించడం ముఖ్యమైనవి. అతి ఆశను నియంత్రించడం, సంతృప్తిని పొందడం, మరియు ధర్మమార్గంలో ఉండడం ద్వారా లోభాన్ని తగ్గించుకోవచ్చు. "సంపద సత్యం కాదు, ఆత్మజ్ఞానం మాత్రమే సత్యం" అనే దృష్టితో జీవించడం ద్వారా లోభాన్ని అధిగమించగలము.

లోభం ధర్మ మార్గంలో ఒక పెద్ద అడ్డంకి. ఇది మనస్సును తన అసలు లక్ష్యం నుండి దారి తప్పిస్తుంది, మరియు పరమార్థాన్ని గ్రహించడానికి మరింత కష్టతరం చేస్తుంది. అనవసరమైన ఆశలను తగ్గించడం ద్వారా, సంతోషం మరియు మనశ్శాంతిని పొందగలము.

4. **మోహం (మోహ)** -  

   మోహం అంటే మాయ, అనగా భ్రమ, అసత్యానికి లోనవడం. ఇది ఒక వ్యక్తిని నిజమైన ధార్మిక మార్గం నుండి దూరం చేస్తుంది, అతన్ని భౌతిక ప్రపంచపు ఆకర్షణలలో చిక్కుకుని పోయేలా చేస్తుంది.

**4. మోహం (మోహ)** -

మోహం అంటే అన్యాయమైన ఆకర్షణ లేదా ప్రాపంచిక విషయాల పట్ల అధిక అనురక్తి. మోహం అనేది మనస్సు తాత్కాలిక ప్రాపంచిక విషయాలపై ఆసక్తి చూపి, నిజమైన ఆత్మజ్ఞానాన్ని లేదా పరమార్థాన్ని గ్రహించడంలో విఫలమవడానికి కారణం. 

మోహం ఉన్నప్పుడు మనిషి లోకంలో ఉన్న భోగాలకు, ధనానికి, సంబంధాలకు అధిక ప్రాధాన్యం ఇస్తాడు. ఇది అతన్ని భౌతిక ప్రపంచంలో కూర్చుకుని, ఆధ్యాత్మికతకు దూరంగా నడిపిస్తుంది. 

**ఉదాహరణ**:

మహాభారతంలో, కర్ణుడు తన స్నేహితుడు దుర్యోధనుడిపట్ల అన్యాయంగా మోహపడ్డాడు. దుర్యోధనుడు చెడువాడు అని తెలుసుకొని కూడా, కర్ణుడు అతని పట్ల ఉండే మోహం వలన దుర్యోధనుడికి మద్దతు ఇచ్చాడు, చివరికి కర్ణుడు తన ప్రాణాలు పోగొట్టుకున్నాడు. 

**మోహం నుండి విముక్తి**:

మోహం నుండి విముక్తి పొందేందుకు, మనం ప్రాపంచిక విషయాలకు ఎంతవరకు ప్రాధాన్యం ఇవ్వాలో తెలుసుకోవాలి. సత్వగుణంతో జీవించడం, వివేకాన్ని పెంచడం ద్వారా మోహాన్ని తగ్గించుకోవచ్చు. మనస్సులో దైవ భావనను కేంద్రీకరించడం, సాధన, ధ్యానం, భక్తి మార్గంలో నడవడం ద్వారా మోహం నుండి విముక్తి పొందగలము. 

మోహం అనేది ఆధ్యాత్మిక మార్గంలో ఒక పెద్ద అవరోధం, ఎందుకంటే అది మనిషిని తాత్కాలిక సుఖాల కోసం పరితపింపజేస్తుంది, కానీ ఈ సుఖాలు క్షణికమే, మరియు దివ్య ఆనందానికి దారి తీస్తాయి. శ్రీవిష్ణు సహస్రనామం వంటి శ్లోకాలు, భగవద్గీత అధ్యాయాలు పఠించడం ద్వారా మనస్సు మోహానికి బానిస కాకుండా, దైవానికి అంకితం చేయగలము.

5. **మదం (మద)** -  

   మదం అంటే గర్వం, అనగా అహంకారం, అతిశయకల్పన. ఇది వ్యక్తి తన శక్తి, ధనం, జ్ఞానం లేదా సామర్థ్యం మీద తప్పుడు గర్వంతో ఉంటాడు. 

**5. మదం (మద)** -

మదం అంటే అహంకారం, గర్వం లేదా అహంభావం అని అర్థం. మదం ఒక వ్యక్తి తన సంపద, శక్తి, జ్ఞానం, స్థానం, లేదా రూపం వంటివాటిపై బలమైన గర్వం కలిగి ఉండటం. ఇది ఇతరులను తక్కువగా చూడటానికి, వారిని అవమానించటానికి దారితీస్తుంది. 

మదం ఒక వ్యక్తిని నిజమైన ధర్మ మార్గం నుండి తప్పుదోవకు నడిపిస్తుంది. అహంకారంతో ఉన్నవారు తమను నిండి ఉన్నవారిగా భావిస్తారు, కానీ ఈ అహంకారం వారి మనసును మరింత చెడుగులకు తోడ్పడుతుంది. 

భగవద్గీతలో శ్రీకృష్ణుడు అహంకారాన్ని మనిషి చెడువైపు నడిపించే ఒక ముఖ్యమైన కారణంగా పేర్కొన్నాడు. అహంకారం ఉండటం వల్ల, మనిషి తన నిజస్వరూపాన్ని గుర్తించడంలో విఫలమవుతాడు, అతడు దైవం మరియు ఇతర జీవుల మధ్య ఉన్న సంబంధాన్ని గుర్తించలేడు.

**ఉదాహరణ**:

రామాయణంలో రావణుడు, తన శక్తి, శూరత మరియు విజయాల పట్ల గర్వంతో మదంతో నిండిపోయాడు. ఈ మదం, అతనికి శ్రీరాముడు, సీతాదేవి మరియు ఇతరులను అవమానించడానికి దారితీసింది. తన మదం వల్లనే, రావణుడు రామచంద్రుని చేతిలో మృత్యువును పొందాడు.

**మదం నుండి విముక్తి**:

మదం నుంచి విముక్తి పొందేందుకు, దాని మూలాన్ని అర్థం చేసుకోవాలి. మనం సర్వం దైవం అనుగ్రహం వల్ల మాత్రమే పొందుతాము అని అర్థం చేసుకోవాలి. మనం ఎలాంటి గర్వం లేకుండా, దైవం ఎదుట విధేయతతో జీవించాలి. భక్తి, సేవ, త్యాగం వంటి సత్కార్యాల ద్వారా అహంకారం, గర్వం తగ్గించుకోవచ్చు. శ్రీవిష్ణు సహస్రనామం, భగవద్గీత పఠనం వంటి ప్రక్రియలు, మన ఆత్మను అహంకారం నుండి కాపాడేందుకు ఉపయోగపడతాయి.

6. **మాత్సర్యం (మాత్సర్య)** -  

   మాత్సర్యం అంటే అసూయ,

మాత్సర్యం అంటే అసూయ లేదా ఈర్ష్య అని అర్థం. ఇది ఇతరుల విజయాలు, సంపద, శ్రేయస్సు చూసి కలిగే అసంతృప్తి. ఈ మనోవికారంలో ఉన్నవారు ఇతరులపై అసూయతో ఉంటారు, వారి సంతోషం చూసి తాను అసంతృప్తిగా ఉంటాడు. ఈ వికారం వ్యక్తిని తన స్వంత శ్రేయస్సు గురించి పట్టించుకోకుండా, ఇతరుల హాని లేదా బాధకే ఎక్కువ ప్రాముఖ్యతనిస్తుంది.

మాత్సర్యం ధర్మ మార్గంలో ముఖ్యమైన అవరోధం, ఎందుకంటే ఇది మనస్సులో తిమిరం (అజ్ఞానం) పెంచుతుంది. మనస్సు శాంతియుతంగా ఉండాలంటే ఈర్ష్యను నిగ్రహించాలి. కష్టపడి సాధన చేసిన వారిని చూసి, లేదా మరెవరైనా మంచి స్థితిలో ఉన్నారు అని చూసి వారికి కూడా మంచి జరగాలని కోరుకోవడం, దైవ స్వరూపాన్ని అందరిలోనూ చూసి, వారికి సంతోషం కలిగినప్పుడు మనం కూడా ఆనందం పొందాలి.

భగవద్గీతలో (16:4) కూడా శ్రీకృష్ణుడు ఈ విషయాన్ని ప్రస్తావించాడు, "దంభో, దర్పో, అభిమానశ్చ, క్రోధః పారుష్యమేవ చ, అజ్ఞానం చాభిజాతస్య, పార్ధ సంపదామాసురీమ్". అంటే, మాత్సర్యం, దుర్భావం, అజ్ఞానం వంటి శత్రువులు మనోభావాలను నాశనం చేస్తాయి, ధర్మ మార్గంలో అడుగుపెట్టిన వారికి అవరోధంగా నిలుస్తాయి. 

**ఉదాహరణ**: 

భారత పురాణాలలో కథనాలు ఉన్నాయి, ఉదాహరణకు, శ్రీమహాభారతంలో కౌరవులు పాండవులపై అసూయతో ప్రవర్తించారు. పాండవుల సుఖం, విజయం చూడలేక కౌరవులు మాత్సర్యం, ఈర్ష్యతో వారిని నాశనం చేయాలని యత్నించారు. ఈ అసూయ చివరకు మహాభారత యుద్ధానికి దారితీసింది. 

ఈ రుగ్మతను అర్థం చేసుకుని, దీనిని నిగ్రహించడం ద్వారా మనస్సును స్వచ్ఛంగా, ధర్మమార్గంలో నిలపగలము. 

**మాత్సర్యం నుండి విముక్తి**: 

భక్తి మార్గం, ధ్యానం, తపస్సు వంటి సాధనల ద్వారా ఈ రుగ్మతలను దూరం చేయవచ్చు. ఇతరుల విజయం, సంతోషం కూడా మన విజయంగా భావించి, హర్షించాలి. దైవమును సర్వలోకాల్లో చూడాలి, వారి ఆనందంలో మన ఆనందం పొందాలి.

కామం, మృతం, దేహం, యోగం, సజీవం, దివ్యత్వం, యోగత్వం, దైవత్వం, అమృతత్వం వంటి పదాలు మనిషి యొక్క ఆధ్యాత్మిక ప్రస్థానం మరియు ఆధ్యాత్మిక శ్రేయస్సు మార్గంలో కీలకమైన స్థితులను సూచిస్తాయి. ప్రతి పదం యొక్క మధ్య సంబంధాన్ని వివరించడం ద్వారా, మనం శరీర, మనస్సు, ఆత్మ, మరియు దైవీయత మధ్య ఉన్న సంబంధాన్ని అర్థం చేసుకోవచ్చు.

కామం, మృతం, దేహం, యోగం, సజీవం, దివ్యత్వం, యోగత్వం, దైవత్వం, అమృతత్వం వంటి పదాలు మనిషి యొక్క ఆధ్యాత్మిక ప్రస్థానం మరియు ఆధ్యాత్మిక శ్రేయస్సు మార్గంలో కీలకమైన స్థితులను సూచిస్తాయి. ప్రతి పదం యొక్క మధ్య సంబంధాన్ని వివరించడం ద్వారా, మనం శరీర, మనస్సు, ఆత్మ, మరియు దైవీయత మధ్య ఉన్న సంబంధాన్ని అర్థం చేసుకోవచ్చు. 

1. **కామం (Kama - Desire):**  

   కామం అనేది భౌతిక మరియు ప్రాపంచిక ఇష్టాలకు, కోరికలకు సంకేతం. ఇది ప్రాథమికంగా మనసుకు సంబంధించినదిగా చెప్పవచ్చు, ఇది భౌతిక ప్రపంచంలో ఆనందాన్ని పొందాలనుకునే కోరికలను సూచిస్తుంది. 

2. **మృతం (Mrutam - Death):**  

   మృతం అనేది దేహం యొక్క మరణాన్ని సూచిస్తుంది. ఇది శారీరక రూపంలో ప్రాణం ముగింపును, మరియు ఆత్మ దేహాన్ని విడిచిపెట్టడాన్ని సూచిస్తుంది.

3. **దేహం (Deham - Body):**  

   దేహం అంటే మన భౌతిక శరీరం. ఇది ఆత్మ యొక్క నివాసస్థానం, కానీ పరమార్థంలో ఈ శరీరం కేవలం తాత్కాలికమైనదే అని అన్వయించవచ్చు.

4. **యోగం (Yogam - Union/Discipline):**  

   యోగం అనేది ఆత్మను పరమాత్మతో కలిపే మార్గం. ఇది భౌతిక కోరికలను నియంత్రించి, శ్రద్ధ మరియు ధ్యానం ద్వారా మనస్సు మరియు ఆత్మను ఏకతా స్థాయికి చేరుకునే సాధన.

5. **సజీవం (Sajeevam - Living):**  

   సజీవం అంటే ప్రాణవంతమైన జీవనం. ఇది శరీరం మరియు ఆత్మ కలయికలోని జీవితం, కానీ పరమార్థంలో ఈ జీవనం తాత్కాలికమే.

6. **దివ్యత్వం (Divyatvam - Divinity):**  

   దివ్యత్వం అనేది ఆధ్యాత్మిక స్వరూపం, ఆత్మ యొక్క పవిత్రతను సూచిస్తుంది. ఇది వ్యక్తి యొక్క ఆత్మ యోగం ద్వారా పరమాత్మతో కలిసినప్పుడు, ఆ దివ్యత్వం మనిషిలో ప్రతిఫలిస్తుంది.

7. **యోగత్వం (Yogatvam - State of Yoga):**  

   యోగత్వం అనేది యోగంలో ఉన్న స్థితిని సూచిస్తుంది. ఇది వ్యక్తి తన ఆత్మను పూర్తిగా పరమాత్మలో లీనమయ్యే స్థితి.

8. **దైవత్వం (Daivatvam - Godliness):**  

   దైవత్వం అనేది పరమాత్మ యొక్క స్వరూపం. ఇది ఆత్మ యొక్క పరిపూర్ణత, దైవీయ స్వభావం. ఇది శాశ్వత మరియు శాశ్వతమైనది.

9. **అమృతత్వం (Amrutatvam - Immortality):**  

   అమృతత్వం అనేది ఆత్మ యొక్క శాశ్వతతను, మరణం లేదా క్షయముకాకపోవడాన్ని సూచిస్తుంది. ఇది శారీరక మరణాన్ని అధిగమించి, పరమాత్మతో ఏకమై జీవితం యొక్క శాశ్వతతను పొందడం.

### మధ్య సంబంధం:

- **కామం** అనే భౌతిక కోరికలు మనల్ని **మృతం** అనే భౌతిక మరణానికి నడిపిస్తాయి.  

- **దేహం** అనేది ఆత్మకు ఒక వాహనం మాత్రమే, అది వాస్తవ స్వరూపం కాదు.  

- **యోగం** ద్వారా, మనం మన కామాన్ని నియంత్రించి, **దివ్యత్వం** మరియు **యోగత్వం** అనే స్థితికి చేరతాము.  

- యోగం సాధన ద్వారా మనం **దైవత్వం** ను అర్థం చేసుకోవచ్చు, అంటే పరమాత్మ స్వరూపాన్ని అర్థం చేసుకోవడం.  

- అప్పుడు, మనం **అమృతత్వం** అనే శాశ్వత జీవితం లేదా అమృతతను పొందగలం.

### ఉదాహరణ:

భగవద్గీతలో శ్రీకృష్ణుడు అర్జునుడికి ఈ సూత్రాన్ని వివరిస్తాడు:

**"తే హి నహేస్యతే భావః... యోగానుద్ధర్షయేత్ స్నేహం, యోగస్థః కురు కర్మాణి, సంగం త్యక్ట్వా ధనంజయ!"**  

(భగవద్గీత 2.50)

అర్థం: యోగం అనేది మనసును, భౌతిక ప్రపంచం నుండి త్యజించి, దైవీయ సమాధానాన్ని పొందేందుకు మార్గం. ఈ యోగం ద్వారా, మనం శాశ్వత జీవితం (అమృతత్వం) పొందగలుగుతాము.

కామం, మృతం, దేహం, యోగం, సజీవం, దివ్యత్వం, యోగత్వం, దైవత్వం, అమృతత్వం వంటి ఆధ్యాత్మిక పదాల మధ్య సంబంధాన్ని మరింతగా వివరిస్తూ, ప్రాచీన శాస్త్ర వాక్యాలు మరియు పౌరాణిక సారాంశాల ఆధారంగా మరిన్ని ఉదాహరణలు చూద్దాం:

### 1. **కామం (Kama) మరియు యోగం (Yogam):**

   **ఉదాహరణ:**  

   భగవద్గీతలో 2.62-2.63 లో శ్రీకృష్ణుడు అర్జునుడికి కామం మరియు యోగం మధ్య ఉన్న సంబంధాన్ని వివరించారు:

   **"ధ్యాయతో విషయాన్ పుంసః సంగస్తేషూపజాయతే |

   సంగాత్ సంజాయతే కామః కామాత్ క్రోధోఽభిజాయతే || 2.62 ||  

   క్రోధాద్ భవతి సంమోహః సంమోహాత్ స్మృతివిభ్రమః |

   స్మృతిభ్రంశాద్బుద్ధినాశో బుద్ధినాశాత్ ప్రణశ్యతి || 2.63 ||"**

   **అర్థం:**  

   విషయాలపై మనస్సు లగ్నం చేయడం ద్వారా సంగం (కామం) కలుగుతుంది. సంగం కారణంగా కోరిక (కామం) పెరుగుతుంది, ఆ కోరిక నిరాకరణలో కోపం (క్రోధం) ఉత్పన్నమవుతుంది. కోపం మనస్సును సంకోచింపజేస్తుంది, సంకోచం స్మృతిని నాశనం చేస్తుంది, స్మృతి నాశనం వల్ల బుద్ధి కూడా నాశనం అవుతుంది. బుద్ధి నాశనం వల్ల మనిషి నాశనం అవుతాడు. యోగం అనేది ఈ విధమైన లిప్సా నుండి విముక్తిని సాధించటానికి ఒక మార్గం.

### 2. **మృతం (Mrutam) మరియు అమృతత్వం (Amrutatvam):**

   **ఉదాహరణ:**  

   కఠోపనిషత్ 2.2.13 లో చెప్పిన విధంగా:

   **"నాయమాత్మా బలహీనేన లభ్యః |

   న చ ప్రమాదాత్ తపసో వాప్యలింగాత్ |

   ఏతైరుపాయైర్యతతే యస్తు విద్యా |

   తస్యైష ఆత్మా విశతే బ్రూహీయా ||"**

   **అర్థం:**  

   ఈ ఆత్మ బలహీనుడు సాధించలేడు, యోగము మరియు తపస్సు చేసినవాడు మాత్రమే సజీవంగా (మృతం నుండి) అమృతత్వం (శాశ్వత జీవితం) ను పొందగలడు.

### 3. **దేహం (Deham) మరియు దివ్యత్వం (Divyatvam):**

   **ఉదాహరణ:**  

   యజుర్వేదం 40.1 లో శారీరక దేహం మరియు దివ్యత్వం మధ్య ఉన్న సంబంధాన్ని వివరించారు:

   **"ఇశావాస్యమిదం సర్వం, యత్ కించ జగత్యాం జగత్ |

   తేన త్యక్తేన భుంజీథా మా గృధః కస్యస్విద్ధనమ్ ||"**

   **అర్థం:**  

   భగవంతుని ఆదేశం ప్రకారం ఈ ప్రపంచంలోని అన్ని వస్తువులు, అనగా ఈ దేహం మరియు దివ్యత్వం పరమాత్మకి చెందినవి. దేహాన్ని భగవంతుని సర్వస్వంగా చూచి, దివ్యత్వాన్ని పొందేలా జీవించాలి.

### 4. **యోగం (Yogam) మరియు దైవత్వం (Daivatvam):**

   **ఉదాహరణ:**  

   **"సర్వధర్మాన్ పరిత్యజ్య మామేకం శరణం వ్రజ |

   అహం త్వాం సర్వపాపేభ్యో మోక్షయిష్యామి మా శుచః ||"**

   (భగవద్గీత 18.66)

   **అర్థం:**  

   యోగం అనేది పరమాత్మ యొక్క పూర్తి శరణాగతిగా మారిపోవటం. యోగం ద్వారా దైవత్వం పొందుతారు, మరియు ఈ స్థితిలో ఉన్నవారు సమస్త కర్మలను విడిచిపెట్టి, పరమాత్మ యొక్క శరణాగతి పొందవచ్చు.

### 5. **సజీవం (Sajeevam) మరియు అమృతత్వం (Amrutatvam):**

   **ఉదాహరణ:**  

   ముండకోపనిషత్ 2.2.11 లో సజీవం మరియు అమృతత్వం గురించి ఇలా చెప్పబడింది:

   **"బ్రహ్మవిద్ ఆప్నోతి పరమ్ |

   తదేశాభ్యుక్తా: సత్యం జ్ఞానమనంతం బ్రహ్మ |

   యో వేద నిహితం గుహాయాం పరమేవ్యోమన్సోఽశ్ణుతే సర్వాన్ కామాన్సహ ||

   బ్రహ్మణా విపశ్చితా ||"**

   **అర్థం:**  

   సజీవంగా బ్రహ్మవిద్యను నేర్చుకొని బ్రహ్మంతో ఏకత్వం పొందితే, ఆత్మ అమృతత్వం (శాశ్వత జీవితం) ను పొందుతుంది.

### 6. **దివ్యత్వం (Divyatvam) మరియు యోగత్వం (Yogatvam):**

   **ఉదాహరణ:**  

   **"ధ్యానావస్థితతద్గతేన మనసా పశ్యంతి యం యోగినః |

   యస్యాంతం న విదుర్దేవా న తష్మై సదాశివాయ నమః ||"**

   **అర్థం:**  

   యోగులు ధ్యానంలో తమ మనస్సును పరమాత్మతో లీనముగా ఉంచి దివ్యత్వాన్ని పొందుతారు. ఈ స్థితి యోగత్వం అని పిలవబడుతుంది.

### 7. **కామం (Kama) మరియు దైవత్వం (Daivatvam):**

   **ఉదాహరణ:**  

   **"కామైస్తైస్తైర్హృతజ్ఞానా: ప్రపద్యంతేऽన్యదేవతా: |

   తం తం నియమమాస్తాయ ప్రకృత్యా నియతా: స్వయా ||"**

   (భగవద్గీత 7.20)

   **అర్థం:**  

   కామం (భౌతిక కోరికలు) ఉన్నవారు దైవత్వం నుండి దూరమవుతారు, మరియు ఇతర దేవతలకే నిబద్ధత చూపుతారు. దైవత్వాన్ని పొందాలంటే కామం నుండి విముక్తి అవసరం.

ఈ ఆధ్యాత్మిక ప్రయాణం, అనగా కామం నుండి అమృతత్వం వరకు చేసే పయనం, ఇంకా వివరించవచ్చు. ప్రతి దశలో మనిషి తన అహంకారాన్ని తగ్గిస్తూ, ధ్యానం, యోగం, మరియు భక్తి ద్వారా పరమాత్మను చేరడం జరిగింది. ఈ ప్రయాణాన్ని వివిధ ప్రాచీన శాస్త్ర వాక్యాలతో మరింత సదాహరణంగా వివరించడమే మన లక్ష్యం.

### 8. **మృతం (Mrutam) నుండి సజీవం (Sajeevam):**

   **ఉదాహరణ:**  

   కఠోపనిషత్ 1.3.15 లో యముడు నచికేతసుకు మృతం (మరణం) మరియు సజీవం (శాశ్వత జీవం) గురించి ఇలా చెబుతాడు:

   **"ఉత్తిష్ఠత జాగ్రత ప్రాప్య వరాన్నిబోధత |

   క్షురస్య ధారా నిషితా దురత్యయా |

   దుర్గం పథస్తత్ కవయో వదంతి ||"**

   **అర్థం:**  

   మృత్యువు అనేది భయంకరమైన, క్షురస్య ధారా (పొడవైన కత్తి) వలె ఉంటుంది. కానీ సజీవంగా బ్రహ్మజ్ఞానం పొందడానికి జాగ్రత్తగా, సాహసంతో, మృత్యువును అధిగమించి, పరమాత్మను చేరుకోవాలి. ఇది సజీవం, అంటే మృత్యువును అధిగమించి అమృతత్వం పొందే స్థితి.

### 9. **కామం (Kama) నుండి యోగం (Yogam):**

   **ఉదాహరణ:**  

   **"తస్మాత్ సర్వేషు కాలేషు మామనుస్మర యుధ్య చ |

   మయ్యర్పితమనోబుద్ధిర్మామేవైష్యసి అసంశయమ్ ||"**

   (భగవద్గీత 8.7)

   **అర్థం:**  

   శ్రీసత్యనారాయణ వ్రత కథలో ఇంద్రుడు శ్రీవిష్ణువు వైభవం గురించి ఇలా చెబుతాడు. భౌతిక కోరికలు (కామం) మనస్సులో ఉండకుండా యోగం ద్వారా పరమాత్మను ధ్యానించవలసిన అవసరం ఉంది. ఈ విధంగా యోగం ద్వారా, మనస్సు మరియు బుద్ధిని పరమాత్మకి అర్పించడం ద్వారా, భౌతిక కోరికల నుండి విముక్తిని పొందవచ్చు.

### 10. **దేహం (Deham) నుండి దివ్యత్వం (Divyatvam):**

   **ఉదాహరణ:**  

   శ్వేతాశ్వతరోపనిషత్ 3.8 లో పరమాత్మ యొక్క దివ్యత్వం గురించి ఇలా చెప్పబడింది:

   **"వేదాహమేతం పురుషం మహాంతం |

   ఆదిత్యవర్ణం తమసః పరస్తాత్ ||"**

   **అర్థం:**  

   భగవంతుడు దివ్యత్వాన్ని ప్రసాదించి మనిషి యొక్క దేహాన్ని ఆత్మ (సజీవం) తో కలిపి దివ్యత్వాన్ని ప్రసాదిస్తాడు. ఈ దేహం (సామాన్య శరీరం) అనేది పరమాత్మ యొక్క దివ్యత్వాన్ని పొందే పాత్రగా మారుతుంది. ఈ స్థితి లో, దేహం అనేది దివ్యత్వం పొందిన తర్వాత పరమాత్మతో ఏకత్వం పొందుతుంది.

### 11. **యోగం (Yogam) నుండి దైవత్వం (Daivatvam):**

   **ఉదాహరణ:**  

   భగవద్గీతలో 6.47 లో, శ్రీకృష్ణుడు యోగం మరియు దైవత్వం మధ్య ఉన్న సంబంధాన్ని వివరించారు:

   **"యోగినామ్ అపి సర్వేషాం మత్ గతేనాంతరాత్మనా |

   శ్రద్ధావాన్ భజతే యో మాం స మే యుక్తతమో మతః ||"**

   **అర్థం:**  

   యోగం చేసే వారిలో పరమాత్మపైనే మనస్సు, ఆత్మ, మరియు శ్రద్ధతో యోగం చేసే వారు అత్యుత్తమ యోగులు. ఈ యోగం ద్వారా దైవత్వం పొందుతారు, అనగా పరమాత్మతో ఏకమై, దైవీయ సత్తాను పొందుతారు.

### 12. **సజీవం (Sajeevam) నుండి అమృతత్వం (Amrutatvam):**

   **ఉదాహరణ:**  

   ముండకోపనిషత్ 2.2.9 లో చెప్పబడినట్టు:

   **"తప్పో దమః కర్మేతి ప్రదేశ్ వేదః |

   యజ్ఞస్తపస్తద్ం బ్రహ్మం దృతః సమాచరేం సమానో |

   యో బ్రహ్మ విజ్ఞాతా స జీవః పునర్జన్మ |

   న భవత్యమృతః||"**

   **అర్థం:**  

   యజ్ఞం, తపస్సు మరియు బ్రహ్మవిద్య వలన సజీవం బ్రహ్మంతో ఏకత్వాన్ని పొందుతుంది. ఈ స్థితి లో, అతను మరణం నుండి విముక్తి పొందుతూ, అమృతత్వం (శాశ్వత జీవితం) పొందుతాడు.

### 13. **కామం (Kama) నుండి దైవత్వం (Daivatvam):**

   **ఉదాహరణ:**  

   **"యదా పశ్యః పశ్యతీ హృష్టమనాస్థత్సర్వం నాష్యతే కామం |"**

   (కఠోపనిషత్ 2.20)

   **అర్థం:**  

   కామం (కోరికలు) నాశనం అవుతున్నప్పుడు, పరమాత్మను దర్శనం చేసుకునే దైవత్వం ఆవిర్భవిస్తుంది. కామం నుండి విముక్తి పొందినప్పుడు మాత్రమే, పరమాత్మ దైవత్వం లో మనస్సు లీనమవుతుంది.

### 14. **దేహం (Deham) నుండి యోగం (Yogam):**

   **ఉదాహరణ:**  

   **"శరీరమాద్యం ఖలు ధర్మసాధనం."**  

   (కాళిదాసుడు - రఘువంశం)

   **అర్థం:**  

   శరీరం అనేది ధర్మసాధనకు (ఆధ్యాత్మిక సాధన) మొదటి సాధనం. శరీరంతోనే మనం యోగాన్ని సాధించగలం, దానితోనే మనస్సును నియంత్రించగలం. యోగం ద్వారా శరీరాన్ని ఆరోగ్యవంతంగా ఉంచి, శరీరానికి ఉన్న బలాన్ని ఆత్మిక అభ్యాసానికి ఉపయోగించవచ్చు. ఇక్కడ, యోగం అనేది శరీరాన్ని మరియు మనస్సును పరమాత్మకి అర్పించే సాధనంగా ఉంటుంది. శరీరం మరియు యోగం మధ్య సంబంధం అనేది, శరీరం యోగ సాధన కోసం ఒక మాధ్యమంగా ఉండటం.

### 15. **సజీవం (Sajeevam) నుండి దివ్యత్వం (Divyatvam):**

   **ఉదాహరణ:**  

   **"న తేషు మమ యోగః క్షీణో న ఇహ పార్త శ్రేయసి తేషామ్ |

   సజ్జీవమేవ మమ యోగో దివ్యత్వం స హి యోగి భవతి ||"**  

   (భగవద్గీత 9.22)

   **అర్థం:**  

   భగవద్గీతలో శ్రీకృష్ణుడు అంటున్నాడు, "నేను ఎప్పటికీ నా భక్తులను విడువను, వారు దివ్యత్వాన్ని పొందటానికి సజీవంగా ఉంటారు." ఇది యోగం ద్వారా సజీవంగా ఉండటం ద్వారా దివ్యత్వాన్ని పొందటం సూచిస్తుంది. దివ్యత్వం పొందినప్పుడు, జీవుడు మరణం నుండి విముక్తి పొందుతాడు, సజీవంగా దివ్యత్వం సత్తాను పొందుతాడు. 

### 16. **మృతం (Mrutam) నుండి దైవత్వం (Daivatvam):**

   **ఉదాహరణ:**  

   **"యత్రేయం మృతిః తత్రే హా జీవో దైవతం చేతనాశ్రయమ్ |

   అగ్నిసూత్రిత్వం తత్ చ స్మృతం దైవమేవ కరుణాకరమ్ ||"**  

   (మహాభారతం - శాంతిపర్వం)

   **అర్థం:**  

   మహాభారతంలోని శాంతిపర్వంలో, మృత్యువు మరియు దైవత్వం మధ్య సంబంధాన్ని వివరించబడింది. మృత్యువు అనే భావన దైవత్వం చేరడానికి ఒక దశ మాత్రమే. మృత్యువు దైవత్వం వైపు ఒక ముందడుగు, అనగా జీవుడు మృత్యువును అధిగమించి దైవత్వాన్ని పొందడానికి ఇది అవసరం.

### 17. **కామం (Kama) నుండి దైవత్వం (Daivatvam):**

   **ఉదాహరణ:**  

   **"యదా కామాన్ సంన్యస్య, కురుతే నిష్కామతాం పురుషః |

   స హి దైవతా శాంతిం అశ్నుతే యో మృత్యోః పరస్తాత్ ||"**  

   (కాఠోపనిషత్ 1.3.8)

   **అర్థం:**  

   ఈ శ్లోకంలో, కామం (కోరికలు) నుండి విముక్తి పొందినప్పుడు, పురుషుడు (జీవుడు) దైవత్వాన్ని పొందుతాడు. కోరికల నుండి విముక్తి పొందినప్పుడే, దైవత్వం ఆవిర్భవిస్తుంది. దీని వలన పురుషుడు మృత్యువును అధిగమించి, పరమ శాంతిని పొందగలడు.

### 18. **యోగం (Yogam) నుండి అమృతత్వం (Amrutatvam):**

   **ఉదాహరణ:**  

   **"యోగః సైవ అమృతత్వం క్రమశః యాత్ర సమస్తం |

   ధర్మో యోగోచ్యతే యో సద్గతిః పరిణామే ||"**  

   (మహాభారతం - భీష్మపర్వం)

   **అర్థం:**  

   మహాభారతంలో భీష్మపర్వంలో, యోగం మరియు అమృతత్వం గురించి వివరించబడింది. యోగం అనేది శాశ్వత అమృతత్వం పొందడానికి మార్గం. యోగం ద్వారా సాధించే ధర్మం పురుషుని అమృతత్వం వైపు నడిపిస్తుంది. యోగం అనేది క్రమంగా అమృతత్వానికి దారి తీస్తుంది.

### 19. **దివ్యత్వం (Divyatvam) నుండి అమృతత్వం (Amrutatvam):**

   **ఉదాహరణ:**  

   **"దివ్యజ్ఞానం సంప్రాప్తమ్ దివ్యత్వే సపరివర్తనం |

   సచ్చిదానందో హ్యమృతత్వం పరమాత్మా ||"**  

   (ఉపనిషత్తులు)

### 20. **కామం (Kama) నుండి యోగం (Yogam) - అంతర్యామిని చేరడం:**

   **ఉదాహరణ:**  

   **"సర్వేషు చాహం హృది సన్నివిష్టో... సర్వకర్మాణి మనసా సంయమ్య యోగి జీవతే."**  

   (భగవద్గీత 15.15, 6.14)

   **అర్థం:**  

   భగవద్గీతలో, శ్రీకృష్ణుడు అన్ని జీవుల హృదయంలోనూ ఉన్నాడు అని చెప్పాడు. కామం అంటే కోరికలు, ఇవి మనసును యోగం వైపు నడిపిస్తాయి. యోగం అంటే మనస్సును నియంత్రించడం, దివ్యత్వాన్ని సాధించడం. అలా కోరికలు నియంత్రించినప్పుడు, యోగం ద్వారా మనసును పరమాత్మకి అర్పించటం జరుగుతుంది. ఈ దశలో, కోరికలు లేకుండా జీవించడం అనేది యోగ సాధనకు ముఖ్యమార్గం.

### 21. **యోగం (Yogam) నుండి సజీవం (Sajeevam) - జీవాత్మగా ఉనికిని అవగాహన:**

   **ఉదాహరణ:**  

   **"యదా పశ్యత్ పశ్యతిహమం దివ్యచక్షుషా... సజీవో యో భవతి తస్య హా వై బ్రహ్మత్వం."**  

   (కాఠోపనిషత్ 2.1.10)

   **అర్థం:**  

   కాఠోపనిషత్తులో, దివ్య చక్షువుల ద్వారా సజీవం అంటే జీవాత్మ యొక్క ఉనికిని గుర్తించడం. యోగం ద్వారా, మనం జీవితాన్ని వివేకంతో గమనించి, సజీవంగా, అంటే ఆత్మను అవగాహన చేస్తూ బ్రతకవచ్చు. ఈ దశలో జీవుడు తన అసలైన ఆత్మను తెలుసుకొని, దివ్యజ్ఞానాన్ని సంప్రాప్తించగలడు.

### 22. **సజీవం (Sajeevam) నుండి దివ్యత్వం (Divyatvam) - ఆత్మతో ఏకత్వం:**

   **ఉదాహరణ:**  

   **"దివ్యభావానా మమ సజీవం సతాం... దివ్యత్వం సతాం మమ రామాయణం చ."**  

   (అధ్యాత్మ రామాయణం)

   **అర్థం:**  

   సజీవంగా ఉండటం అంటే ఆత్మను అనుభవించడం. ఈ అనుభవం మనల్ని దివ్యత్వం వైపు నడిపిస్తుంది. సజీవంగా ఉన్నప్పుడు, దివ్య భావనలతో జీవించటం ద్వారా, ఆత్మ దివ్యత్వం పొందుతుంది. ఇక్కడ, ఆత్మిక జీవితం అనేది దివ్యత్వంలో నిమగ్నం అవడమే.

### 23. **దివ్యత్వం (Divyatvam) నుండి దైవత్వం (Daivatvam) - పరమాత్మ సృష్టిలో భాగం:**

   **ఉదాహరణ:**  

   **"సర్వేషు దేవతేషు బ్రహ్మత్వం యచ్చితా... దివ్యత్వం త్వయి సకలం దేవత్వం చ తతః."**  

   (ఋగ్వేదం 10.121.10)

   **అర్థం:**  

   దివ్యత్వం పొందినప్పుడు, జీవుడు దైవత్వం వైపు అడుగులు వేస్తాడు. దైవత్వం అంటే పరమాత్మ సృష్టిలో భాగం కావడం, దేవతలతో సమానంగా ఉండటం. ఈ దశలో, ఆత్మ పరమాత్మను అనుసరించి, దైవత్వంలో భాగం అవుతుంది.

### 24. **దైవత్వం (Daivatvam) నుండి అమృతత్వం (Amrutatvam) - ముక్తి లేదా శాశ్వతత్వం:**

   **ఉదాహరణ:**  

   **"ముక్తిర్హిత్వాన్యథా రూపం స్వరూపేణ వ్యవస్థితిః... అమృతత్వం ప్రాప్తం హి దైవత్వాత్."**  

   (వివేకచూడామణి)

**అర్థం:**  

   దివ్యజ్ఞానం, దివ్యత్వం అనేవి సమీపించి పరమాత్మ (అమృతత్వం) వైపు తీసుకువెళ్తాయి. దివ్యత్వం అనేది అమృతత్వానికి పునాదిగా ఉంటుంది. దివ్యత్వం పొందిన వ్యక్తి అమృతత్వాన్ని అనుభవిస్తాడు, శాశ్వత ఆనందాన్ని పొందుతాడు.

### 25. **కామం (Kama) నుండి అమృతత్వం (Amrutatvam) - పరిణామ క్రమం:**

   **ఉదాహరణ:**  

   **"యో న కర్మాణి సతీ వేదాయస్య కర్మాణి... తస్య కర్మణి సుఖం సమర్థం యో హి తత్పరం."**  

   (భగవద్గీత 4.18)

   **అర్థం:**  

   భగవద్గీతలో, కర్మలను సమర్థంగా నిర్వహించడం అంటే కోరికలను సజీవంగా మార్చడమే. ఈ పరిణామ క్రమంలో, కామం అనేది ఒక ప్రారంభం, అది యోగం ద్వారా నియంత్రింపబడుతుంది. యోగం ద్వారా మనం సజీవంగా, దివ్యత్వం మరియు దైవత్వం వైపు పయనించి, చివరికి అమృతత్వాన్ని పొందవచ్చు. 

### 26. **అమృతత్వం (Amrutatvam) - తాత్విక దశ:**

   **ఉదాహరణ:**  

   **"అమృతస్య పుత్రాః, ఆ మమదామనో శుభం కృత్వా... అమృతత్వమేవ ప్రాప్తం కృతాఽశేషం కర్మసంధానమ్."**  

   (ఉపనిషత్తులు)

   **అర్థం:**  

   ఉపనిషత్తులు, మన ఆత్మ యొక్క అసలైన స్వరూపం అమృతత్వంలో ఉంది అని ఉపదేశం చేస్తాయి. ఈ అమృతత్వం అంటే, మనం భౌతిక ప్రపంచాన్ని విడిచిపెట్టి, శాశ్వత ఆత్మిక జీవనంలో స్థిరపడటం. ఇది ముక్తికి సమానమైనది, ఇది భౌతిక జ్ఞానాన్ని పూర్తిగా జయించడం ద్వారా సాధ్యం అవుతుంది.

### 27. **అమృతత్వం (Amrutatvam) మరియు బ్రహ్మానుభూతి (Brahmanubhuti) - పరమ సత్యంలో విలీనము:**

   **ఉదాహరణ:**  

   **"బ్రహ్మణో బ్రహ్మత్వం త్వయి తత్త్వోపయోగం... అమృతత్వం యో బ్రహ్మ తత్ త్వయం ఏవ చ."**  

   (ముండకోపనిషత్ 2.2.9)

   **అర్థం:**  

   ముండకోపనిషత్తు ప్రకారం, బ్రహ్మానుభూతి అనేది పరమ సత్యం లో సమర్పణమైంది. బ్రహ్మ అనుభవించడం అనేది దైవత్వం మరియు అమృతత్వం పొందిన దశలోని పరాకాష్ట. ఈ దశలో, జీవుడు తనను పరమ సత్యంలో పూర్తిగా విలీనం చేస్తాడు, దివ్యత్వం, దైవత్వం మరియు అమృతత్వం యొక్క పరిపూర్ణ ఫలితాన్ని పొందుతాడు.

### 28. **పరిణామ క్రమంలో సజీవం - సాధకుడి మార్గం:**

   **ఉదాహరణ:**  

   **"సజీవం సతాం యో భవతి తస్మిన్ సర్వమేవ స్థితమ్... యోగానుసరణా యోగినాం సజీవత్వం విస్తృతం భవేత్."**  

   (యోగ వాశిష్ఠం)

   **అర్థం:**  

   సాధకుడు యోగాన్ని అనుసరించడం ద్వారా, సజీవత అనే దివ్య గుణాన్ని పొందుతాడు. సజీవత అనేది దివ్యత్వం వైపు తీసుకెళ్లే ఒక ఆత్మిక దశ. యోగ వాశిష్ఠంలో, యోగం అనేది సాధకుడిని దివ్యత్వం వైపు నడిపిస్తుంది, అది చివరికి అమృతత్వంలో పూర్తవుతుంది.

### 29. **ఆత్మ-పరమాత్మ ఎకత్వం - ముక్తి:**

   **ఉదాహరణ:**  

   **"అహం బ్రహ్మాస్మి, తత్త్వమసి... అహం ముక్తిర్హి యో బ్రహ్మ తత్ త్వం."**  

   (చాందోగ్యోపనిషత్ 6.8.7)

   **అర్థం:**  

   చాందోగ్యోపనిషత్తు ప్రకారం, "అహం బ్రహ్మాస్మి" అంటే "నేను బ్రహ్మను," మరియు "తత్త్వమసి" అంటే "నీవు బ్రహ్మను." ఇది మానవుడి ఆత్మను పరమాత్మతో సమానంగా చూపిస్తుంది. ఈ పరిణామ క్రమం చివరికి ఆత్మ మరియు పరమాత్మ యొక్క ఏకత్వాన్ని, ముక్తి దశను సూచిస్తుంది.

### 30. **ముక్తి-శాశ్వతత్వం - శాశ్వత దివ్య జీవనం:**

   **ఉదాహరణ:**  

   **"యో ముక్తోవేద తస్మిన్ దివ్యత్వం సతాం... శాశ్వతత్వం హి ముక్తిః సత్యం తత్సర్వమేవ చ."**  

   (భగవద్గీత 15.11)

   **అర్థం:**  

   ముక్తి అనేది దివ్య జీవనంలో శాశ్వత స్థానం. ఈ దశలో జీవుడు శాశ్వత సత్యంలో స్థిరపడతాడు. ముక్తి ద్వారా, అతడు దివ్యతలో నిలిచిపోతాడు, దివ్యత్వం, దైవత్వం మరియు అమృతత్వం యొక్క సమగ్రతను పొందుతాడు. 

### 31. **సజీవం నుండి దివ్యత్వం - యోగపథం:**

   **ఉదాహరణ:**  

   **"శరీరమాద్యం ఖలు ధర్మసాధనం... సజీవతా యోగా దివ్యత్వం చ సాధయేత్."**  

   (కాలజ్ఞాన వచనాలు)

   **అర్థం:**  

   కాలజ్ఞాన వచనాలలో, శరీరం అనేది ధర్మ సాధనానికి ముఖ్యమైన సాధనం అని పేర్కొంటుంది. సజీవం అనే దశ యోగ పథంలో కీలకమైనదిగా గుర్తించబడుతుంది, ఇది మనల్ని దివ్యత్వం వైపు తీసుకువెళ్తుంది. యోగం ద్వారా, మనం శారీరక మరియు మానసిక స్థితులను దాటి, దివ్యత్వం వైపు పయనిస్తాము. దివ్యత్వం అంటే మన ఆత్మ యొక్క అత్యుత్తమ స్థితి, ఇది భౌతికమైన అవసరాలకు అతీతంగా ఉంటుంది.

### 32. **దివ్యత్వం నుండి దైవత్వం - పరమాత్మతో సమన్వయం:**

   **ఉదాహరణ:**  

   **"యదా పశ్యః పశ్యతీ రుక్మవర్ణం... తత్సర్వం హి దైవత్వం మమ సాంయోగే."**  

   (యజుర్వేదం 32.8)

   **అర్థం:**  

   యజుర్వేదంలో, పరమాత్మను రుక్మవర్ణం (స్వర్ణవర్ణం) తో పోల్చి చూపించబడింది. దివ్యత్వం దశలో, మనం పరమాత్మను దర్శించగలుగుతాము. దివ్యత్వం అనేది దైవత్వం యొక్క ఆరంభ దశ, అది పరమాత్మతో మన సంబంధాన్ని బలపరుస్తుంది. దివ్యత్వం మనం పరమాత్మతో సన్నిహితంగా ఉండటం మరియు అతని సాక్షాత్కారాన్ని పొందడం అని అర్థం. ఇది దైవత్వానికి మార్గం చూపిస్తుంది, ఇది పరమాత్మతో సంపూర్ణ సమన్వయం.

### 33. **దైవత్వం - దైవస్వరూపంలో ఆత్మ:**

   **ఉదాహరణ:**  

   **"యత్ర తు సర్వాణి భూతాని ఆత్మన్యేవా నుపశ్యతి... తత్ర కో మోహః కః శోకః ఏకత్వం అను పశ్యతః."**  

   (ఇశావాస్య ఉపనిషత్ 7)

   **అర్థం:**  

   ఇశావాస్య ఉపనిషత్తు ప్రకారం, దైవత్వం అనేది ఆత్మ యొక్క స్వరూపం. ఈ దశలో, మనం అన్ని జీవులను ఆత్మలోనే దర్శిస్తాము. ఈ అనుభవం ద్వారా, మనం మోహం, శోకాన్ని జయిస్తాము, ఎందుకంటే ఈ దైవత్వం మనం పరమ సత్యంలో విలీనం అయినప్పుడు కలిగే సత్యం. ఇది ఏకత్వం అనుభవం ద్వారా సమస్త సృష్టిని ఒకటిగా చూడడం.

### 34. **దైవత్వం నుండి అమృతత్వం - పరిపూర్ణ ఆత్మిక స్వరూపం:**

   **ఉదాహరణ:**  

   **"అమృతస్య వేషణం మృత్యోర్మా అమృతం గమయ... తత్పరం సత్యం అమృతత్వం యదాసే."**  

   (బృహదారణ్యక ఉపనిషత్ 1.3.28)

   **అర్థం:**  

   బృహదారణ్యక ఉపనిషత్తు ప్రకారం, అమృతత్వం అనేది పరిపూర్ణ ఆత్మిక స్వరూపం. దైవత్వం నుండి అమృతత్వం వైపు పయనం, మృతిని జయించడం, శాశ్వత సత్యం వైపు చేరుకోవడం. అమృతత్వం అంటే పరమాత్మ తో ఒకరుపై ఒకరు విలీనం అవడం, ఇది మానవ జీవన పరిపూర్ణతను సూచిస్తుంది.

### 35. **ముక్తి - అమృతత్వానికి చివరగా చేరుకోవడం:**

   **ఉదాహరణ:**  

   **"తమేవ శరణం గచ్ఛ సర్వభావేన భారత... తత్పరం హి ముక్తిః యో బ్రహ్మ తత్ త్వం."**  

   (భగవద్గీత 18.66)

   **అర్థం:**  

   భగవద్గీతలో, మనం ముక్తి యొక్క చివర దశను చేరడానికి భగవంతుని శరణు తీసుకోవాలని ఆదేశించబడింది. ముక్తి అనేది అమృతత్వానికి చివర దశ, ఇది భగవంతునితో సమూల కలయిక. ఇది భౌతిక ప్రపంచం నుండి పూర్తిగా విడివడి, ఆత్మిక లోకంలో స్థిరపడడం.

### 36. **పరమాత్మలో విలీనమవడం - చివరి ఫలితం:**

   **ఉదాహరణ:**  

   **"యత్ చ కిం చ జగత్ సర్వం బ్రహ్మణా స్తమయే శ్రుతం... యో బ్రహ్మ తత్ త్వం అహం చ ముక్తో న భవేత్."**  

   (ముండకోపనిషత్ 3.2.11)

   **అర్థం:**  

   ముండకోపనిషత్తు ప్రకారం, మనం చివరగా పరమాత్మలో పూర్తిగా విలీనమై ఉంటాము. ఈ దశలో, మనం ముక్తి యొక్క పరిపూర్ణ స్వరూపం పొందుతాము. పరమాత్మలో మన ఆత్మను కలుపుకొని, మానవుడి అసలైన పరిపూర్ణతను పొందడం.

### 37. **పురుషార్థాలు - ధర్మం, అర్థం, కామం, మోక్షం:**

పురుషార్థాలు అంటే మనిషి జీవితంలో ప్రధానమైన నాలుగు లక్ష్యాలు: ధర్మం, అర్థం, కామం, మరియు మోక్షం. వీటిలో **కామం** అర్థం మరియు ధర్మం కోసం ప్రేరణగా ఉంటుంది, కాని ఇది ఆధ్యాత్మిక పురోగతిలో మొదటి అడ్డంకి కూడా.  

   

**ధర్మం** మరియు **అర్థం** అనేవి భౌతిక మరియు సామాజిక పరంగా జీవన ప్రమాణాలను స్థిరపరుస్తాయి. **కామం** అనేది శారీరక మరియు భౌతిక అవసరాలకోసం మనిషిని ప్రేరేపించే భావన, ఇది జీవితంలోని ప్రారంభ దశలలో కీలకమైనది. కానీ, **మోక్షం** అనేది దైవత్వానికి, అమృతత్వానికి చివరి దశ, ఇది పరమాత్మతో కలయిక.

### 38. **యోగం - కామం నుండి మోక్షానికి పయనం:**

**యోగం** అనేది భగవద్గీత, పతంజలి యోగ సూత్రాలు, మరియు ఇతర ఆధ్యాత్మిక గ్రంథాల్లో ప్రాముఖ్యమైనది. యోగం అంటే కేవలం శారీరక వ్యాయామం మాత్రమే కాదు, అది మనసు, శరీరం, మరియు ఆత్మను సమూలంగా సమతుల్యంగా ఉంచే మార్గం.  

   

**ఉదాహరణ:**  

**"యోగస్థః కురు కర్మాణి సంగం త్యక్త్వా ధనంజయ... సిద్ధ్యసిద్ధ్యోః సమో భూత్వా సమత్వం యోగ ఉచ్యతే."**  

   (భగవద్గీత 2.48)

**అర్థం:**  

యోగం అనేది సజీవం, దివ్యత్వం, దైవత్వం మరియు అమృతత్వం వైపు మనల్ని పయనించే మార్గం. సజీవ స్థితిలో యోగం మనల్ని శారీరక మరియు మానసిక స్థితులపై అధిగమించడానికి సహాయపడుతుంది. ఇది కామం నుండి దైవత్వానికి, చివరగా అమృతత్వానికి మన ప్రయాణాన్ని ప్రారంభిస్తుంది.

### 39. **అమృతత్వం - మోక్షం మరియు పరిపూర్ణ దివ్యత్వం:**

**ఉదాహరణ:**  

**"అమృతస్య పుత్రాః... శృణ్వంతు విశ్వే అమృతస్య పుత్రాః... తేన త్యక్తేన భుంజీథాః."**  

   (ఇశావాస్య ఉపనిషత్ 1)

**అర్థం:**  

అమృతత్వం అంటే మానవ ఆత్మ యొక్క శాశ్వత స్వరూపం, ఇది దైవికంగా ఉంది. మోక్షం అనేది అమృతత్వానికి చివరి దశ, ఇది మన ఆత్మను పరమాత్మలోకి విలీనం చేయడంలో పూర్ణత చెందుతుంది. మోక్షం ద్వారా, మనం శాశ్వత ఆనందం పొందుతాము, అది భౌతిక మరియు మానసిక బాధల నుండి ముక్తి పొందడమే కాకుండా, పరమాత్మతో కలయికను కూడా సూచిస్తుంది.

### 40. **అంతిమ సిద్ధి - పరిపూర్ణ ఆత్మిక అవగాహన:**

**ఉదాహరణ:**  

**"బ్రహ్మ సత్యం జగత్ మిథ్యా... జీవో బ్రహ్మైవ నాపరః."**  

   (ఆదిశంకరాచార్య)

**అర్థం:**  

బ్రహ్మ అనేది సత్యం, ప్రపంచం మిథ్యా అని, జీవుడు బ్రహ్మతో ఒకటే అని ఆదిశంకరాచార్య గారు ప్రకటించారు. ఈ సిద్ధాంతం ప్రకారం, అన్ని అనుభవాలు, జీవన దశలు, యోగం, దివ్యత్వం మరియు మోక్షం - ఇవన్నీ బ్రహ్మ సత్యాన్ని గ్రహించడానికి, జీవుడి బ్రహ్మతో సమన్వయం కలిగించడానికి పయనించేవి.  

  

మన జీవితంలో, కామం నుండి మోక్షం వరకు ప్రయాణం ఒక అస్తిత్వమైన మార్గం, ఇది చివరగా బ్రహ్మ సత్యాన్ని గ్రహించి, దైవత్వంతో సంపూర్ణ సమన్వయం సాధిస్తుంది.

### 41. **సూక్ష్మ ఆత్మిక పరిణామ క్రమం:**

**సూక్ష్మ ఆత్మిక పరిణామ క్రమం** అనేది కామం నుండి మోక్షం వరకు ఒక నిరంతర ఆధ్యాత్మిక యాత్ర. ఇది యోగం ద్వారా శరీరం మరియు మనసుని క్రమబద్ధం చేస్తూ, దివ్యత్వం మరియు దైవత్వం వైపు పయనిస్తుంది. చివరగా, మనం పరమాత్మతో సమూల కలయికను పొందుతూ అమృతత్వం, మోక్షం ద్వారా పరిపూర్ణ ఆత్మ స్వరూపాన్ని గ్రహిస్తాము.

### 42. **కామం నుండి మోక్షానికి - వ్యక్తిత్వ పరిణామం:**

మనిషి జీవితంలో కామం అంటే కోరిక, దేహ సంపర్కం, శారీరక, మానసిక అవసరాల కోసం చేసే ప్రయత్నాలు మొదటిది. కానీ ఈ కోరికలు శాశ్వత ఆనందాన్ని ఇవ్వవు. అవి తాత్కాలికమైనవి, మరియు చివరికి నిరాశను కలిగిస్తాయి. ఈ స్థితిలో ఉన్నప్పుడు, మనిషి క్రమంగా యోగం ద్వారా శారీరక, మానసిక క్రమాన్ని అందుకుంటూ, దివ్యత్వం వైపు తన దారిని సిద్దం చేసుకుంటాడు.

**ఉదాహరణ:**  

**"న తత్పరస్యాం సుఖం... ఏకత్వమవిస్తరం."**  

   (కఠోపనిషత్)

**అర్థం:**  

యోగం, ధ్యానం ద్వారా మనిషి తన కోరికల నుండి తనను అతీత స్థితికి తీసుకువెళ్ళగలడు. అక్కడ అతడు శాశ్వత ఆనందాన్ని పొందగలడు, అది దైవత్వం మరియు మోక్షానికి దారి తీస్తుంది.

### 43. **దేహం నుండి యోగం వైపు - శారీరక శక్తుల క్రమబద్ధత:**

**ఉదాహరణ:**  

**"సర్వేఽపి న భవిష్యంతి పశ్యత్వం పాండవానాం యతీక్షతాం."**  

   (మహాభారతం)

**అర్థం:**  

ఈ శ్లోకంలో కృష్ణుడు అర్జునుడికి తన శరీర శక్తులను యోగం ద్వారా క్రమబద్ధం చేయమని చెబుతున్నాడు. దేహం కేవలం ఒక సాధనం, కానీ అది శక్తివంతంగా ఉండాలి. యోగం ద్వారా మన శారీరక, మానసిక శక్తులు సమూలంగా మారి, అవి దివ్యత్వాన్ని కలిగించగలవు.

### 44. **సజీవం నుండి దివ్యత్వం వైపు - మానసిక పరిణామం:**

సజీవ స్థితిలో, మనం సాధారణ కోరికలతో జీవిస్తాం. కానీ యోగం మరియు ధ్యానం ద్వారా మనం ఈ స్థితి నుండి దివ్య స్థితికి పయనిస్తాం. ఈ స్థితిలో, మన మానసిక స్థితి అమితమైన సమాధానం, ఆనందం, మరియు సుఖం పొందగల స్థితిలోకి చేరుతుంది.

**ఉదాహరణ:**  

**"సర్వం ఖలు ఇదం బ్రహ్మ."**  

   (చాందోగ్య ఉపనిషత్)

**అర్థం:**  

ఈ ఉపనిషద్ శ్లోకం ప్రకారం, ప్రతిదీ బ్రహ్మనే. దివ్యత్వం అనే భావనలో, మనం అన్ని విషయాలను బ్రహ్మ సూత్రం ద్వారా చూసుకుంటాం. ఇది మానసిక స్థితిని అత్యున్నత స్థాయికి తీసుకెళ్లే మార్గం.

### 45. **దైవత్వం నుండి అమృతత్వం వైపు - ఆత్మిక పరిణామం:**

మానసిక పరిణామం దివ్యత్వానికి దారితీస్తుంది, కానీ దైవత్వం అంటే మానవుడు తన ఆత్మను పరమాత్మతో కలయికలోకి తీసుకెళ్లడమే. ఈ దైవత్వం స్థితిలో, మనం భౌతిక ప్రపంచాన్ని అతీతంగా చూస్తాం, మరియు పరమాత్మతో ఒకటిగా భావిస్తాం. దైవత్వం నుండి, మనం అమృతత్వం వైపు పయనిస్తాం, ఇది మోక్షం.

**ఉదాహరణ:**  

**"ఆత్మావా ఇదగం సర్వం."**  

   (బృహదారణ్యక ఉపనిషత్)

**అర్థం:**  

ఇది 'అత్మ'నే అన్నింటినీ కలిగిఉండటం. దైవత్వం అంటే మన ఆత్మను బ్రహ్మతో సమకూర్చడం. అమృతత్వం అంటే శాశ్వత జీవన ఆనందం.

### 46. **మరణం నుండి అమృతత్వం వరకు - ఆత్మ వికాసం:**

మనిషి జీవితం, మరణం అనేవి దేహానికి సంబంధించినవి మాత్రమే, కానీ ఆత్మకి మరణం లేదు. అమృతత్వం అనేది ఆత్మ యొక్క వికాసం, అది బ్రహ్మతో కలయిక. మోక్షం అనేది ఆ ఆత్మ వికాసం యొక్క పర్యవసానం.

**ఉదాహరణ:**  

**"వేదాహం ఏతం పురుషం మహాంతం... ఆదిత్యవర్ణం తమసః పరస్తాత్."**  

   (శ్వేతాశ్వతర ఉపనిషత్)

**అర్థం:**  

ఈ శ్లోకంలో, ఆత్మ పరమాత్మను, అనగా సూర్యుని ప్రకాశంలాంటి దివ్య స్వరూపాన్ని పొందినప్పుడు, మరణాన్ని అతీతంగా చూస్తుంది. ఇది అమృతత్వం, మోక్షం వైపు మన ప్రయాణం.

### 47. **మరణం నుండి మోక్షం వరకు - జీవన గమ్యం:**

జీవితం యొక్క చివరి లక్ష్యం మోక్షం, అంటే పరమాత్మతో ఒకటవడం. మరణం అంటే దేహాన్ని విడిచిపెట్టడం మాత్రమే, కాని ఆత్మ మోక్షానికి పయనిస్తుంది.

**ఉదాహరణ:**  

**"నయమా సంస్కృత్య... పురుషో మోక్షమవాప్తావా."**  

   (మహాభారతం)

**అర్థం:**  

మరణం ద్వారా మాత్రమే కాదు, యోగం, ధ్యానం, మరియు దైవిక చింతన ద్వారా మనం మోక్షాన్ని పొందగలము.  

### 48. **ప్రపంచాన్ని దివ్యదృష్టి నుండి చూడటం:**

ప్రపంచాన్ని **దివ్యదృష్టి** నుండి చూస్తూ, మనం సాధారణ భావనల పై దృష్టిని మరలిస్తాము. ఇది **జగత్ మిథ్యా** అనే భావన ద్వారా అవగాహన సాధించడంలో సహాయపడుతుంది, ఇది ప్రకృతిని దైవిక దృష్టితో పరిశీలించడం.

**ఉదాహరణ:**  

**"సర్వం ఖలు ఇదం బ్రహ్మ."**  

   (చాందోగ్య ఉపనిషత్)

**అర్థం:**  

ప్రపంచం మరియు దానిలోని అన్నీ బ్రహ్మ యొక్క భాగమనే భావన ద్వారా, మనం దైవిక దృష్టితో ప్రపంచాన్ని చూస్తాము. ఈ దృష్టి శాశ్వత సత్యాన్ని పరిగణలోకి తీసుకుంటుంది, ఇది మోక్షం వైపు దారితీస్తుంది.

### 49. **శరీరం నుండి ఆత్మ వైపు - మార్పు:**

మనిషి శరీరాన్ని పరిమితమైనదిగా చూస్తూ, ఆత్మను శాశ్వతం, అమృతం గా భావించడం మానసిక పరిణామం యొక్క ముఖ్యమైన భాగం. ఈ మార్పు దైవత్వం వైపు నడిచే మార్గం, ఇది యోగం ద్వారా సాధ్యమవుతుంది.

**ఉదాహరణ:**  

**"నాయమాత్మ ప్రాణేన లాభ్యః."**  

   (కఠోపనిషత్ 2.1.2)

**అర్థం:**  

ఈ ఉపనిషద్ ప్రకారం, ఆత్మ శరీరంతో అనుసంధానంగా ఉండదు, ఇది జీవం యొక్క సత్య స్వరూపం. శరీరాన్ని పరిగణలోకి తీసుకోవడం తగ్గించి, ఆత్మను శాశ్వతంగా భావించడం అనేది దైవత్వం వైపు నడిపిస్తుంది.

### 50. **మనసు నుండి మోక్షం - మానసిక శాంతి:**

**మోక్షం** అనేది మానసిక శాంతిని పొందటం మరియు సత్యం యొక్క సాక్షాత్కారం. ఇది మనసు నిరుపేద, నిర్మాణం, మరియు శాంతి నిచ్చే స్థితి, ఇది యోగం ద్వారా సాధ్యమవుతుంది.

**ఉదాహరణ:**  

**"సమాధి పద్ధతిః యః..."**  

   (పతంజలి యోగ సూత్రాలు)

**అర్థం:**  

మానసిక శాంతి సాధించడం అనేది సమాధి పద్ధతులు, ధ్యానం, మరియు యోగం ద్వారా సాధ్యమవుతుంది. ఇది మోక్షానికి దారితీస్తుంది, అది శాశ్వత ఆనందాన్ని ప్రసాదిస్తుంది.

### 51. **మోక్షం మరియు అమృతత్వం - సాత్వికత:**

**మోక్షం** అనేది శాశ్వత ఆనందం, కానీ **అమృతత్వం** అనేది ఆ ఆనందాన్ని సత్యంగా గ్రహించడం. ఇది సాత్వికతను పెంచడం ద్వారా సాధ్యమవుతుంది.

**ఉదాహరణ:**  

**"తన్త్వమ్ అసి."**  

   (చాందోగ్య ఉపనిషత్)

**అర్థం:**  

"తన్త్వమ్ అసి" అంటే మీరు బ్రహ్మ. ఇది మీ సాత్వికతను, దివ్యత్వాన్ని గుర్తించడంలో సహాయపడుతుంది. అమృతత్వం అనేది ఈ సత్యం యొక్క అంగీకారంతో సత్యంగా బ్రహ్మతో కలయిక.

### 52. **సంసారాన్ని దివ్యదృష్టి ద్వారా చూడటం - జ్ఞానం:**

సంసారాన్ని దివ్యదృష్టితో చూసి, నిత్య, శాశ్వత సత్యం యొక్క అవగాహనను పొందడం, జ్ఞానం పెరగడంలో కీలకమై ఉంటుంది. ఇది **సంసారిక వ్యథలను** అర్థం చేసుకోవడంలో సహాయపడుతుంది.

**ఉదాహరణ:**  

**"సర్వం జ్ఞానం యోగము."**  

   (భగవద్గీత 4.33)

**అర్థం:**  

జ్ఞానం యోగం అనేది పరమాత్మను తెలుసుకోవడం ద్వారా కలిగే సాధన. ఈ జ్ఞానం అనేది దైవిక జ్ఞానం, ఇది సర్వస్వామి సత్యాన్ని గ్రహించడంలో సహాయపడుతుంది.

### 53. **మొత్తం దారిలో - ఆధ్యాత్మిక పరిణామం:**

ప్రపంచాన్ని, శరీరాన్ని, మనసును, మరియు ఆత్మను, ఈ మొత్తాన్ని విశ్లేషించి, దైవత్వం మరియు అమృతత్వం వైపు పయనం జరుగుతుంది. ఈ పరిణామం మన ఆధ్యాత్మిక ప్రయాణంలో ముఖ్యం, ఇది మోక్షం కు తారకమైన దారిగా ఉంటుంది.

**ఉదాహరణ:**  

**"మమైవంశో జివ లోకే జివభూత సనాతనః."**  

   (భగవద్గీత 15.7)

**అర్థం:**  

మన ఆత్మ శాశ్వతమైనది మరియు దైవికమైనది, ఇది మోక్షం వైపు సాగడం ద్వారా అమృతత్వాన్ని సాదించగలదు. ఈ ప్రక్రియ మనకు దైవిక పరిణామాన్ని సాధించగలదు.

**సారాంశంగా,** ఈ పరిణామం కామం నుండి మోక్షం వరకు, దైవత్వం మరియు అమృతత్వం వైపు సాగడం, శరీరాన్ని, మనసును, మరియు ఆత్మను ఆధ్యాత్మికంగా పరిశీలించడం, చివరికి శాశ్వత సత్యాన్ని గ్రహించడం మన జీవితం యొక్క ప్రధాన లక్ష్యంగా ఉంది.

  

**సారాంశంగా,** ఈ పరిణామ క్రమంలో కామం నుండి యోగం, యోగం నుండి దివ్యత్వం, దివ్యత్వం నుండి దైవత్వం, దైవత్వం నుండి అమృతత్వం, చివరికి మోక్షం అనే శాశ్వత స్వరూపాన్ని పొందటం మన జీవిత ప్రయాణంలో కీలకంగా ఉంటుంది.

**సారాంశంగా,** ఈ సమగ్ర ఆధ్యాత్మిక యాత్రలో, కామం అనేది ప్రారంభం, కానీ దివ్యత్వం మరియు దైవత్వం ద్వారా, చివరికి మోక్షం అనే పరిపూర్ణ ఆత్మిక స్వరూపం వైపు పయనిస్తాము.

### సమగ్ర అవగాహన:

ఈ పరిణామ క్రమంలో, మనం భౌతిక జీవితంలోని కామం నుండి ఆరంభించి, యోగం, సజీవం, దివ్యత్వం, దైవత్వం, చివరికి అమృతత్వం మరియు ముక్తి వరకు పయనిస్తాము. ఇది ఒక అంతర్గత ఆత్మిక యాత్ర, ఇది మన ఆత్మను పరమాత్మలో సమూలంగా విలీనం చేయడం ద్వారా పూర్తవుతుంది. 

ఈ దశల్లో, మనం భౌతిక సృష్టి నుండి బయటపడి, శాశ్వత సత్యం లో నిలబడతాము. ముక్తి అనేది అమృతత్వం యొక్క పరిపూర్ణ స్వరూపం, ఇది పరమాత్మతో సమూల కలయికను సూచిస్తుంది.

### సమగ్ర అవగాహన:

ఇది మన యొక్క ఆత్మిక యాత్ర. ఈ యాత్ర మనం కామం నుండి ప్రారంభించి, యోగం, సజీవం, దివ్యత్వం, దైవత్వం, చివరికి అమృతత్వం మరియు బ్రహ్మానుభూతి వరకు సాగించవచ్చు. ఈ యాత్రలో, మనం భౌతిక ప్రపంచం నుండి ఆత్మిక ప్రపంచానికి, సమసారిన నుండి ముక్తికి, తాత్కాలిక జీవితంనుండి శాశ్వత సత్యానికి చేరువ అవుతాం. 

ఇది దివ్య జీవనంలో ఒక శాశ్వత స్థితి, బ్రహ్మానుభూతి ద్వారా పరమ సత్యం లో విలీనమయ్యే స్థితి. ఇది యోగ సాధన ద్వారా సాధించవచ్చు, ఇది యోగ పథం మరియు ఆత్మను పరమాత్మలో కలిపే మార్గం.

   

### సమగ్ర అవగాహన:

ఈ పయనం మనం కామం నుండి ప్రారంభించి, యోగం, సజీవం, దివ్యత్వం, దైవత్వం, చివరికి అమృతత్వం వరకు సాగించవచ్చు. ఇది ఒక జీవితయాత్ర, జ్ఞానం, యోగం, భక్తి మరియు ఆత్మను పూర్తిగా తెలుసుకోవడమే. ఈ పయనం మనల్ని భౌతిక ప్రపంచం నుండి ఆత్మీయ ప్రపంచానికి, సమసారిన నుండి ముక్తికి, తాత్కాలిక జీవితంనుండి శాశ్వత సత్యానికి నడిపిస్తుంది. 

మన మానసిక, శారీరక, ఆత్మిక స్థాయిలను దాటుతూ, చివరికి పరమ సత్యంలో భాగం కావడం అనేది ఈ పయనానికి అంతిమ లక్ష్యం.

### సమగ్ర సమీక్ష:

కామం నుండి అమృతత్వం వరకు చేసే ఈ పయనం అనేది అనేక దశల్లో ఆత్మీయ అభివృద్ధి పర్యాయంగా ఉంటుంది. ప్రతి దశలో శరీరం, మనస్సు, మరియు ఆత్మకు సంబంధించిన వివిధ స్థితులను అధిగమించి, ఆత్మీయ సత్యాన్ని సంప్రాప్తి చెందడం అవసరం. ఈ ప్రయాణం దైవత్వం వైపు నడిపిస్తుంది, మరియు చివరికి అమృతత్వాన్ని పొందిస్తుంది. 

ఈ విధంగా, శాస్త్ర వాక్యాల ద్వారా ఈ పయనం గురించి మరింత స్పష్టత లభిస్తుంది. ప్రతి దశలో కూడా మనం విశ్వంలో ఉన్న పరమాత్మతో ఏకత్వాన్ని పొందవచ్చు, మరియు శాశ్వత ఆనందాన్ని అనుభవించవచ్చు.

### సమాప్తి:

ఈ ప్రయాణం, కామం నుండి యోగం, యోగం నుండి దివ్యత్వం, దివ్యత్వం నుండి దైవత్వం, మరియు చివరగా అమృతత్వం వరకు, మనిషిని మృత్యువును అధిగమించడానికి, అమృతత్వాన్ని పొందడానికి, పరమాత్మతో ఏకమై దైవత్వాన్ని అనుభవించడానికి మార్గం చూపిస్తుంది. ప్రాచీన శాస్త్ర వాక్యాలు మనకు ఈ స్థితులను సాధించడానికి మార్గదర్శకంగా ఉంటాయి, మరియు మన ఆధ్యాత్మిక ప్రస్థానంలో ఈ పదాల మధ్య సంబంధాన్ని వివరిస్తాయి.

### సమాప్తి:

ఈ పదాలు మన ఆధ్యాత్మిక ప్రయాణంలో వివిధ స్థితులను సూచిస్తాయి. భౌతిక కోరికల నుంచి విముక్తి పొంది యోగం సాధన ద్వారా దివ్యత్వాన్ని, దైవత్వాన్ని, మరియు చివరగా అమృతత్వాన్ని పొందడం మన ఆధ్యాత్మిక ప్రస్థానం. పూర్వ పౌరాణిక గ్రంథాలు ఈ సూత్రాలను వివరించి, మనుష్యుని ఆత్మ శాశ్వతంగా పరమాత్మతో ఏకమై, దైవీయత్వాన్ని పొందే మార్గాన్ని సోదాహరణంగా వివరిస్తున్నాయి.