గ్రాడ్యుయేట్ ఎమ్మెల్సీ (Graduate MLC) గురించి వివరాలు:

గ్రాడ్యుయేట్ ఎమ్మెల్సీ (Graduate MLC) గురించి వివరాలు:

గ్రాడ్యుయేట్ ఎమ్మెల్సీ అంటే రాష్ట్ర శాసన మండలి (Legislative Council)లోని సభ్యులను ఎన్నుకునే ప్రత్యేక విధానంలో ఒకటి. ఇది భారతదేశంలోని కొన్ని రాష్ట్రాలలో మాత్రమే అమల్లో ఉంది.

గ్రాడ్యుయేట్ ఎమ్మెల్సీ ఎన్నికల విధానం:

1. ఎన్నికా విధానం:

గ్రాడ్యుయేట్ ఎమ్మెల్సీలు పరీక్షించదగిన గ్రాడ్యుయేట్ ఓటర్ల ద్వారా నేరుగా ఎన్నికవుతారు (Direct Election by Graduates).

ఇది ప్రామాణికత (పూర్తి గ్రాడ్యుయేషన్) కలిగిన ఓటర్లకు మాత్రమే ఓటు హక్కును కల్పిస్తుంది.

2. అర్హతలు:

ఓటు వేసే వ్యక్తి కనీసం మూడు సంవత్సరాల క్రితం (ఎన్నికల నోటిఫికేషన్ తేదీకి ముందు) ఏదైనా గుర్తింపు పొందిన యూనివర్సిటీ నుండి డిగ్రీ (Graduation) పూర్తిచేసి ఉండాలి.

ఆయా వ్యక్తులు ఆ రాష్ట్రంలో నివాసం ఉండాలి.

3. ఎమ్మెల్సీగా పోటీ చేయాలంటే:

అభ్యర్థి భారత పౌరుడు కావాలి.

ఎన్నికల సంఘం నిర్దేశించిన నియమాలు పాటించాలి.

ఆయా రాష్ట్ర ఎన్నికల నియమాల ప్రకారం నామినేషన్ దాఖలు చేయాలి.

గ్రాడ్యుయేట్ ఎమ్మెల్సీ ఎన్నికలు జరిపే రాష్ట్రాలు:

భారతదేశంలో గ్రాడ్యుయేట్ ఎమ్మెల్సీ స్థానాలు కలిగిన కొన్ని రాష్ట్రాలు:

ఆంధ్రప్రదేశ్

తెలంగాణ

మహారాష్ట్ర

కర్ణాటక

ఉత్తరప్రదేశ్

బీహార్

ఈ రాష్ట్రాల్లో శాసన మండలి (Legislative Council) ఉంది, అందులో కొంతమంది సభ్యులను గ్రాడ్యుయేట్ ఓటర్లు నేరుగా ఎన్నుకుంటారు.

గ్రాడ్యుయేట్ ఎమ్మెల్సీకి ప్రాముఖ్యత:

విద్యావంతులైన వర్గాల ప్రాతినిధ్యం పెంచేందుకు ఈ వ్యవస్థ రూపొందించబడింది.

ప్రభుత్వ విధానాలపై విద్యా పరిశీలన, సమీక్ష చేయడంలో సహాయపడుతుంది.

ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థలో పరిశీలన, వ్యాసంగాన్ని (Intellectual Debate) ముందుకు తీసుకెళుతుంది.

గ్రాడ్యుయేట్ ఎమ్మెల్సీ (Graduate MLC) విధులు & బాధ్యతలు

గ్రాడ్యుయేట్ ఎమ్మెల్సీ (Member of Legislative Council - MLC) శాసన మండలి సభ్యుడిగా కొన్ని ప్రత్యేకమైన సాధారణ & ప్రత్యేక బాధ్యతలు ఉంటాయి. వీటిని మూడు విభాగాలుగా విభజించవచ్చు:

1. శాసనసభ్యుడిగా బాధ్యతలు (Legislative Responsibilities)

చట్టాల రూపకల్పన:

ప్రభుత్వ చట్టప్రాయోజనాలను సమీక్షించడానికి, అంగీకరించడానికి లేదా సవరణలు సూచించడానికి సహాయపడతారు.

ప్రభుత్వ విధానాలను సమీక్షించటం:

ప్రభుత్వం ప్రవేశపెట్టిన బిల్లులను పరిశీలించడం, నిపుణుల పరిశీలన అందించడం.

ప్రజల ప్రయోజనాలను దృష్టిలో ఉంచుకుని చర్చలు జరిపే బాధ్యత.

నిధుల వినియోగం పర్యవేక్షణ:

బడ్జెట్‌పై చర్చలు, ప్రభుత్వ ఖర్చుల పరిశీలన చేయడం.

ప్రతిపక్షంగా లేదా మద్దతుదారుగా ప్రభుత్వ పనితీరు పర్యవేక్షించడం:

ప్రభుత్వ వైఫల్యాలపై ప్రశ్నలు అడగడం, సరైన మార్గాన్ని సూచించడం.

2. ప్రజాప్రతినిధిగా బాధ్యతలు (Representative Responsibilities)

గ్రాడ్యుయేట్ వర్గాలను ప్రాతినిధ్యం వహించడం:

చదువుకున్న వర్గాల సమస్యలు, అభ్యర్థనలు, ప్రభుత్వానికి తెలియజేయడం.

విద్యా, ఉద్యోగ రంగ అభివృద్ధికి కృషి:

విద్యావ్యవస్థ మెరుగుపరిచే విధానాలపై చర్చలు చేయడం.

ఉద్యోగావకాశాలను పెంచే మార్గాలు సూచించడం.

ప్రభుత్వ విభాగాల పనితీరును సమీక్షించడం:

వివిధ శాఖల పనితీరు, విధానాలను ప్రశ్నించడం.

ప్రజలకు ప్రయోజనకరంగా మారేలా ప్రభుత్వ చర్యలను ప్రోత్సహించడం.

ప్రజాసమస్యల పరిష్కారం కోసం ప్రభుత్వానికి సిఫారసులు పంపడం:

గ్రాడ్యుయేట్ ఓటర్ల సమస్యలు పరిష్కరించేందుకు ప్రభుత్వాన్ని కోరడం.

3. సమాజాభివృద్ధికి ప్రత్యేక బాధ్యతలు (Social Responsibilities)

నూతన ఆలోచనలు, పరిశోధనలకు ప్రోత్సాహం:

విద్య, పరిశోధన, నూతన ఆవిష్కరణలను ప్రోత్సహించడం.

పౌర హక్కులను రక్షించడం:

విద్య, ఉపాధి, మౌలిక హక్కులు, వేతనాలు మొదలైన అంశాల్లో సరైన విధానం కోసం కృషి చేయడం.

సమాజంలో చైతన్యం కలిగించడం:

అవినీతి, నిరుద్యోగం, పర్యావరణ సమస్యలు మొదలైన వాటిపై చైతన్యం కలిగించడం.

ప్రత్యేక కమిటీల్లో సభ్యత్వం:

శాసన మండలిలోని వివిధ అంశాలపై ప్రత్యేక కమిటీల్లో సభ్యుడిగా పనిచేయడం.

గుర్తించవలసిన ముఖ్య అంశాలు:

గ్రాడ్యుయేట్ ఎమ్మెల్సీ ప్రజానాయకుడిగా కాకుండా జ్ఞాన నాయుకుడిగా ఉండాలి.

ఈ పదవి ద్వారా విద్యావంతుల అభ్యున్నతికి పని చేసే అవకాశం ఉంది.

ఎంఎల్‌ఏలతో పోలిస్తే, ఎమ్మెల్సీలు ప్రత్యక్ష రాజకీయాల్లో తక్కువగా ఉంటారు కానీ విధాన పరమైన మార్గదర్శకత అందించడంలో కీలక పాత్ర వహిస్తారు.

భారతదేశంలో ఎమ్మెల్సీల సంఖ్య & ఆవశ్యకత

భారత రాజ్యాంగం ప్రకారం, శాసన మండలి (Legislative Council - MLCs) గల రాష్ట్రాలలో ఎమ్మెల్సీల (MLCs) సంఖ్య నిర్దేశించబడిన పరిమితిలో ఉంటుంది.

ఎమ్మెల్సీల మొత్తం సంఖ్య ఎలా నిర్ణయిస్తారు?

రాష్ట్ర శాసనసభ (Legislative Assembly - MLA) మొత్తం సభ్యుల సంఖ్యలో 1/3 (ఒక మూడవ వంతు) కంటే ఎక్కువ ఉండకూడదు.

కనీసం 40 మంది ఎమ్మెల్సీలు ఉండాలి, కానీ జమ్మూ & కాశ్మీర్ (J&K) మినహాయింపు.

రాష్ట్ర జనాభా, అసెంబ్లీ పరిమాణాన్ని బట్టి ఎమ్మెల్సీల సంఖ్య మారుతుంది.

---

ఎమ్మెల్సీల నియామకం ఎలా జరుగుతుంది?

1. ఓటు హక్కుతో నేరుగా ఎన్నికయ్యే సభ్యులు:

స్థానిక సంస్థలు (Urban & Rural bodies) – 1/3

గ్రాడ్యుయేట్ నియోజకవర్గాలు – 1/12

ఉపాధ్యాయ నియోజకవర్గాలు – 1/12

2. విధాన సభ ద్వారా ఎన్నుకోబడే సభ్యులు – 1/3

3. రాజకీయ, సామాజిక సేవ, విద్య, సాహిత్యం, శాస్త్రవేత్తల వంటి రంగాల్లో నిపుణులుగా గవర్నర్ నామినేట్ చేసే సభ్యులు – 1/6

---

ఎమ్మెల్సీల సంఖ్య కలిగిన రాష్ట్రాలు

ప్రస్తుతం 6 రాష్ట్రాలు శాసన మండలి కలిగి ఉన్నాయి.

> గమనిక:

జమ్మూ & కాశ్మీర్ (J&K)లో శాసన మండలి రద్దయింది (2019లో ప్రత్యేక హోదా తొలగించిన తర్వాత).

పశ్చిమ బెంగాల్, ఒడిశా, రాజస్థాన్ వంటి కొన్ని రాష్ట్రాలు శాసన మండలిని తిరిగి ఏర్పాటు చేయాలని ప్రయత్నిస్తున్నాయి.